Νηστεία των Αγίων Αποστόλων: Γιατί και πώς νηστεύουμε

Την Δευτέρα 4 Ιουνίου, αμέσως μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, αρχίζει η νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Η νηστεία αυτή είναι από τις παλαιότερες που έχει καθιερώσει η Εκκλησία μας.

Πρώτος ο Μέγας Αθανάσιος γύρω στο 357 αναφέρει νηστεία μιάς εβδομάδος μετά την Πεντηκοστή. «Τη γαρ εβδομάδι μετά την αγίαν πεντηκοστήν ο λαός νηστεύσας εξήλθε περί το κοιμητήριον εύξασθαι». Οι Αποστολικές Διαταγές, που περιλαμβάνουν πανάρχαιες εντολές και παραδόσεις της Εκκλησίας μας, αναφέρουν την νηστεία των Αποστόλων μία εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή μετά την εορτή των Αγίων Πάντων, αναφέροντας ταυτόχρονα ότι την εβδομάδα της Πεντηκοστής καταλύουμε όλα: «Μετά ουν το εορτάσαι υμάς την πεντηκοστήν εορτάσατε μίαν εβδομάδα και μετ’ εκείνην νηστεύσατε μίαν, δίκαιον γαρ και ευφρανθήναι επί τη εκ Θεού δωρεά και νηστεύσαι μετά την άνεσιν».
Επειδή οι απόστολοι είχαν αρχίσει το κήρυγμα μετά την Πεντηκοστή, οι ημέρες που την ακολουθούσαν αφιερώθηκαν σε αυτούς.
Η χρονική διάρκεια αυτής της νηστείας είναι μεταβλητή, επειδή η αρχή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα, όμως το τέλος της είναι πάντοτε σταθερό. Αρχίζει την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 29η Ιουνίου. Κατά το νέο ημερολόγιο η νηστεία των Αγίων Αποστόλων δεν υπερβαίνει ποτέ τις 30 ημέρες. Υπάρχει ακόμη και περίπτωση, όταν το Πάσχα πέφτει μεταξύ 5 και 8 Μαΐου, να μην έχουμε καθόλου νηστεία.
Κατά την περίοδο της νηστείας των Αγίων Αποστόλων δεν καταλύουμε κρέας, γαλακτοκομικά είδη και αυγά, ενώ επιτρέπεται η κατάλυση ψαριού, εκτός από την Τετάρτη και την Παρασκευή.
Αν όμως η εορτή των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι, αλλά όχι κρέας, γάλα και αυγά.
Ψάρι καταλύεται επίσης και κατά την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου, οποιαδήποτε ημέρα και αν πέσει.
Σε αντίθεση με την νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και του Δεκαπενταύγουστου, η νηστεία των Αγίων Αποστόλων είναι σχετικά άγνωστη στον πολύ κόσμο.
Όμως η νηστεία αυτή θεσπίσθηκε για να προετοι­μάζει τους χριστιανούς για την μεγάλη εορτή των Αποστόλων και αποτελεί μία έκφραση ευγνωμοσύνης προς αυτούς, καθώς τους Αποστόλους χρησιμοποίησε το Άγιον Πνεύμα ως όργανά του για να διαδώσει την διδασκαλία του Χριστού σε όλο τον κόσμο και να συστήσει την Εκκλησία Του.
Τί πρέπει λοιπόν να κάνουμε; Να νηστέψουμε αυτές τις λίγες ημέρες. Να προετοι­μαστούμε, να ἐξομολογηθούμε και να κοινωνήσουμε τουλάχιστον στην ημέρα της εορτής τους στις 29 Ιουνίου.
Νηστεύοντας και συμμετέχοντας στα εκκλησιαστικά μυστήρια, θα τιμήσουμε τους θεμελιωτές της Εκκλησίας μας και θα φέρουμε την ευλογία και τις ευχές τους στο σπίτι μας, στην οικογένειά μας, στην εργασία μας.
στοιχεία από: Ορθόδοξος Συναξαριστής και Ίασμος
Τι άλλο να κάνουμε; Να θυμηθούμε. Είπαμε· εργατικοί ήταν αυτοί, δούλευαν όλη νύχτα στη λίμνη. Εργατικοί αυτοί, εργατικοί κ᾿ εμείς. Εργατικός πρέπει να είνε ο άνθρωπος. Πότε όμως εργατικός; Σας το ᾿πα και άλλοτε, το επαναλαμβάνω και τώρα· Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο δουλειά, σαν τα μυρμήγκια. Είνε ευλογημένη η δουλειά. Κυριακή όμως όχι. Τις άλλες μέρες δουλειά! Γιατί το νερό που δεν τρέχει σκουληκιάζει, και το σίδερο που δεν δουλεύει τη γη σκουριάζει· και ο άνθρωπος που δεν δουλεύει σαπίζει. Δουλειά όλες τις καθημερινές. Κυριακή πρωί όμως; ήρθε η ώρα; χτύπησε η καμπάνα; Να σταματήσουν όλα. Η γυναίκα θ᾿ αφήση το ράψιμο, το σκούπισμα, το μαγειρειό. Ο άντρας θ᾿ αφήση την τσάπα, ο τσοπάνος τα πρόβατα στο μαντρί, ο δάσκαλος το σχολείο, ο υπάλληλος το γραφείο, οι πάντες. Φτερά στα πόδια και όλοι στην εκκλησία. Το κάνουμε; ευλογία· δεν το κάνουμε; θα το πληρώσου­­με, θα ᾿ρθη η ώρα αυτή… Σας πονώ και σας φωνάζω, πριν να᾿ νε αργά. Χτυπάει η καμ­πάνα και περνάνε τα άγια και διαβάζεται το Ευ­αγγέλιο, και κάθεσαι εσύ με το τσιγάρο στο στόμα και κοροιδεύεις μεσ᾿ στην πλατεία; ερ­χεται η οργή του Θεού!…
Ας πέσουμε κι ας παρακαλέσουμε να γίνη ίλεως ο Θεός. Και να μιμηθούμε τους αποστό­λους, για να έχουμε την ευχή των αγίων α­ποστόλων και των αγίων πατέρων. Είθε ο Θεός διά των πρεσβειών και της Παναγίας Θεοτόκου να ελεήση και σώση πάντας ημάς· αμήν.
(†) επίσκοπος Αυγουστίνος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου, η οποία έγινε στον ιερό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σκοπιάς – Φλωρίνης την 20-6-1971
[vimaorthodoxias.gr]