Ο εξελληνισμός των Αιγυπτίων την εποχή των Πτολεμαίων

Η Αίγυπτος την εποχή των Πτολεμαίων αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα των ελληνιστικών βασιλείων. Οι Μακεδόνες Πτολεμαίοι διέδωσαν τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα στους κατοίκους του βασιλείου, έτσι ώστε να αρχίσουν να εξελληνίζονται και οι ιθαγενείς κάτοικοι της Αιγύπτου.

Για ποιο λόγο όμως οι ιθαγενείς της Αιγύπτου εξελληνίστηκαν;
Ο κυριότερος λόγος που παρακίνησε τους Αιγυπτίους να εξελληνιστούν ήταν για να καταλάβουν μια εξέχουσα θέση στη διοίκηση του κράτους. Επειδή η πτολεμαϊκή διοίκηση της Αιγύπτου χρησιμοποιούσε την ελληνική ως επίσημη γλώσσα του βασιλείου, όποιος επιθυμούσε να ανέλθει σε μια ανώτατη διοικητική θέση έπρεπε να γνωρίζει την ελληνική γλώσσα και να χαρακτηρίζεται ως Έλλην.
Επίσης, στην Αίγυπτο εκείνη την εποχή είχαν έρθει αρκετοί εξελληνισμένοι από την Ανατολή, όπως Ιουδαίοι και Πέρσες. Αυτοί κατείχαν προνομιούχα θέση έναντι των ιθαγενών στη διοίκηση του κράτους, μπορούσαν να μετέχουν στο στρατό και να γίνονται ιδιοκτήτες γης. Οπότε, ο ανταγωνισμός για κοινωνική και οικονομική κυριαρχία στο βασίλειο των Πτολεμαίων παρακίνησε τους ιθαγενείς Αιγυπτίους να αποκτήσουν ελληνικά ονόματα, να μάθουν την ελληνική γλώσσα και να δηλώνονται πια ως Έλληνες.
Μέσα από τα παπυρικά κείμενα του 3ου αιώνα π.Χ. αντλείται η πληροφορία πως πολλοί ιθαγενείς γνώριζαν την ελληνική γλώσσα, όχι μόνο εκείνοι που κατείχαν ανώτατες διοικητικές θέσεις, αλλά ακόμη και οι ιερείς και γραμματείς που θεωρούνταν οι θεματοφύλακες της ιθαγενούς γλώσσας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Μανέβων, ο οποίος ήταν Αιγύπτιος Ιερεύς και συγγραφέας την εποχή του Πτολεμαίου του Φιλαδέλφου (260 π.Χ.), και συνέγραψε την Ιστορία της Αιγύπτου στην ελληνική γλώσσα. Ακόμη, χρήση της ελληνικής γλώσσας γίνεται και στην ιθαγενή λογοτεχνία με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα τέσσερα ποιήματα του Ισίδωρου για την Ίσιδα.
Η ελληνική γλώσσα που γοήτευσε τους Αιγυπτίους συνέχισε να είναι η επίσημη γλώσσα της Αιγύπτου και στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας αλλά και μετά την Αραβική εισβολή.
Πηγή: Οι ιθαγενείς Αιγύπτιοι και ο εξελληνισμός των κατά τους παπύρους
geonews