Ο ΠτΔ αποκαλύπτει την μεθόδευση Σκοπιανών και Βενιζέλου: Εκ του πονηρού οι μεθοδεύσεις περί διεθνούς συμφωνίας, χωρίς προγενέστερη αλλαγή του Συντάγματος των Σκοπίων.
ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΣΘΟΝΙΑΣ
κ.KERSTI KALJULAID ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ
17.5.2018
Π.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρία Πρόεδρε, με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην Αθήνα, στην πρώτη επίσημη επίσκεψή σας στην Ελλάδα. Μια επίσκεψη η οποία -είμαι βέβαιος- θα συμβάλει καθοριστικώς στην περαιτέρω ενίσχυση των, ήδη εξαιρετικών, σχέσεών μας, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και στο επίπεδο της στενής συνεργασίας μας ως κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
I. Στο σημείο αυτό οφείλω να επισημάνω ότι ναι μεν οι Χώρες μας εγκαθίδρυσαν, εκ νέου, διπλωματικές σχέσεις την 2α Οκτωβρίου 1991. Πλην όμως οι Ελληνοεσθονικές σχέσεις είναι πολύ παλαιότερες. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Εσθονίας τον Μάιο του 1922, δίχως, κατ’ ουσίαν, να υπαναχωρήσει ως σήμερα από την αναγνώριση αυτή.
II. Ως μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του σκληρού πυρήνα της, της Ευρωζώνης, οι Χώρες μας, ακριβώς επειδή οι σχέσεις τους είναι εξαιρετικές, καλούνται να συνεργασθούν στενά και να συμβάλουν, στο μέτρο που τους αναλογεί, στην ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος. Η προτεραιότητα αυτή αποκτά πολύ μεγαλύτερη σημασία λόγω της κρίσιμης, ευρωπαϊκής αλλά και διεθνούς, συγκυρίας. Το τονίζω αυτό διότι είναι προφανές πως, στους ταραγμένους σημερινούς καιρούς -απτό παράδειγμα η εκρηκτική κατάσταση και η αιματοχυσία στην Μέση Ανατολή- η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να διαδραματίσει έναν ρόλο που δεν αφορά μόνο τους Λαούς της. Και τούτο διότι, με βάση την ιστορία της και τον τελικό προορισμό της, έχει όλα τα εχέγγυα αλλά και το χρέος να υπερασπισθεί, σε πλανητικό επίπεδο, θεμελιώδεις αρχές και αξίες για το μέλλον της Ανθρωπότητας, όπως είναι, πρωτίστως, οι αρχές και οι αξίες της Ειρήνης, του Ανθρωπισμού, της Δημοκρατίας, της Δικαιοσύνης, κατ’ εξοχήν δε της Κοινωνικής Δικαιοσύνης.
III. Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει, κατά προτεραιότητα, να εργασθούμε η Ελλάδα και η Εσθονία, η Εσθονία και η Ελλάδα, ώστε να ενδυναμωθεί επαρκώς ο πυλώνας της Εξωτερικής Πολιτικής και της Πολιτικής Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, στο πεδίο της Ευρωζώνης, πρέπει αφενός να εξοπλισθούν, κυρίως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, με τα κατάλληλα μέσα, ώστε ν’ αντιμετωπίσουν την εξαιρετικά επικίνδυνη κρίση χρέους -η οποία, δυστυχώς, επιδεινώνεται από την, σοβούσα, παγκόσμια κρίση χρέους- που πλήττει αρκετά κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Και, αφετέρου, να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές πολιτικής ώστε να καταπολεμηθεί η διεύρυνση των ανισοτήτων και η υποβάθμιση του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου, με στόχο την εξάλειψη των μορφωμάτων ακραίου λαϊκισμού, τα οποία εμφανίζονται σε πολλά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, επιδιώκοντας ακόμη και την κατεδάφιση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος.
IIII. Καθοριστικής σημασίας για την συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η επίδειξη Αλληλεγγύης, στους τομείς που ορίζει το ευρωπαϊκό δίκαιο και, πρωτίστως, στο, μέγιστο για το Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα, Προσφυγικό ζήτημα. Σημειώνω ότι ως προς αυτό η Ελλάδα και η Εσθονία έχουν εκπληρώσει, στο ακέραιο, τις υποχρεώσεις τους, πράγμα που, δυστυχώς, δεν συμβαίνει με ορισμένους άλλους Εταίρους μας. Στους οποίους πρέπει βεβαίως να καταστεί σαφές ότι ο σεβασμός του Ανθρωπισμού και η πλήρης εφαρμογή των κανόνων του ευρωπαϊκού δικαίου είναι αυτονόητη υποχρέωση, της οποίας η μη εκπλήρωση συνεπάγεται κυρώσεις.
