Υμέναιος – Ο προστάτης του γάμου

Ο Υμήν ή Υμέναιος[1] ήταν αρχαία Ελληνική θεότητα που προστάτευε τον θεσμό του γάμου. Απεικονίζεται ως όμορφο νεαρό αγοράκι που επικαλείται στον γαμήλιο ύμνο των αρχαίων Ελλήνων.

* Φωτογραφία: Γλυπτό του George Rennie με τον Έρωτα και τον Υμέναιο
Το όνομά του προέρχεται από την λέξη ύμνος, ενώ η θεότητα προέκυψε από την προσωποποίηση του ύμνου. Παριστάνεται ως νεανίας. Είναι ψηλότερος και πιο σοβαρός από τον Έρωτα, ενώ στο χέρι του κρατάει ένα γαμήλιο δαυλό.
Για πρώτη φορά μνημονεύεται από τον Ευριπίδη[2] και από την Σαπφώ.[3] Είναι γιος του Απόλλωνα και μιας από τις τρεις Μούσες, την Καλλιόπη, την Ουρανία ή την Τερψιχόρη, γι’ αυτό και μνημονεύεται με τα άλλα τέκνα των Μουσών, τον Λίνο και τον Ιάλεμο και τον Ορφέα.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή είναι απλά φίλος του Απόλλωνα ή του Θάμυρι και γιος του Μάγνη και της Καλλιόπης, ή του Διόνυσου και της Αφροδίτης.
Άλλες εκδοχές
Σε αρχαιότερες παραδόσεις αναφέρεται σαν θνητός. Σε κάποιο αργίτικο μύθο, ο Υμέναιος ήταν ένας νεανίας από το Άργος. Κάποια μέρα που έπλεε με το καράβι του ανοιχτά της Αττικής, απελευθέρωσε μερικές κοπέλες από τα χέρια Πελασγών πειρατών. Οι κοπέλες αυτές τον εξύμνησαν στα γαμήλια τραγούδια τους.

Σύμφωνα με τους μύθους της Αττικής, ο Υμέναιος ήταν ένας νεανίας, τόσο όμορφος που έμοιαζε για κορίτσι. Ερωτεύτηκε μια κόρη που δεν ανταπόδωσε τα αισθήματά του. Ο Υμέναιος έβαλε γυναικεία ρούχα και την ακολούθησε κρυφά στην Ελευσίνα στη γιορτή της Δήμητρας. Εκεί έπεσε στα χέρια ληστών που τον έκλεψαν μαζί με τις άλλες γυναίκες και τις πήγαν σε μια ξένη χώρα μακρινή. Όταν οι ληστές έπεσαν να κοιμηθούν, ο Υμέναιος τους σκότωσε όλους και απελευθέρωσε τα κορίτσια επιστρέφοντας πίσω στην Αθήνα. Εκεί ζήτησε για αντάλλαγμα την κόρη που αγαπούσε. Οι πολίτες της Αθήνας του έδωσαν την συγκατάβαση τους. Ο γάμος που ακολούθησε ήταν τόσο οι γιορταστικός, και η ατμόσφαιρα τόσο ευτυχισμένη, που ο Υμέναιος εξυμνήθηκε στα τραγούδια τους.
Μια τρίτη εκδοχή λέει ότι ήταν ένας νέος που σκοτώθηκε μέσα στο σπίτι του όταν αυτό κατέρρευσε την ημέρα του γάμου του. Από τότε τον εξυμνούσαν στα τραγούδια του γάμου για να τον εξευμενίσουν. Σε έναν ορφικό μύθο αναφέρεται ότι τον επανέφερε στη ζωή ο Ασκληπιός.
Μια άλλη εκδοχή λέει ότι τραγούδησε στον γάμο του Διονύσου και της Αριάδνης όταν ξαφνικά έχασε την φωνή του.
Παραπομπές
1.Wicionary
2.Τρωάδες, 311
3. Fragm. 73, σελ. 80
Πηγές
– Sir William Smith, 1813-1893, επιμ. (1844) (στα Αγγλικά). Dictionary of Greek and Roman biography and mythology. Βοστώνη: Little.
– Βικιπαίδεια