Η Πάραλος και τα ιερά πλοία των Αθηναίων

Στην αρχαιότητα η Πάραλος ή και Παραλία,[1] αποκαλούμενη σύμφωνα με επιγραφές, ήταν ένα από τα έξι «ιερά πλοία» της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Τα άλλα πέντε ήταν η Σαλαμινία, η Αμμωνιάς, η Αντιγονίς, η Δημητριάς και η Πτολεμαΐς.

Σαλαμινία ονομαζόταν το καράβι των Αθηναίων του 5ου αι. π.Χ., που κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν επιφορτισμένο με τη μεταφορά μηνυμάτων από και προς τους Δελφούς και επέστρεφε με τους χρησμούς των Δελφών.
Η Αμμωνιάς ή Αμμωνιάδα, αποκαλούμενη κατά επιγραφές, ήταν ενα από τα ιερά πλοία της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
Η Αμμωνιάς ήταν τριήρης όμοια με την Πάραλο, και τη Σαλαμινία και συμμετείχε και αυτή στις “θεωρίες” καθώς και σε άλλες ιερές ή δημόσιες αποστολές, συνήθως επείγουσας φυσεως. Το συνηθέστερο αγκυροβόλιο της Αμμωνιάδας φέρεται να ήταν ο λιμένας Μουνιχίας, το σημερινό Μικρολίμανο. Και αυτή η τριήρης αποκαλούνταν από τους Αθηναίους “Θεωρίδα” (Θεωρίς) ή “Δηλιάδα” (Δηλιάς), επειδή μετέφερνε τις Θεωρίες στη Δήλο.
Για την προέλευση του ονόματος της Αμμωνιάδας δεν είναι τίποτα γνωστό. Πιθανολογείται όμως, κατά μία υπόθεση ότι ειδικότερα με το ιερό πλοίο αυτό πέμπονταν θυσίες είτε σε κάποιο ιερό του Άμμωνα Διός στον ελληνικό χώρο, είτε σ΄ εκείνο του Άμμωνα της αρχαίας Αιγύπτου.
Η Πάραλος ήταν τριήρης που συμμετείχε ειδικά στις θεωρίες, καθώς και σε άλλες ιερές ή δημόσιες αποστολές, συνήθως επείγουσας φύσεως. Το συνηθέστερο αγκυροβόλιο της Παράλου ήταν ο παρά την άκρα του Σουνίου δυτικός όρμος ο αποκαλούμενος «Παράλου Γη». Αργότερα ναυπηγήθηκε και άλλη αδελφή τριήρης συναγωγός, δηλαδή με ίδιο σκοπό, που έλαβε το όνομα “Σαλαμινία”, επειδή το μόνιμο αγκυροβόλιό της ήταν στη Σαλαμίνα.
Οι θέσεις των παραπάνω αγκυροβολίων αποδεικνύουν τον βαθμό ετοιμότητας των πλοίων αυτών σε επείγουσες αποστολές. Επίσης και τα δύο αυτά ιερά πλοία αποκαλούνταν από τους Αθηναίους και “Θεωρίδες” (Θεωρίς) ή “Δηλιάδες” (Δηλιάς), επειδή έφερναν τις Θεωρίες στη Δήλο.
Οι επιβαίνοντες της Παράλου, ασχέτως κατηγορίας, είτε ήταν πλήρωμα είτε επιβάτες υπάλληλοι θεωροί, ονομάζονταν “πάραλοι” ή “παραλίτες” και, εξ αντικειμένου, έπρεπε να ήταν πολίτες της Αθήνας, και μάλιστα, κατά τον Θουκυδίδη (Η’ 72), ακραιφνών δημοκρατικών αισθημάτων.
Επίσης στην αρχαιότητα Πάραλοι στον πληθυντικό ονομάζονταν γενικά οι εγκατεστημένοι σε παραθαλάσσιες περιοχές (παρά+άλω, όπως και παραλία και παράλιος).
Παραπομπές:
[1] “Παραλία, η, = Πάραλος, όπερ όρα.: Πάραλος, η, 3) Προσυπακμ. ναυς. Εν των ιερών πλοίων των Αθηναίων, τα οποία ήταν διωρισμένα δια τας κοινάς χρείας της πολιτείας”.[…] “Πάραλος Παραλία, Νικόλαος Λωρέντης: Λεξικόν των αρχαίων μυθολογικών, ιστορικών και γεωγραφικών κυρίων ονομάτων, εκ της τυπογραφίας Αντωνίου Μπένκου, Εν Βιέννη της Αυστρίας 1837, σελ. 425.
Βιβιογραφία:
Ξενοφών Ελληνικά 6.2
Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξκόν Ηλίου” τ.2ος σ.529.
wikipedia, elhalflashbacks