του Χρυσόστομου Τσιρίδη
“Είναι γνωστό ότι η λέξη “σκιάδιον” ηττήθηκε από την λέξη “ομπρέλα”/”καπέλο” ….Όπως είναι βέβαιο ότι το “συννεφάκι” της ΟΜΙΛΟύΜΕΝΗΣ και όχι το ανενεργό “νεφύδριον” κέρδισε το δυτικότροπο cloud, smother ή όπως αλλιώς γνωρίζουν ακριβέστερα οι αγγλομαθείς“.
.
Με την σειρά τώρα:
Είτε θετική είτε αρνητική η γνώμη μας για την Φραγκοκρατία (ΞΕΝΟΚΡΑΤίΑ καθότι)
.
.
Φραγκοκρατία- Λατινοκρατία (1204- 1797): Γλωσσικές αλληλεπιδράσεις
.
Σήμερα το θέμα είναι συγκεκριμένο:
Το θεώρησα ενδιαφέρον και το αντιγράφω, όπως πάντα απλά και σύντομα.
.
ΛΑΤΙΝΟΓΕΝΗ Ανθρωπονύμια / Τοπωνύμια κλπ. Ενδεικτικά παραδείγματα:
.
— Μπελβεντέρε / Μαλεβίζι ( Malvezino = κακός γείτονας).
.
—Βαλεντίνος / Aμαλία / Λοΐζος / Φλόρα /Ιερώνυμος / Γάσπαρης /
Μπατής/ Πασχάλης /Μαργαρίτα / Στίνης
.
— αμαντίζω / ασεντζίζω / ρόι, ρήγας / ροΐνα, ρήγαινα
.
— φουσσάτο / πρίγκηπας
.
Μέχρι εδώ η αντιγραφή από την Βικιπαίδεια. Από δω και κάτω δικά μου, για να μην τα χρεώσουμε στην πηγή.
.
Τί έγινε στην συνέχεια:
.
Εννοείται ότι αρκετές απ’ αυτές τις λέξεις (αμαντίζω / ασεντζίζω / Μπελβεντέρε)
επαναδιατυπώθηκαν ελληνιστί λ.χ βελτιώνω / πολιορκώ / Καλλιθέα- Καλοσκόπι
.
Σήμερα δεν λέμε τόσο συχνά “τρατάρω”, αλλά “κερνώ, προσφέρω” / αντί “σπετσέρης”
λέμε “φαρμακοποιός” / μπαρμπέρης= κουρέας κλπ
.
Τώρα θέλει λίγη προσοχή.
Άλλες όμως λέξεις συνταίριαξαν με το Ελληνικό γλωσσικό αισθητήριο και αφομοιώθηκαν (!) / δεν μας ξενίζουν, Σαν να ήταν εξαρχής Ελληνικές (!).
Όπως: ρήγας / Αμαλία / Μαργαρίτα / πρίγκηπας / Ιερώνυμος / Πασχάλης / φουσάτο
.
Και να η ευκαιρία για μια επισήμανση. Τί εννοώ:
.
Ας το έχουμε αυτό υπόψη για την ΑΝΑΛΟΓΗ “τύχη” των ΧΙΛΙΑΔΩΝ (!) Ελληνικών λέξεων που… δανείζονται οι ξένοι, οι οποίοι φυσικά λένε μόνο καλά λόγια για την Ελληνική γλώσσα. Διαβάζουμε κατά καιρούς λίστες (ο τάδε ξένος είπε αυτό, ο δείνα ξένος είπε εκείνο) και…. χαιρόμαστε.
.
ΟΜΩΣ εδώ κάπου είναι που… χάνονται επεισόδια.
.
Δεν προσέχουμε δηλαδή ότι οι “ξένοι” την “βάση” που δανείστηκαν (κι εμείς χαρήκαμε) μας την επιστρέφουν ως “basic”…!
Λέω λοιπόν και με τα σχετικά κείμενα που κατά καιρούς έχω γράψει και στην ιστοσελίδα μου και στην ΟΛΥΜΠΙΑ, ότι:
.
Εμείς εδώ μετράμε λέξεις και (καλώς) καμαρώνουμε, αλλά λιγότερος ενθουσιασμός (“έξω μαθαίνουν….”), λίγη επιφύλαξη, κάποιος σκεπτικισμός για την….
.
“διά της καλοσύνης αλλοτρίωση της γλώσσας”(!), ίσως έκανε και σ’ εμάς καλό.
.
Όχι τίποτ’ άλλο, μην παραπονιόμαστε για την λατινοποίηση της Ελληνικής γλώσσας και τα γκρικ-γκλιζ.
.
Ωστόσο “ΑΠΑΝΤΗΣΗ” υπάρχει και για…. άμυνα και για επίθεση.
.
Και “απάντηση” σ’ αυτό βέβαια, από την μεριά μας, δεν είναι οι χρονικές και εγκλιτικές αντικαταστάσεις και η… δοτική “ταις γραυσίν” ή το “εξελώεν”.
.
Είναι μακράν γνωστό ότι το “σκιάδιον” (παρά τους… τριάντα κανόνες του Τζάρτζανου) η τ τ ή θ η κ ε από την “ομπρέλα” και το “καπέλο”
.
Όπως όμως είναι βέβαιο ότι το “σύννεφο” της ΟΜΙΛΟύΜΕΝΗΣ(και όχι το ΑΝΕΝΕΡΓΟ “νεφύδριον”) νίκησε το….cloud, smother, scud (όπως τα είδα στην αυτόματη μετάφραση)
.
Με απλά λόγια, ο πλούτος και ο ενεργός ΔΥΝΑΜΙΣΜΟΣ της ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗΣ (δες Υ.Γ) Ελληνικής γλώσσας είναι η απάντηση.
.
Υ.Γ
Ομιλούμενη γλώσσα= γλώσσα ψυχής, σκέψης και δράσης και όχι τυραννικής απομνημόνευσης:
.
το εύδαιμον το ελεύθερον...= αριστουργηματικό,
ΑΛΛΑ
καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή… απλά άπαιχτο.
.
Σημείωση:
