Οι επιπτώσεις του no-deal Brexit για την Κύπρο

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

image001 327 Ιανουάριος 2019, Σημερινή, Της Φανούλας Αργυρού 

Τα εμπλεκόμενα μέρη δεν θα πρέπει να προχωρήσουν σε Brexit στις 29 Μαρτίου 2019, αν δεν έχουν φθάσει σε μια συμφωνία εφαρμόσιμη μεταξύ του ΗΒ και της ΕΕ – ή μεταξύ του ΗΒ και της ΚΔ, η οποία ξεκάθαρα να καλύπτει ή που να είναι αποκλειστικά αφοσιωμένη στις ειδικές συνθήκες που επηρεάζουν την ΚΔ, τις ΚΠΒ και τα όρια (boundaries) των ΚΠΒ
«Το Brexit δεν επηρεάζει μόνον το ΗΒ στη συγκριτικά σταθερή βορειο-δυτική άκρη της Ευρώπης. Το Brexit επίσης επηρεάζει ανθρώπους και στην ταραχώδη άκρη της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης»
Δημοσιοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2019 η ανοικτή επιστολή άμεσης και ιδιαίτερης σημασίας και σπουδαιότητας, που έστειλε την ίδια μέρα ο Καθηγητής Νομικής Δρ Κλέαρχος Α. Κυριακίδης* στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, την Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου και τον Διοικητή των Κυρίαρχων Περιοχών των Βάσεων (ΚΠΒ).

Ο Καθηγητής εξηγεί απαρχής ότι το θέμα της επιστολής του είναι η πιθανή επίδραση του όποιου no-deal Brexit πάνω στην Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς και στις Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας. Και τονίζει ότι Κυπριακή Δημοκρατία και ΚΠΒ βρίσκονται στη νοτιο-ανατολική άκρη της Ευρώπης (εξηγεί στο τέλος γι’ αυτό).

Σύμφωνα με το Τμήμα της βρετανικής Κυβέρνησης για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ (Brexit), γράφει, το σενάριο δίχως συμφωνία, όπου το ΗΒ φεύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σημαίνει πως αυτό «γίνεται μια τρίτη χώρα (σε σχέση με την ΕΕ) στις 11μ.μ. στις 29 Μαρτίου 2019 δίχως Συμφωνία Αποχώρησης και δίχως σχέδιο για τη μελλοντική σχέση μεταξύ του ΗΒ και της ΕΕ» και προσθέτει ότι μετά τη «σημαντική ψήφο» της Βουλής των Κοινοτήτων στις 15.1.2019, όπου, με συντριπτική πλειοψηφία, η Βουλή απέρριψε τη Συμφωνία της Πρωθυπουργού, Τερέζα Μέι, η προοπτική για «no-deal Brexit» αυξήθηκε. Και ως έχουν σήμερα τα πράγματα, το αποτέλεσμα της «σημαντικής ψήφου» σημαίνει ότι το Brexit θα γίνει διά νόμου, στις 11μ.μ., 29.1.2019, αλλά εν τη απουσία μιας συμφωνίας, δεσμευτικής, και εφαρμόσιμης μεταξύ ΗΒ-ΚΔ, η οποία να καλύπτει τις ειδικές καταστάσεις που επικρατούν μεταξύ της ΚΔ-ΚΠΒ».
(Νο-deal Brexit: αποχώρηση του ΗΒ από την ΕΕ δίχως Συμφωνία).
Αρνητικές επιπτώσεις

Ο Δρ Κυριακίδης γράφει ότι στην επιστολή του αναφέρει τις ανησυχίες του και τις πιθανότητες όσον αφορά το τι μπορεί να συμβεί και γιατί, μέχρι σήμερα, απέτυχαν να προσελκύσουν την δημοσιότητα που τους αξίζει τόσο στη Βρετανική Βουλή, όσο και στη Λευκωσία. Εκθέτει, ως εκ τούτου, τις ανησυχίες του με τις πιο κάτω έξι επισημάνσεις/προτάσεις.

«1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Κυβέρνηση του ΗΒ, η Διοίκηση των ΒΚΠ και η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν επέδειξαν ικανοποιητική διαφάνεια ως προς το πώς ένα no-deal Brexit μπορεί να επηρεάσει την ΚΔ και τις ΚΠΒ.

2. Ένα no-deal Brexit μπορεί να αποβεί επιβλαβές ή με αρνητικές επιπτώσεις για τους πολίτες και νόμιμους κατοίκους της ΚΔ που υπηρετούν, εργάζονται, σπουδάζουν, εμπορεύονται, καλλιεργούν, ζουν, ταξιδεύουν ή με οποιοδήποτε τρόπο δουλεύουν στις ΚΠΒ.

