ΤΑΦΙΚΟ ΕΘΙΜΟ: ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΟΝ ΠΑΝΟΫΡ 2018 τη Θωμά ‘ς σα Σούρμενα
Ενενήντα έξι χρόνια πριν, ξεριζωμένοι από τις πατρογονικές τους εστίες στον Ιστορικό Πόντο, οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης των Σουρμένων στον σημερινό Δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης, παράλληλα με τις υπεράνθρωπες προσπάθειες για επιβίωση, δεν λησμόνησαν ούτε στιγμή, ως ιερή παρακαταθήκη, την τιμή στους νεκρούς τους, το “ΤΑΦΙΚΟ ΕΘΙΜΟ”. Έθιμο το οποίο διασώζεται από την αρχαιότητα και συνεχίζεται μέσα στη χριστιανική πίστη.
Η Ένωση Ποντίων Σουρμένων, διατηρώντας την πολιτιστική κληρονομιά, ως βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας των Ποντίων διοργανώνει αμέσως μετά το Πάσχα το “ΠΑΜΠΟΝΤΙΑΚΟΝ ΠΑΝΟΫΡ 2018 τη Θωμά ‘ς σα Σούρμενα”.
Την εβδομάδα της Διακαινησίμου, όπως κάθε χρόνο, ο σύλλογος διοργανώνει πενθήμερες εκδηλώσεις που κορυφώνονται την Κυριακή του Θωμά με την τέλεση του Ταφικού Εθίμου στο Κοιμητήριο των Σουρμένων. Ένα έθιμο που έφεραν μαζί τους από τον Πόντο, οι Πόντιοι της περιοχής των Σουρμένων Αττικής, και που τελείται με ευλάβεια αναλλοίωτο εδώ και 96 χρόνια.
Εκεί το έθιμο γιορταζόταν τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, γεγονός που φανερώνει την πίστη του ποντιακού λαού στην χριστιανική αντίληψη για την ανάσταση των νεκρών και το σεβασμό και την τιμή προς εκείνους, αφού τους αφιέρωναν τη δεύτερη μέρα της μεγάλης αυτής γιορτής της Χριστιανοσύνης. Πλήθος Ποντίων απ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, συγκεντρώνεται στα Σούρμενα για να τιμήσει και να βιώσει από κοντά το ποντιακό αυτό έθιμο. Αφού παρακολουθήσουν το πρωί της Κυριακής του Θωμά την Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σουρμένων, ιερείς και ποίμνιο κατευθύνονται στο Κοιμητήριο της περιοχής. Εκεί ο καθένας πηγαίνει στον οικογενειακό τάφο. Οι νοικοκυρές στρώνουν τραπεζομάντηλα στα οποία ακουμπούν τσουρέκια, κόκκινα αυγά, μεζέδες, ούζο και όλοι μαζί περιμένουν τον ιερέα να τελέσει τρισάγιο.
“Οι συγγενείς συζητούν για τα κεκοιμημένα προσφιλή πρόσωπα, θυμούνται τα προτερήματά τους, τις καλοσύνες τους και ό,τι προκαλεί την αίσθηση της ζωντανής παρουσίας των νεκρών ανάμεσά τους. Γιατί η μέρα αυτή αφιερώνεται στην ανάσταση των νεκρών. Είναι μέρα χαράς και όχι πονεμένης ανάμνησης”, αναφέρει ο πρόεδρος της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων Γιώργος Σαραφίδης.
Οι φετινές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν από 11 έως 15 Απριλίου 2018 και θα περιλαμβάνουν εκθέσεις, προβολές, παρουσίαση ιστορικών ντοκουμέντων, ποδοσφαιρικό συναπάντημα παλαιμάχων προσφυγικών ομάδων, ποντιακό γλέντι και χορευτικά συγκροτήματα.
Οι εκδηλώσεις της Ένωσης Ποντίων Σουρμένων, που φέτος γιορτάζει τα 94 χρόνια από την ίδρυσή της, ως γνήσιος εκφραστής και θεματοφύλακας της ποντιακής παράδοσης, πιο αναλυτικά περιλαμβάνουν:
– Τετάρτη 11 Απριλίου, διοργανώνεται για Πέμπτη φορά το Ποδοσφαιρικό Συναπάντεμα Προσφυγικών Ομάδων με αγώνες παλαιμάχων που προέρχονται από τις ομάδες: Πανιώνιος, Φωστήρας, Νέα Ιωνία, Πρωτέας Παλαιάς Φώκαιας, Α.Ο. Καλαμακίου, Αθλητικός Σύλλογος Σουρμένων.
