Αναξανδρίδας Β' – Ο πατέρας του θρυλικού Βασιλιά Λεωνίδα

Ο Αναξανδρίδας (αρχ.: Ἀναξανδρίδας, … – 520 π.Χ.) ήταν βασιλιάς της Σπάρτης από τον οίκο των Αγιαδών. Ήταν πατέρας δύο βασιλιάδων της Σπάρτης, του Κλεομένη Α΄ και του θρυλικού Λεωνίδα Α’ των Θερμοπυλών.

Πατέρας του Αναξανδρίδα ήταν ο βασιλιάς Λέων, ενώ η μητέρα του είναι άγνωστη.
Φωτογραφία: Απεικόνιση της αγοράς της αρχαίας Σπάρτης, 19ος αιώνας
Ο Ηρόδοτος μας πληροφορεί [1], ότι είχε για σύζυγο του μια ανιψιά του (κόρη της αδελφής του – και οι δυο ανώνυμες), η οποία δεν του είχε χαρίσει παιδιά. Για να μη χαθεί η γενιά του Ευρυσθένη (των Αγιαδών), οι έφοροι τον πίεσαν να τη χωρίσει και να πάρει μια άλλη για σύζυγο. Όταν εκείνος αρνήθηκε, οι έφοροι και οι γέροντες του πρότειναν να πάρει δεύτερη σύζυγο χωρίς να χωρίσει από την πρώτη, με σκοπό να του κάνει παιδιά [2].
Έτσι ο Αναξανδρίδας πήρε για δεύτερη σύζυγό του μια κόρη του Πρινητάδη, η οποία γέννησε τον Κλεομένη. Σύντομα όμως έμεινε έγκυος και η πρώτη του σύζυγος. Οι οικείοι της δεύτερης συζύγου, άρχισαν να διαδίδουν φήμες ότι επρόκειτο για ψεύτικη εγκυμοσύνη, με αποτέλεσμα οι έφοροι να απαιτήσουν να είναι παρόντες στη γέννα.
Η πρώτη σύζυγος γέννησε το Δωριέα και λίγο αργότερα το Λεωνίδα και μετά τον Κλεόμβροτο (ο Ηρόδοτος αναφέρει το ενδεχόμενο ο Λεωνίδας και ο Κλεόμβροτος να ήταν δίδυμοι). Η δεύτερη σύζυγος δεν έκανε άλλα παιδιά [3].

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αναξανδρίδα, οι Λακεδαιμόνιοι κατάφεραν να επικρατήσουν στις μακρόχρονες πολεμικές συγκρούσεις τους με τους Τεγεάτες – ο πόλεμος είχε ξεκινήσει κατά τη βασιλεία του παππού του, Ευρυκρατίδα και συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα του, Λέοντα. [4] Η παράδοση αναφέρει ότι η επικράτηση οφείλεται σε ένα Λακεδαιμόνιο, που ονομαζόταν Λίχας. Αυτός, είχε πάει στην Τεγέα σε μια προσπάθεια ανακωχής και όταν επέστρεψε, οι Σπαρτιάτες αναζητούσαν βάσει ενός χρησμού τα οστά του Ορέστη. Ακούγοντας το χρησμό, ο Λίχας συμπέρανε ότι τα οστά βρίσκονταν σε ένα σημείο που είχε δει στην Τεγέα. [4] Αφού ανέκτησαν τα οστά από την Τεγέα, οι Λακεδαιμόνιοι κατάφεραν να επικρατήσουν στον πόλεμο.
Μετά τον θάνατο
Η πολύπλοκη οικογενειακή κατάσταση του Αναξανδρίδα, δημιούργησε έριδες μετά το θάνατό του. Ο Δωριέας αξίωσε να γίνει εκείνος βασιλέας, αντί του πρωτότοκου Κλεομένη, γιατί ήταν «ικανότερος σε όλα». Όταν οι Σπαρτιάτες ανακήρυξαν τον Κλεομένη βασιλιά, ο Δωριέας ηγήθηκε αποικιστών στην Αφρική [5], ενώ στη συνέχεια εξεστράτευσε στην Ιταλία [6] και τελικά σκοτώθηκε στη Σικελία [7].
Ο Κλεομένης βασίλευσε στη Σπάρτη, αλλά πέθανε χωρίς να αφήσει άρρενα διάδοχο, παρά μόνο μια κόρη, τη Γοργώ [8], την οποία παντρεύτηκε ο αδελφός του, ο Λεωνίδας [9], που τον διαδέχθηκε.
Παραπομπές
1. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ε΄ – Τερψιχόρη, § 39.
2. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ε΄ – Τερψιχόρη, § 40.
3. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ε΄ – Τερψιχόρη, § 41.
4. Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις» – Βιβλίο Γ΄ – Λακωνικά, § 3.5 – 3.6.
5. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ε΄ – Τερψιχόρη, § 42.
6. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ε΄ – Τερψιχόρη, § 43.
7. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ε΄ – Τερψιχόρη, § 45.
8. Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ε΄ – Τερψιχόρη, § 48.
9.Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» – Βιβλίο Ζ΄ – Πολύμνια, § 239.