H λεηλασία της ελληνικής παιδείας στην Κύπρο

Της Φανούλας Αργυρού

Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΗΤΑΝ Ο ΠΡΩΤΙΣΤΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΩΝ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΠΡΩΤΟΙ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΟΤΙ ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ, ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΝΙΚΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟΧΘΟΝΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΕ ΘΕΛΕΙ Ή ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟΥ ΕΠΙΒΑΛΕΙΣ ΕΚΕΙΝΟ ΠΟΥ ΕΣΥ ΘΕΛΕΙΣ

Στις 26 Ιουλίου 1956, σε τηλεγράφημά του προς το Γραφείο Αποικιών, ο κυβερνήτης Στρατάρχης Harding έγραφε ωμά και κυνικά ότι «δεν έπρεπε να επιτραπεί στους Έλληνες δασκάλους να συνεχίσουν να δηλητηριάζουν τα μυαλά των μαθητών
Παράλληλα με την εξελισσόμενη από το 1955 πολιτική κατάσταση στην Κύπρο (αλλά και νωρίτερα, επί αποικιοκρατίας) εξελίχθηκε και η Oδύσσεια της λεηλασίας της Ελληνικής (;) Παιδείας στην Κύπρο.
Με αφορμή το εξαίρετο και πάντα σταράτο άρθρο του αγαπητού Σάββα Ιακωβίδη με τίτλο «Να ξαναχτίσουμε ένα καινούργιο σχολείο με άριστους, ακομμάτιστους» («Σημερινή» της Κυριακής, 9 Σεπτ. 2018), για τα θλιβερά τεκταινόμενα σήμερα στην Ελληνική Παιδεία στην ελεύθερη (όση έμεινε) Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει να θυμίσουμε στους νεότερους και ορισμένα άλλα πράγματα.
Γράφει, μεταξύ άλλων, ο Σάββας Ιακωβίδης: «Πανάξιοι, ικανοί, ευσυνείδητοι, φωτισμένοι και ψυχωμένοι εκπαιδευτικοί, πώς ανταμείβονται; Συνθλίβονται από την αναξιοκρατία. Προσβάλλονται από την ανικανοκρατία. Παραμερίζονται αισχρώς από την άθλια κομματοκρατία. Υποβαθμίζονται από την αήττητη ευθυνοφοβία προϊσταμένων και διοικούντων – στο Υπουργείο και στις διευθύνσεις εκπαιδευτηρίων… Σεμνύνομαι να υπογραμμίζω ξανά και ξανά ότι έμαθα Ελληνικά Γράμματα από φωτισμένους, φωτοδότες Έλληνες δασκάλους και καθηγητές (οι περισσότεροι ήταν και Ελλαδίτες!). Γι’ αυτό είναι με πολλή πίκρα που παρακολουθώ όσα ανεπίτρεπτα πολιτικά, απαράδεκτα κομματικά και ασύγγνωστα συνδικαλιστικά, ΟΧΙ παιδευτικά, τεκταίνονται στη Δημόσια Παιδεία.
»Το πλέον εξωφρενικό και εξοργιστικό είναι ότι Κυβέρνηση και αρμόδιος Υπουργός και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών διατυμπανίζουν ότι νοιάζονται, τάχα, για το Δημόσιο Σχολείο. Πρόκειται για καραμπινάτες επικοινωνιακές μπούρδες!». Και καταλήγει: «Σχολείο, ίσον δάσκαλος, έλεγε ο Παλαμάς. Να ξαναχτίσουμε στις καρδιές και στις ψυχές των παιδιών μας την περηφάνια και την αγάπη για το σχολείο τους. Η Παιδεία είναι ο ατίμητος και αναπαλλοτρίωτος πλούτος μας. Να μη λεηλατηθεί ξανά από τους άριστους των αχρήστων».
Στο στόχαστρο των Βρετανών
Η λεηλασία της Ελληνικής Παιδείας στην Κύπρο ήταν ο πρώτιστος στόχος των Βρετανών αποικιοκρατών, καθώς πρώτοι γνώριζαν ότι από εκεί ξεκινούν τα πάντα, αν θέλεις να νικήσεις τον αυτόχθονα πληθυσμό που δεν σε θέλει ή δεν μπορείς να του επιβάλεις εκείνο που εσύ θέλεις. Και τότε οι πανάξιοι, ικανοί, ευσυνείδητοι, φωτισμένοι και ψυχωμένοι εκπαιδευτικοί μας -κυρίως όσοι ήσαν από την Ελλάδα- βρισκόντουσαν στο στόχαστρο των αποικιοκρατών και των Τούρκων. Την Ελληνική Παιδεία στην Κύπρο καταδίωξαν αρχικά ο κυβερνήτης Πάλμερ τη δεκαετία του 1930 και πιο παλιά ο Ρόναλτ Στορς τη δεκαετία του 1920 (Αναφορές στο βιβλίο μου «Από την Ένωση στην Κατοχή», 1995).