– Πέμπτη 12 Απριλίου, παρουσίαση στο Πολιτιστικό Κέντρο Ένωσης Ποντίων Σουρμένων βιβλίου – Ιστορικού Λευκώματος με τίτλο “Ελληνικό: Ψυχή της πόλη μας είναι οι μνήμες της”, με περιεχόμενο την καταγραφή της γενικότερης ιστορίας των Ποντίων και των Μικρασιατών και της ειδικότερης των Σουρμένων του Πόντου και της δημιουργίας της πόλης του Ελληνικού.
– Παρασκευή 13 Απριλίου, παραδοσιακοί χοροί από όλη την Ελλάδα στην κεντρική πλατεία Σουρμένων. Συμμετέχουν τα χορευτικά συγκροτήματα Ένωση Ποντίων Σουρμένων, Σύλλογος Κρητών Ελληνικού “O Ψηλορείτης”, Σχολή Παραδοσιακών Χορών Ιεράς Μητρόπολης Γλυφάδας Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης, Σύλλογος Ηπειρωτών Ελληνικού “Το Ζάλογγο”, Σύνδεσμος Λουτρακιωτών Περαχωριτών “ΟΙΒΥΚΟΣ” & Χορευτικός ‘Ομιλος “Ειρήνη”, Λαογραφικός Πολιτιστικός Σύλλογος ΛΑΟ.ΠΟΛΙ.Σ., Λαογραφικός Χορευτικός ‘Ομιλος “ΧΟΡΟΠΑΙΔΕΙΑ”.
– Σάββατο 14 Απριλίου, τo απόγευμα θα τελεστεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης και Βάρης, κ.κ. Παύλου. Επίσης, θα τεθούν προς προσκύνηση τα ιερά λείψανα του Αγίου Ευγενίου, πολιούχου Τραπεζούντας και του Αγίου Γεωργίου του Καρσλίδη. Το βράδυ στην πλατεία ποντιακοί χοροί από τα συγκροτήματα Σύλλογος Ποντίων Μεταμόρφωσης “ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ”, Σύλλογος Ποντίων Λαυρίου “Ο ΜΙΘΡΙΔΑΤΗΣ”, ΜΩΜΟΓΕΡΟΙ: Ποντιακός Μορφωτικός Σύλλογος Αγίου Δημητρίου – Ρυακίου Κοζάνης. Στην συνέχεια παραδοσιακό ποντιακό γλέντι μέχρι πρωίας, με κεμεντζέ, ταούλ’, τουλούμ’, γαβάλ… κρασί και χαμψία!
– Την Κυριακή του Θωμά, θα τελεστεί το Ταφικό Έθιμο στο Κοιμητήριο Σουρμένων, αποκορύφωμα του πενθημέρου που πλέον έχει γίνει θεσμός. Το βράδυ στην κεντρική πλατεία θα χορέψουν τα συγκροτήματα Σύλλογος Ποντίων Έδεσσας “Αγ. Θεόδωρος Γαβράς”, Σύλλογος Ποντίων Σταυρούπολης “ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ”, Ένωση Ποντίων Σουρμένων.
Τέλος, στο πλαίσιο των πενθήμερων πολιτιστικών εκδηλώσεων η Ένωση Ποντίων Σουρμένων, η Διεύθυνση Κοινωνικών Υπηρεσιών και το Γραφείο Εθελοντών του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης, οργανώνουν προσφορά αλληλεγγύης προς τους συνανθρώπους μας, με την συλλογή τροφίμων για το Κοινωνικό Παντοπωλείο και φαρμάκων για το Κοινωνικό Φαρμακείο.
Οι εκδηλώσεις στα Σούρμενα είναι στη συνείδηση των Ποντίων μεγάλος θεσμός αντίστασης στην τάση για αποσύνθεση της κοινωνίας μας και των πολιτιστικών μας αξιών. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αντλούν περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό από το site της Ένωσης, www.sourmena.gr.