V. Ευνοούμε την διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, με την είσοδο κρατών της Βαλκανικής που δεν είναι μέλη, υπό την διπλή όμως -και, οπωσδήποτε, αυτονόητη- προϋπόθεση ότι από την μια πλευρά πληρούν τις αναγκαίες θεσμικές και πολιτικές προϋποθέσεις γι’ αυτό. Και, από την άλλη, έχουν επιλύσει οριστικά τις όποιες διαφορές τους με τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
VI. Η Ελλάδα αποδεικνύει καθημερινώς ότι και τα Εθνικά της Θέματα -επομένως και τις σχέσεις της με τις γειτονικές της χώρες -τα υπερασπίζεται πάνω στη βάση του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, αναπόσπαστο μέρος του οποίου είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου, στο σύνολό του. Ειδικότερα:
Α. Ως προς το Κυπριακό -και με την αυτονόητη βεβαίως διευκρίνιση ότι αυτό αποτελεί διεθνές και, κυρίως, ευρωπαϊκό ζήτημα- επιδιώκουμε, το συντομότερο δυνατό, την δίκαιη και βιώσιμη λύση του. Όμως η Κυπριακή Δημοκρατία, ως πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν είναι νοητή με περιορισμένη κυριαρχία, την οποία θα προκαλούσαν στρατεύματα κατοχής και αναχρονιστικές εγγυήσεις τρίτων. Τούτο είναι αντίθετο προς κάθε έννοια Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου. Επιπλέον δε, θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο ως και καταστροφικό προηγούμενο για την κυριαρχία κάθε κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Β. Ως προς τις σχέσεις μας με την Τουρκία: Επαναλαμβάνω, για πολλοστή φορά, ότι επιδιώκουμε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και ευνοούμε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Τούτο, όμως, προϋποθέτει εκ μέρους της Τουρκίας ειλικρινή σεβασμό του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου και του συνόλου του Διεθνούς Δικαίου. Άρα και οι διατάξεις της Συνθήκης της Λωζάνης και της Συνθήκης των Παρισίων του 1947-οι οποίες είναι απολύτως σαφείς και πλήρεις και δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για γκρίζες ζώνες-πρέπει να γίνονται απ’ όλους πλήρως σεβαστές. Πολλώ μάλλον όταν η αμφισβήτησή τους οδηγεί σε αμφισβήτηση των συνόρων όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, ιδίως ως προς την ΑΟΖ, η Τουρκία οφείλει να σέβεται το Δίκαιο της Θάλασσας. Το οποίο την δεσμεύει, μολονότι δεν έχει προσχωρήσει σ’ αυτό, διότι, κατά τη νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, παράγει πλέον γενικώς παραδεδεγμένους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.
Γ. Ως προς την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, επίσης επιδιώκουμε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και ευνοούμε την ΝΑΤΟϊκή και Ευρωπαϊκή της προοπτική. Τούτο όμως προϋποθέτει επίλυση του ζητήματος του ονόματός της, κατά τρόπο συμβατό με την Ιστορία, το Διεθνές Δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, ήτοι κατά τρόπο που εξαλείφει τον αλυτρωτισμό. Κατά συνέπεια, η ένταξη της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση προϋποθέτει Συμφωνία ως προς το όνομά της, η οποία κατοχυρώνει εγγυήσεις εξάλειψης του αλυτρωτισμού. Πριν όμως από την κύρωση της Συμφωνίας αυτής απαιτείται κατάλληλη αναθεώρηση του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, δοθέντος ότι ουδένα δημοκρατικό κράτος μπορεί να ισχυρίζεται, ότι νομιμοποιείται να υπογράφει δεσμευτικές γι’ αυτό Διεθνείς Συνθήκες, οι οποίες παραβιάζουν ευθέως το σύνταγμά του.
Με αυτές τις σκέψεις σας καλωσορίζω στην Αθήνα. Και εύχομαι η επίσκεψή σας αυτή ν’ αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά της στις, ήδη εξαιρετικές, σχέσεις των Χωρών και των Λαών μας.