3. Σε περίπτωση ενός οποιουδήποτε no-deal Brexit, η ΚΔ μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα των υπολοίπων 27 χωρών μελών της ΕΕ, με εξαίρεση την Ιρλανδία.

4. Η Κυβέρνηση της ΚΔ δεν φαίνεται να έχει πάρει ικανοποιητικά, διαφανή και καλά δημοσιοποιημένα μέτρα για την προετοιμασία του κοινού και του ιδιωτικού τομέα στην ΚΔ για ένα no-deal Brexit.

5. Ένα no-deal Brexit μπορεί να έχει βαθιές επιπτώσεις για τα βρετανικά στρατεύματα στην Κύπρο, οι οποίες, με τη σειρά τους, μπορεί να επιφέρουν αρνητικές συνέπειες για την ΚΔ.

6. Ένα no-deal Brexit μπορεί να έχει επιβλαβείς, αποδιοργανωτικές ή άλλες αρνητικές επιπτώσεις πάνω στους πολίτες του ΗΒ στην ΚΔ, αν όχι επίσης και στους πολίτες της ΚΔ στο ΗΒ».

Όλες τις έξι επισημάνσεις του ο Καθηγητής τις τεκμηριώνει πλήρως με παραπομπές. «Εξάλλου (γράφει), το Brexit είναι εγγενώς πολύπλοκο για τους λόγους που συνόψισε στις 15.1.2019 ο Γενικός Εισαγγελέας για την Αγγλία και Ουαλία, Geoffrey Cox QC, και βουλευτής, όταν είπε:

«Δεν πρέπει να υποτιμούμε τη νομική πολυπλοκότητα της απεμπλοκής μας μετά από 45 χρόνια νομικής ενσωμάτωσης (από την ένταξη του ΗΒ στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα)… 45 χρόνια νομικής ενσωμάτωσης έχουν φέρει τα δύο νομικά μας συστήματα σε μια κατάσταση όπου οργανικά είναι συνδεδεμένα…».
Επιβεβλημένες οι διαφανείς διαδικασίες

Η επιστολή, αφού παραθέτει πολλές παραπομπές και άλλες αναφορές σχετικές πηγαίνοντας πίσω στο 1960 και στα Πρωτόκολλα 3 και 10 και το Memorandum of Understanding που υπογράφτηκε στη Λευκωσία στις 5 Ιουνίου 2003, στην ένταξη της ΚΔ στην Ευρωζώνη, στις 1.1.2008, τονίζει:

«Υπεράνω όλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Κυβέρνηση του ΗΒ, ο Διοικητής των ΚΠΒ και η Κυβέρνηση της ΚΔ πρέπει να κατονομάσουν τα διαβήματα που η κάθε πλευρά έχει ήδη κάνει, ή επεξεργάζεται ή θα κάνει για να ετοιμαστεί για οποιασδήποτε μορφής Brexit. Επομένως, για να βοηθήσουν τον καθένα (πολίτη) στο ΗΒ, στις ΚΠΒ, στην ΚΔ και αλλού να ετοιμαστεί, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η κυβέρνηση του ΗΒ, η Διοίκηση των ΚΠΒ και η κυβέρνηση της ΚΔ πρέπει η κάθε πλευρά να προβεί σε μια πλήρη, ειλικρινή και ανοικτή αποκάλυψη».

Στη συνέχεια καλεί όλους όπως μη προχωρήσουν σε Brexit στις 29 Μαρτίου 2019, αν δεν έχουν φθάσει σε μια συμφωνία εφαρμόσιμη μεταξύ του ΗΒ και της ΕΕ – ή μεταξύ του ΗΒ και της ΚΔ, η οποία ξεκάθαρα να καλύπτει ή που να είναι αποκλειστικά αφοσιωμένη στις ειδικές συνθήκες που επηρεάζουν την ΚΔ, τις ΚΠΒ και τα όρια (boundaries) των ΚΠΒ. Αυτού λεχθέντος, σε αντίθεση με το κακότυχο Πρωτόκολλο για τις ΚΠΒ, το οποίο έτυχε μυστικής διαπραγμάτευσης προτού το εμφανίσουν στις 14 Νοεμβρίου 2018 στο κοινό και στο Βρετανικό Κοινοβούλιο ως ένα μη-διαπραγματεύσιμο fait accompli, οποιαδήποτε νέα συμφωνία πρέπει να είναι προϊόν διαφάνειας με δίκαιη διαδικασία και διαβούλευση για εκτιμήσεις κινδύνου (risk assessments).

