Χωρίς Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2018

Η Σουηδική Ακαδημία ανακοίνωσε ότι φέτος δεν θα απονεμηθεί Νόμπελ Λογοτεχνίας εξαιτίας της κρίσης που ξέσπασε λόγω σκανδάλου σεξουαλικής παρενόχλησης. Η επιτροπή για το Νόμπελ Λογοτεχνίας θα συνεδριάσει ξανά το 2019.

Η κρίση στους κόλπους της Σουηδικής Ακαδημίας, η οποία απονέμει κάθε χρόνο από το 1901 το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας προς τιμήν του φιλότεχνου Σουηδού βιομηχάνου και δωρητή Αλφρέντ Νόμπελ, δεν έχει τέλος. Οι τελευταίοι μήνες ήταν εξαιρετικά δύσκολοι εξαιτίας ενός πολύκροτου σκανδάλου σεξουαλικής παρενόχλησης, αλλά και εξαιτίας των κακών χειρισμών της επίμαχης υπόθεσης από τα αρμόδια όργανα της Σουηδικής Ακαδημίας. Σε αυτά προστέθηκαν επίσης την ίδια περίοδο υποψίες για οικονομικές ατασθαλίες και κακοδιαχείριση. Όλα αυτά έριξαν έτσι μια βαριά σκιά πάνω στον ιστορικό θεσμό προκαλώντας έντονη κριτική παγκοσμίως.
«Η σημερινή απόφαση στηρίζεται στην ελλιπή συγκρότηση της επιτροπής της Σουηδικής Ακαδημίας (σ.σ.: που έχει συρρικνωθεί λόγω των πρόσφατων παραιτήσεων και άρα δεν μπορεί να λάβει υπό την παρούσα σύστασή της αποφάσεις) και είναι απόρροια της μειωμένης πλέον εμπιστοσύνης που φαίνεται να έχει το κοινό προς της Ακαδημίας», αναφέρει χαρακτηριστικά το δελτίο τύπου που εξέδωσε σήμερα η Σουηδική Ακαδημία. Σύμφωνα με τη μόνιμη γενική γραμματέα της Ακαδημίας Άντερς Όλσον «ήταν αναγκαίο να πάρουμε τον χρόνο μας, ώστε να αποκαταστήσουμε την εικόνα και την αξιοπιστία μας πριν από την επόμενη απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας». Η ίδια δικαιολόγησε την αναβολή της απονομής του εν λόγω βραβείου μέχρι το 2019 «ως ένδειξη σεβασμού σε όλους τους βραβευθέντες λογοτέχνες του παρελθόντος αλλά και του μέλλοντος».
Την απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας, που είναι υπεύθυνη μόνο για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, χαιρέτισε και το Ίδρυμα Βραβείων Νόμπελ, που διευθύνει συνολικά όλες τις κατηγορίες για τις οποίες απονέμονται τα κορυφαία αυτά βραβεία. Η απόφαση της Ακαδημίας «υποδηλώνει τη σοβαρότητα της κατάστασης και θα βοηθήσει στο να διαφυλαχθεί το κύρος του θεσμού των βραβείων Νομπέλ στο μέλλον» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Καρλ-Xέντρικ Χέλντιν, πρόεδρος του ΔΣ του Ιδρύματος Νόμπελ.
Πρώτη φορά από το 1943 δεν θα απονεμηθεί Νόμπελ Λογοτεχνίας
Η απόφαση πάντως να μην απονεμηθεί το Νόμπελ Λογοτεχνίας φέτος επιφέρει αναπόφευκτα πλήγμα στην εικόνα του θεσμού, αν ληφθεί μάλιστα υπόψιν ότι η μόνη χρονιά κατά την οποία διακόπηκε η απονομή του ήταν το 1943, εν μέσω του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η νέα βαθιά κρίση που κλυδωνίζει τον θεσμό ξέσπασε απότομα, όταν ήρθαν στο φως αποκαλύψεις για σεξουαλική παρενόχληση από τον Ζαν –Κλοντ Αρνό, κορυφαίο μέλος της αρμόδιας επιτροπής για τα Νόμπελ Ειρήνης, άνθρωπο με μεγάλη φήμη στους πολιτιστικούς κύκλους της Σουηδίας αλλά και σύζυγο της ποιήτριας Καταρίνα Φρόστενσον, επίσης μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας. Η Σουηδική Ακαδημία χαρακτήρισε τη συμπεριφορά αυτή εξαρχής ως «μη αποδεκτή», ωστόσο ο χειρισμός της υπόθεσης και η ολιγωρία εκ μέρους της επικεφαλής της Ακαδημίας Σάρα Ντάνιους προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στη σουηδική και διεθνή κοινή γνώμη.
Όλα αυτά οδήγησαν μάλιστα τη Σάρα Ντάνιους να παραιτηθεί, μια παραίτηση που άνοιξε στη συνέχεια τον ασκό του Αιόλου. Μέχρι σήμερα άλλα επτά από τα συνολικά δεκαοκτώ ισόβια μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας έχουν παραιτηθεί ή αποστασιοποιηθεί από αυτή, ενώ παραμένει ακόμη ανοιχτό το θέμα της αντικατάστασής της.
[DW]