Οι απαρχές της «κυπριοσύνης»
Σε αυτό το πλαίσιο, της απομάκρυνσης κάθε ελληνικού στοιχείου από την Κύπρο για να σκοτώσουν το αίτημα των Ελλήνων της Κύπρου για Ένωση με την Ελλάδα, ήταν που οι Βρετανοί σοφίστηκαν και εμπνεύστηκαν το 1954 και την εισαγωγή της ανύπαρκτης εκείνης «εθνικότητας». Το σάρκωμα που αποσκοπεί στην ψυχική και πνευματική υποδούλωση, και που ονομάστηκε από τους εμπνευστές και πλασιέ της Βρετανούς -και στη συνέχεια και δικούς μας, δυστυχώς, «βοηθούς πλασιέ»- «Κυπριοσύνη».
Για να μας επιβάλουν τις όποιες «λύσεις» τους. (Όπως έγραψα στο βιβλίο «Έτσι κατέστρεψαν την Κύπρο», 1992). Ο εμπνευστής της δεν ήταν άλλος από τον Βρετανό πράκτορα Λόρενς Ντάρελ, ο οποίος ετέθη το 1954 επικεφαλής του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών της αποικιακής διοίκησης στην Κύπρο. Και αυτή η ψευτο-κυπριοσύνη, βέβαια, στόχευε μονάχα τον Ελληνισμό της Κύπρου και καθόλου δεν άγγιζε τους Τούρκους της Κύπρου.
Έλληνες δάσκαλοι στο περιθώριο
Η ανθελληνική στάση των αποικιοκρατών έφθασε στο ζενίθ της με την ελεεινή απόφασή τους να διαχωρίσουν τα σχολεία και να μας αλλάξουν τα ελληνικά βιβλία. Οι αποικιοκράτες αρνούνταν τις υπηρεσίες των Ελλήνων δασκάλων και τους έδιωχναν. Τιμωρούσαν αθώους μαθητές, ενώ παράλληλα κανένα παρόμοιο μέτρο δεν έπαιρναν για τα τουρκικά σχολεία, τα οποία είχαν και εκείνα δασκάλους Τούρκους από την Τουρκία. Για να κτυπηθεί η Ελληνική Εκπαίδευση έκαναν μέχρι και τη σκέψη να τυπώνουν τα ελληνικά αλφαβητάρια που ερχόντουσαν από την Αθήνα στην Κωνσταντινούπολη, ούτως ώστε να αφαιρούνται «τα απαράδεκτα αποσπάσματα», δηλαδή οι αναφορές σε οτιδήποτε ελληνικό, όπως ο Εθνικός Ύμνος, η Επανάσταση του 1821 και οι ήρωές της, οι ελληνικές σημαίες (Έκθεση Γραφείου Αποικιών, 11.12.1956).
Μάλιστα, ο κυβερνήτης Στρατάρχης Harding διαμαρτυρόταν έντονα για το περιεχόμενο των ελληνικών αναγνωστικών δημοτικών σχολείων από την Ελλάδα, το οποίο ήθελε… να χρησιμοποιηθεί τότε και στο βρετανικό Κοινοβούλιο και στα Ηνωμένα Έθνη, για να αποδείξει ο αθεόφοβος ότι οι Έλληνες της Κύπρου… βρισκόντουσαν κάτω από ελλαδική επιρροή όσον αφορά το αίτημά τους για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Απειλώντας να τα αποσύρει και να τυπώσει άλλα στην Κωνσταντινούπολη!
«Δηλητηριάζουν τα μυαλά των μαθητών»
Στις 26 Ιουλίου 1956, σε τηλεγράφημά του προς το Γραφείο Αποικιών, ο κυβερνήτης Στρατάρχης Harding έγραφε ωμά και κυνικά ότι «δεν έπρεπε να επιτραπεί στους Έλληνες δασκάλους να συνεχίσουν να δηλητηριάζουν τα μυαλά των μαθητών». Και συνέχιζε: «Πιστοποιώ ότι δεν θα ζητηθούν άλλοι δάσκαλοι ελληνικής υπηκοότητας να αντικαταστήσουν εκείνους οι οποίοι χρειάζεται να φύγουν. Υπάρχουν άλλοι προσοντούχοι δάσκαλοι (Ελληνοκύπριοι), οι οποίοι μπορούν να αναλάβουν τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και επομένως δεν είναι αλήθεια ότι “οι μαθητές θα στερηθούν την ελληνική εκπαίδευση”.
