Ένας Έλληνας μαέστρος στο Μιλάνο

Πριν από 145 χρόνια ο Τζουζέπε Βέρντι ανέβασε το Ρέκβιέμ του στον Ναό του Αγίου Μάρκου στο Μιλάνο. Τώρα ο μαέστρος Θεόδωρος Κουρεντζής γοήτευσε το κοινό με το Ρέκβιεμ στην ίδια ακριβώς εκκλησία.

12 Aπριλίου 2019:
180 μουσικοί βαδίζουν αργά προς το ιερό της εκκλησίας του Αγίου Μάρκου, εκεί όπου πριν από 145 χρόνια είχε στηθεί η σκηνή για την πρώτη παρουσίαση του Ρέκβιεμ από τον Τζουζέπε Βέρντι. Οι μουσικοί είναι ντυμένοι με μαύρα άμφια, μία ιδέα του Θεόδωρου Κουρεντζή, ώστε να μην υπάρχει τίποτα που να μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του κοινού από τη μουσική. Ακολουθούν ο μαέστρος και οι τέσσερις σολίστ. Ένας ιερέας στέκεται στον άμβωνα και απαγγέλλει αποσπάσματα από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον. Μετά σιωπή. Την απόλυτη ησυχία διαδέχεται η μουσική: οι κινήσεις των χεριών του Κουρεντζή αρχικά σχεδόν απαρατήρητες, τα τσέλο παίζουν πιανίσσιμο, η χορωδία τραγουδά σιγά στα λατινικά «Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis» (μτφ.: Χάρισέ τους αιώνια γαλήνη, Κύριε, κι ας τους φωτίζει το αιώνιο φως). Το ρέκβιεμ ξεκινά, ένας προπομπός της Μεγάλης Εβδομάδας για τους 800 παρευρισκόμενους ακροατές.
Η επιλογή του μέρους φυσικά δεν είναι τυχαία. Ο Θεόδωρος Κουρεντζής διευθύνει τη νεκρώσιμη ακολουθία εκεί που ο ίδιος ο Τζουζέπε Βέρντι την παρουσίασε το 1874. Η πρεμιέρα, σύμφωνα με την επιθυμία του Ιταλού συνθέτη, προοριζόταν αρχικά για την εκκλησία Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε του Μιλάνου, την οποία κοσμεί το διάσημο έργο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι «Ο Μυστικός Δείπνος». Τελικά όμως ο Βέρντι προτίμησε την εκκλησία του Αγίου Μάρκου. Λόγος δεν ήταν μόνο η καλύτερη ακουστική του χώρου, αλλά και η σημασία του, καθώς από εκεί πέρασε και ένας ακόμη μεγάλος μουσικός, ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.

Ο “μάγος” Κουρεντζής
Ο Τζ. Βέρντι έγραψε τη νεκρώσιμη ακολουθία εις μνήμην του συγγραφέα και φίλου του Αλεσσάντρο Μαντσόνι. Οι δυο ήταν υποστηρικτές του κινήματος Ριζορτζιμέντο, υπέρ δηλαδή της ιταλικής ενοποίησης. Ο συνθέτης προσέφερε το έργο του στην πόλη του Μιλάνου, αποδίδοντας φόρο τιμής στον Μαντσόνι – η πρεμιέρα έγινε ένα χρόνο μετά το θάνατο του συγγραφέα. Η διεθνής αναγνώριση του έργου δεν άργησε να έρθει, όχι τόσο εξαιτίας της εκκλησιαστικής σημασίας του, αλλά κυρίως λόγω της μουσικής και συναισθηματικής δύναμης που εκπέμπει καθώς και των οπερετικών διαστάσεων του έργου.
Ο μαέστρος Θεόδωρος Κουρεντζής ισορροπεί ανάμεσα στα δύο άκρα: τη μια στιγμή χαμηλόφωνοι την άλλη εκκωφαντικοί οι μουσικοί – ο ίδιος φαίνεται να απαγγέλλει τους στίχους ενώ διευθύνει, κοιτώντας τους σολίστες, τους μουσικούς, τη χορωδία… Ένας ταχυδακτυλουργός στο μέσον του ναού. «Εξαίρετος μουσικός», «μάγος», «δερβίσης», «διάνοια», ακόμη και «δικτάτορας» είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που του έχουν αποδώσει θαυμαστές και κριτικοί.
Γεννημένος στην Αθήνα, ο 47χρονος Θεόδωρος Κουρεντζής ξεκίνησε τις σπουδές του στην Ελλάδα και τις ολοκλήρωσε στην Αγία Πετρούπολη. Το 2003 εντάχθηκε στην Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Ρωσίας και μόλις ένα χρόνο μετά ανέλαβε διευθυντής ορχήστρας στην Όπερα και το Μπαλέτο της πόλης Νοβοσιμπίρσκ μέχρι το 2010. Παράλληλα ίδρυσε την ορχήστρα musicAeterna στην πόλη Περμ. Από το 2018 είναι διευθυντής ορχήστρας στη Ραδιοφωνία Νοτιοδυτικής Γερμανίας (SWR).
*Στις 16 Απριλίου το Ρέκβιεμ του Τζ. Βέρντι ανεβαίνει υπό τη διεύθυνση του Θ. Κουρεντζή και την ορχήστρα musicAeterna στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα: http://www.megaron.gr/
dw