Όχι μόνο (και αναμφίβολα), τονίζει ο συγγραφέας, η ΚΔ και οι ΚΠΒ συνεργάζονται σε εθνικό επίπεδο μυστικών πληροφοριών (intelligence), εθνικής στρατηγικής ασφάλειας, αντι-τρομοκρατικής στρατηγικής, στρατηγικής εναντίον σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος, άμυνας…, αλλά, επιπλέον, από την 1 Μαΐου 2004 οι μέχρι τότε υπάρχουσες σχέσεις μεταξύ ΗΒ και ΚΔ, που χρονολογούνται από το 1960, έχουν εμβαθύνει με τη δομή της ΕΕ. Με αυτά υπόψη, ο Δρ. Κυριακίδης θέτει το ερώτημα:

«Τι μπορεί να προκύψει για την ασφάλεια του ΗΒ, των ΚΠΒ και της ΚΔ, αν, λόγω οποιουδήποτε no-deal Brexit, το ΗΒ εκδιωχθεί απότομα από την ΕΕ και τις δομές της ΕΕ για συνεργασία σε θέματα αστυνόμευσης, αντι-τρομοκρατίας, ποινικής δικαιοσύνης και έκδοσης εγκληματιών; Η ερώτηση αυτή γίνεται πιο επιτακτική, αν ένας θυμηθεί ότι η ΚΔ και οι ΚΠΒ βρίσκονται σε μιαν από τις πιο επικίνδυνες περιοχές στον κόσμο.

»Στον βορρά, η Τουρκία συνεχίζει να έχει υπό κατοχήν την περιοχή (της ΚΔ), στην οποία έκανε εθνικο-θρησκευτικό ξεκαθάρισμα, μετατρέποντάς την σε χώρο εγκλήματος. Το 2018 η ετήσια έκθεση του αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Εμπορία Προσώπων έχει χαρακτηρίσει τα κατεχόμενα από την Τουρκία εδάφη της ΚΔ ως ζώνη ατιμωρησίας για ανθρώπινο λαθρεμπόριο και μέρος όπου άνθρωποι, περιλαμβανομένων και παιδιών, κινδυνεύουν από αναγκαστική πορνεία, σεξουαλική εκμετάλλευση, εξαναγκαστική δουλεία και άλλες απάνθρωπες πράξεις.

»Στα ανατολικά της ΚΔ βρίσκεται η Συρία, μια περιοχή την οποία το 2017 ο Επίτροπος για Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ χαρακτήρισε ως “τη χειρότερη περιοχή καταστροφής που δημιούργησε ο άνθρωπος από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο”…

»Έναντι αυτής της κατάστασης, υπενθυμίζω την Πρωθυπουργό του ΗΒ και όλους τους άλλους βουλευτές ότι το ΗΒ θεωρεί τον εαυτό του ως να έχει “έναν σημαντικό ρόλο ως Εγγυήτρια Δύναμη” της ΚΔ που έχει αναλάβει να εγγυηθεί την ασφάλεια της ΚΔ…».

Τέλος, ο Δρ Κυριακίδης ολοκληρώνει με τη σοβαρή επισήμανση ότι συνέταξε την επιστολή στο πλαίσιο της διπλής του ιδιότητας ως ακαδημαϊκού και ως πολίτη του ΗΒ που ζει και εργάζεται στην περιοχή Λάρνακας, που απέχει μόνο 200 χιλιόμετρα από τη δυτική ακτή της Συρίας. Η Δεκέλεια είναι ακόμα πιο κοντά, 190 χιλιόμετρα. Μια απόσταση λιγότερη των 270 χιλιομέτρων μεταξύ Bristol και Dover. Και κλείνει με το εξής: «Αναφέρομαι στις αποστάσεις αυτές, για να τονίσω ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στο θέμα αυτό. Το Brexit δεν επηρεάζει μόνον το ΗΒ στη συγκριτικά σταθερή βορειο-δυτική άκρη της Ευρώπης. Το Brexit επίσης επηρεάζει ανθρώπους και στην ταραχώδη άκρη της νοτιο-ανατολικής Ευρώπης».
Σημ
.: Ολόκληρη η επιστολή του Δρος Κλέαρχου Α. Κυριακίδη εδώ: «The impact of any no-deal Brexit upon the Republic of Cyprus and the Sovereign Base Areas in the Island of Cyprus» www.agora-dialogue.com
ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος

ΔΗΜΟΦΙΛΗ