»Είναι, εντούτοις, αλήθεια ότι η απομάκρυνση των Ελλήνων δασκάλων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο του ολικού αριθμού του προσωπικού στα ε/κυπριακά ανώτερα σχολεία, θα δημιουργήσουν δυσκολίες προσωπικού. Αυτό, όμως, πρέπει να το παραδεχτούμε ως λιγότερο κακό από το να επιτρέψουμε στους Έλληνες δασκάλους να συνεχίσουν να δηλητηριάζουν τα μυαλά των παιδιών που φοιτούν σ’ αυτά τα σχολεία», έγραφε ο Χάρτινγκ.
Κακή επιρροή κατά τον Στόκερ
Τον Απρίλιο του 1974, ο Συνταγματάρχης Στόκερ αποχώρησε από τη θέση του Στρατιωτικού Ακολούθου στη βρετανική Υπάτη Αρμοστεία στη Λευκωσία. Στην αποχαιρετιστήρια έκθεσή του προς τους ανωτέρους του (μια σημαντικότατη έκθεση που ουσιαστικά προμηνούσε και σκιαγραφούσε τα γεγονότα που θα ελάμβαναν χώραν τον Ιούλιο του 1974), δεν υποστήριξε μόνο την αποχώρηση από την Κύπρο των Ελλήνων αξιωματικών (που ήταν βρετανικό και τουρκικό αίτημα από το 1967 τουλάχιστον), αλλά και των Ελλαδιτών δασκάλων, τους οποίους θεωρούσε κακή επιρροή. Για το εν λόγω ζήτημα έγραφε: «Αυτό θα χρειαστεί μιαν αποφασιστική αντιμετώπιση από την Αθήνα και πρέπει να αποχωρήσουν τόσο οι Έλληνες διδάσκαλοι, όσο και οι Έλληνες αξιωματικοί από την Εθνική Φρουρά».
«Ιδέες Γκάλι» για αναθεώρηση
Οι βρετανικές διζωνικές «Ιδέες Γκάλι» του 1992 προνοούσαν όπως εγκαθιδρυθεί μια δικοινοτική επιτροπή για την αναθεώρηση των διδακτικών βιβλίων που χρησιμοποιούνται στα σχολεία της κάθε πλευράς και για την υποβολή εισηγήσεων για την αφαίρεση υλικού, το οποίο είναι αντίθετο προς την πρόθεση της καλής θέλησης και των στενών σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων! Οι «Ιδέες» απορρίφθηκαν μεν, αλλά συνέχισαν να υπάρχουν και εξελίχθηκαν, μέσω Σερ Ντέιβιντ Χάνεϊ, στο «Σχέδιο Ανάν», που απορρίφθηκε από τους Έλληνες της Κύπρου, με τα διπλά δημοψηφίσματα στις 24.4.2004.
Αναλόγως συνεχίστηκαν και οι προσπάθειες, μέσω ξένων πληρωμένων κέντρων εντολοδόχων, για αλλαγές στα σχολικά βιβλία για πολιτικούς λόγους, επιβολής της ρατσιστικής δι-κοινοτικής, δι-ζωνικής ομοσπονδίας και αποδοχή των τετελεσμένων των δύο φάσεων της τουρκικής εισβολής, με συγχωροχάρτι στην Τουρκία για τα εγκλήματά της. (Υπενθυμίζεται το εργολαβικό γι’ αυτόν τον σκοπό ‘έργο’ της CDRSEE στη Θεσσαλονίκη…)
Η Παιδεία είναι η σπονδυλική στήλη κάθε λαού, που για να γνωρίζει την Ιστορία του πρέπει να τη διδάσκεται αναλλοίωτη από αφοσιωμένους εκπαιδευτικούς, για να μπορεί να υπερασπίζεται τα δίκαιά του με αλήθειες. Και όχι με πολιτικές σκόπιμες διαστρεβλώσεις για πλύση εγκεφάλου των μαθητών. Ή με κατάπτυστα «γλωσσάρια» ξεπουλήματος της πατρίδας μας για να βολεύονται οι ξένοι και οι κατακτητές.
ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ

Ερευνήτρια/δημοσιογράφος