K.KΑLJULAID (από ανεπίσημη μετάφραση): Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση που μου απευθύνατε. Θα ήθελα να σας πω, γιατί είναι σημαντική η χρονιά για μένα αυτή εδώ η χρονιά, που πραγματοποιείται και η επίσημη επίσκεψή μου στην Ελλάδα. Φέτος γιορτάζουμε 100 χρόνια δημοκρατικού πολιτεύματος στη χώρα μου και η Ελλάς είναι το λίκνο της Δημοκρατίας. Αντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, ποια είναι η συμβολική σημασία και αξία γι’αυτή την ταύτιση, με δεδομένη την προέλευση της Δημοκρατίας, αξία την οποία επισημαίνω εγώ αλλά, και σίγουρα, συμμερίζεται ο λαός μου.
Είμαι ιδιαιτέρως ευγνώμων για την πρόσκληση που μου απευθύνατε πέρυσι στην συνάντηση των Προέδρων στο Arraiolos της Μάλτας. Συζητήσαμε τότε για την κατάσταση που επικρατεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και στον κόσμο που μας περιβάλλει. Είμαι βεβαία ότι έχουμε πάρα πολλές απόψεις που συμμεριζόμεθα και απόψεις που συμπίπτουν. Για παράδειγμα, όσον αφορά την διεύρυνση της ΕΕ, πάντοτε η Εσθονία φρονούσε ότι δεν θα πρέπει να ‘κλείσουμε τις πόρτες’ σε όλους όσοι συμμερίζονται και σκοπεύουν να μοιρασθούν τις κοινές μας αξίες. Η Εσθονία, ασφαλώς, είναι ένα από τα μικρότερα κράτη της ΕΕ. Για εμάς είναι ιδιαιτέρως σημαντικές οι κοινές συμφωνίες που έχουμε συνάψει, αλλά και οι αρχές του διεθνούς δικαίου. Οι Ευρωπαϊκές συμφωνίες, οι συμφωνίες που έχουμε συνάψει και προσυπογράψει τα κράτη της ΕΕ είναι ιδιαιτέρως σημαντικά για εμάς. Και αυτές τις συμφωνίες, αυτούς τους όρους και προϋποθέσεις, θα πρέπει να πληρούν και όσες χώρες φιλοδοξούν να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσον αφορά την διεύρυνση της ΕΕ για εμάς έχει ιδιαίτερη αξία η έννοια της αιρεσιμότητας. Είμαι ιδιαιτέρως ευτυχής και μετά από τα σχόλια που κάνατε σχετικά με όλους όσοι επιθυμούν να ενταχθούν στην ευρύτερη Ευρωπαϊκή Οικογένεια. Αυτά σας τα λόγια έχουν πολύ μεγάλη σημασία και ηχούν στην καρδιά μου. Υπάρχουν βεβαίως και χώρες στην ευρύτερη γειτονία και πέριξ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χώρες για παράδειγμα οι οποίες συμμετέχουν στην Ανατολική Εταιρική Σχέση, και συγκεκριμένα η Γεωργία, χώρες που έχουν επιλέξει τον δρόμο της Δημοκρατίας και θα ενδιαφέρονταν να αναπτύξουν στενότερους δεσμούς με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαι βεβαία ότι στην διάρκεια της συνάντησής μας θα ανταλλάξουμε απόψεις επ’αυτών των θεμάτων, με δεδομένο ότι εσείς έχετε πολύ καλή γνώση της κατάστασης και των συνθηκών που αφορούν τις χώρες της Βαλκανικής και εγώ, αντιστοίχως, τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, ούτως ώστε η ΕΕ να προχωρήσει στον δρόμο της, να εξελιχθεί και πράγματι να συνεχίσει να υποστηρίζει τις ίδιες αξίες που επί δεκαετίες τώρα όλοι προσυπογράφουμε.
Μιλήσαμε για συλλογικές προκλήσεις. Επίσης, αναφερθήκατε σε προκλήσεις που αντιμετωπίζει όλη η υφήλιος. Αναφερθήκατε, επίσης, στην έννοια της Αλληλεγγύης. Πράγματι, είναι ιδιαίτερα σημαντικό όλοι μαζί να σταθούμε ο ένας στον άλλον. Και συμμερίζομαι αυτές τις απόψεις σας. Έχει ιδιαίτερη σημασία να βοηθήσουμε όσους αυτή την στιγμή περνούν δεινές καταστάσεις παγκοσμίως, αλλά και να βοηθήσουμε τους πολίτες των χωρών μας μέσω και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Επίσης, αναφερθήκατε στο ζήτημα της οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ μελών της ΕΕ, σκέλος της οποίας επίσης αποτελεί και ο κλάδος της Τραπεζικής.
Είμαι ένθερμη υποστηρίκτρια των τεσσάρων ελευθεριών στο πλαίσιο των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρώ ότι θα πρέπει να προσθέσουμε και μία πέμπτη, την ψηφιακή ελευθερία. Αυτές οι ελευθερίες βοηθούν μεταξύ άλλων την οικονομική ανάπτυξη του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτού του είδους η ανάπτυξη και πάλι συνολικά, τελικώς θα μπορέσει να αναδιανεμηθεί και ο φορέας ή το μέσον αυτής της αναδιανομής είναι πάντοτε οι Εθνικές Κυβερνήσεις με τρόπο ώστε κάθε φορά το Ευρωπαϊκό εγχείρημα να τυγχάνει ευρείας υποστήριξης από τους πολίτες των χωρών μας. Πάντοτε πίστευα ότι αυτός ακριβώς είναι ο τρόπος, υπό την έννοια ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει τις αρχές και μετά το παραγόμενο αποτέλεσμα οφείλει να το κοινοποιήσει, να το μεταλαμπαδεύσει και να το στηρίξει η εθνική κυβέρνηση αντιστοίχως. Για παράδειγμα στον τομέα της Παιδείας ή της Κοινωνικής Δικαιοσύνης είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των εθνικών κρατών, των εθνικών κυβερνήσεων. Με αυτό τον τρόπο και πολίτες των χωρών μας θα μπορέσουν να διαπιστώσουν ιδίοις όμασι ότι η ελεύθερη αγορά παράγει αποτέλεσμα το οποίο βοηθά τους πάντες εντός της Ένωσης.
Η Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερη χώρα από την Εσθονία, προφανώς έχετε διαφορετικές εμπορικές συναλλαγές, αναπτύσσετε κι εσείς όπως εμείς μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πεδίο των συναλλαγών σας, την οικονομία σας, το εμπόριο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση με δεδομένη αυτή την ανάπτυξη έχει ιδιαίτερη αξία , εκείνη μας βοηθάει να εξελισσόμεθα σε σύγχρονους καιρούς μέσω της συνεργασίας και της διαλειτουργικότητας μεταξύ των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υποστηρίζουμε επίσης απολύτως την ευρωπαϊκή πολιτική για το άσυλο με ορίζοντα το μέλλον. Με δεδομένη την κατάσταση που αντιμετωπίσαμε και τις απρόβλεπτες ροές, δεν θα θέλαμε να υπάρξει ξανά επανάληψη τέτοιων φαινομένων όπου άνθρωποι αναγκάστηκαν να μείνουν σε χώρες χωρίς να μπορούν να μετακινηθούν λόγω της απουσίας σχετικών εργαλείων ευρωπαϊκής πολιτικής. Είμαστε στο πλευρό σας, συντασσόμεθα μαζί σας όσον αφορά την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της πολιτικής ασύλου. Υπάρχει ανάγκη να δημιουργήσουμε ένα σαφές σύστημα με σαφείς κανόνες Και ίσως αυτό να μην είναι επείγον για κάποιες φορές ενδεχομένως στη δική μας. Αλλά γνωρίζουμε πόσο επείγον είναι κάτι τέτοιο, η δημιουργία δηλαδή ενός σαφούς συστήματος για την πολιτική ασύλου της ΕΕ, πόσο επείγον λοιπόν είναι για εσάς. Και επίσης πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι υπάρχει και ο παράγων ο απρόβλεπτος, μιλώντας τώρα για την υφήλιο, καθώς δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει πότε ενδεχομένως θα ξεσπάσει η επόμενη κρίση. Πέρυσι το συγκεκριμένο θέμα μας απασχόλησε στην Προεδρία μας και επιχειρήσαμε να βρούμε λύσεις. Επίσης, καταθέσαμε προτάσεις και συνεχίζουμε να καταβάλλουμε προσπάθειες προς την ίδια κατεύθυνση συνεργαζόμενοι και με τις χώρες που προηγήθηκαν ημών, αλλά και ακολούθησαν στην προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να δημιουργηθεί ο σχετικός μηχανισμός και να μην χρειαστεί ποτέ κανείς να μείνει μόνος του ξανά.
Η Εσθονία δεν συμμετείχε στην πρώτη φάση του Ταμείου για τους πρόσφυγες. Εν τω μεταξύ, χρειάστηκε εμείς -εφόσον δεν διαθέταμε σχετικούς μηχανισμούς και σύστημα- να δημιουργήσουμε το δικό μας σύστημα για τη χορήγηση ασύλου. Ετούτου λεχθέντος, επιθυμώ να εκφράσω τις ευχαριστίες μας προς εσάς, την Κυβέρνησή σας, τους Υπουργούς της Κυβέρνησης και τους Δημοσίους Υπαλλήλους, οι οποίοι μας συνέδραμαν σε αυτή την προσπάθεια, προκειμένου ταχύτατα να δημιουργηθεί το σχετικό σύστημα, επ΄ ωφελεία των ανθρώπων που ζητούσαν άσυλο. Και επισημαίνω ότι διδαχθήκαμε πολλά από αυτή την εμπειρία και σας είμαστε ευγνώμονες, γιατί και αυτή είναι μια ένδειξη επίδειξης αλληλεγγύης. Η Εσθονία συνεισφέρει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ κατά κεφαλή, στην Frontex. Συγκεκριμένα δε διαθέτουμε πάρα πολλούς πόρους, αλλά έχουμε ένα σκάφος, το οποίο κάνει πτήσεις παρακολούθησης και αξιολόγησης της κατάστασης, συνεργάζεται με τους ανθρώπους της Frontex. Συμμετέχουμε λοιπόν με το αεροσκάφος αυτό στην Frontex και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την υπηρεσία, προκειμένου να πληροφορούμαστε και έτσι ακριβώς συγκεντρώνουμε στοιχεία για την ευρύτερη κατάσταση που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή. Αυτή μας η συνεργασία πρόκειται να συνεχίσει. Επίσης, ο Υπουργός Εσωτερικών της Κυβέρνησής μας, βρίσκεται εδώ, μαζί με την υπόλοιπη αποστολή. Ο συγκεκριμένος Υπουργός, ασχολήθηκε με θέματα ασύλου, προσφυγικού και μετανάστευσης. Τον ενδιαφέρουν πάρα πολύ, εξού και έχει πραγματοποιήσει πολλές επισκέψεις σε κέντρα φιλοξενίας και στη χώρα σας, προκειμένου να υπάρξει μια καλύτερη αντίληψη και μια βαθύτερη κατανόηση των συνθηκών, αλλά και των αναγκών που έχουν οι αιτούντες άσυλο, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Και όλα αυτά γίνονται προκειμένου να πετύχουμε αυτό ακριβώς που επιδιώκουμε. Στο μέλλον να υπάρχει ένα πολύ καλό σύστημα, μια πολύ καλή πολιτική ευρωπαϊκή για το άσυλο.
Κλείνοντας να απευθυνθώ στους Έλληνες πολίτες, στον ελληνικό λαό και να ευχαριστήσω τους πολίτες της χώρας σας για τη θερμή φιλοξενία, αλλά και τη φιλία που έχουν επιδείξει στις δεκάδες χιλιάδες των επισκεπτών που δέχονται κάθε χρόνο από την Εσθονία. Έρχονται πάρα πολλοί τουρίστες και επίσης υπάρχει και επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Γνωρίζω ότι πολλές επιχειρήσεις καλλιεργούν επαφές, ούτως ώστε να διερευνήσουν τις δυνατότητες που προσφέρονται στον επιχειρηματικό τομέα. Με δεδομένα λοιπόν τα ανωτέρω, είμαι βεβαία ότι ανήκουμε στην ίδια οικογένεια, ότι θα συνεχίσουμε μαζί, είμαι βεβαία ότι θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε και να καλλιεργούμε τις αμοιβαίες σχέσεις μας, τώρα αλλά και στο μέλλον και στον επόμενο αιώνα, εσείς, εγώ, η συνεργασία, οι δεσμοί φιλίας που μας ενώνουν, είμαι βεβαία ότι θα συνεχίσουν και θα βελτιώνονται διαρκώς. Να προσθέσω επίσης ότι πάρα πολλοί Εσθονοί μαθαίνουν ελληνικά. Σας ευχαριστώ, λοιπόν, για άλλη μια φορά. Είναι τιμή και είμαι περήφανη που βρίσκομαι εδώ, φιλοξενούμενή σας σήμερα.-
