Γράφει ο Αμετανόητος
Σε λίγες ώρες ψηφίζεται από το Ελληνικό Κοινοβούλιο ο Προϋπολογισμός του 2012.
Ετσι και εγώ ανασκουμπώθηκα και είπα να κάνω μία επανάληψη στο μάθημα…
Στον αναλυτικό πίνακα που βλέπετε (τέλος του άρθρου), υπάρχουν 4 βασικά μεγέθη για μία Οικονομία.
Η Ανεργία,το Δημοσιονομικό έλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ,ο Ρυθμός Ανάπτυξης της Οικονομίας και το Χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Είναι ένας πίνακας που ξεκινάει από το 1981 και τελειώνει με την ετήσια πρόβλεψη για το 2011.
Υπάρχουν βεβαίως και άλλα πολλά, σημαντικά οικονομικά μεγέθη που μελετάει ένας οικονομολόγος σε μία Οικονομία και αναφέρονται σε έναν Προϋπολογισμό.
Η Παραγωγικότητα της εργασίας,η Κατανάλωση,το επίπεδο των Μισθών και ημερομισθίων,τα επιτόκια Δανεισμού,τα Εμπορικά Ισοζύγια,οι Δημόσιες Επενδύσεις,η Οικοδόμηση κατοικιών,ο Πληθωρισμός κτλ…
Εννοιες που ίσως όλοι λίγo πολύ, έχoυμε ακούσει.Αν μπλέξεις με όλα αυτά βέβαια χάθηκες…οι μελέτες δεν έχουν σταματημό,οι οικονομικές δε, συγκρίσεις μεταξύ χωρών, μπορούν να αποβούν και ανούσιες, αφού υπάρχουν και άλλες κοινωνικές συνθήκες που δεν μπορούν εύκολα να «διαβαστούν» ακόμα και από τους πιό ειδικούς και ικανούς οικονομολόγους.
Ετσι μπορεί να νομίζεις ότι μειώνοντας τους Μισθούς,τα Ημερομίσθια και τις Συντάξεις σε μία Οικονομία δυτικού τύπου,της «Ελεύθερης Αγοράς» θα μειώσεις και το έλλειμμα του Προϋπολογισμού.Ομως θα μειώσεις έτσι και την Κατανάλωση,την Ζήτηση,θα περιορίσεις έτσι τις Εισαγωγές (αν βασίζεσαι σε αυτές) αλλά και την Παραγωγή που πιθανόν να έχεις (αν δεν μπορούν να διοχετευθούν τα αγαθά στο εξωτερικό) κι έτσι μπορεί να χάσεις περισσότερα στον προϋπολογισμό σου (από το τμήμα των εσόδων) από τους Φόρους που θα είχες με την Κατανάλωση…
Ετσι,με αυτόν τον τρόπο μπορεί να «πάς για μαλλί και να βγείς κουρεμένος»…
Βέβαια απαραίτητη προϋπόθεση είναι αυτοί οι Φόροι να μπαίνουν στα ταμεία του Κράτους και όχι μόνο να «βεβαιώνονται»…
Από την άλλη βέβαια αν συνεχίσουμε το παράδειγμα (μείωσης μισθών και συντάξεων) και αν δεν μειωθούν και οι Τιμές στα Βασικά αγαθά τότε σαφέστατα υπάρχει και θέμα επιβίωσης του Πληθυσμού…
Για τα Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά (αυτοκίνητα,οικιακές συσκευές κτλ) δεν συζητάω…Η Ζήτηση για όλα αυτά τείνει προς το μηδέν.
Πως θα το επιτύχεις αυτό σε μία «ελεύθερη οικονομία» ? με διατίμηση ή με πλαφόν ?
Είπαμε δεν επεμβαίνει το Κράτος…δεν έχουμε μία Κεντρικά σχεδιασμένη Οικονομία. Το «σωστό» Καπιταλιστικό κράτος ελέγχει μέσω των Επιτροπών την Αγορά για να διασφαλίσει έναν Ελεύθερο Υγιή Ανταγωνισμό.
Αυτά στη θεωρία…
Το Μνημόνιο π.χ.που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα κατά κοινή ομολογία «σκότωσε» την Οικονομία και την Κοινωνία αφού δεν υπολόγισε καθόλου σωστά την Υφεση και την Ανεργία που θα έφερνε όλο το «πακέτο» μέτρων… Μπορεί π.χ. αν εφαρμοζόταν σε μία Κοινωνία με μεγαλύτερο Αγροτικό τομέα να είχε αποτέλεσμα…αλλά σε μία κοινωνία που στηρίζεται κυρίως στις Υπηρεσίες δεν μπορείς με ένα «κλικ» όπως χειρίζεσαι ένα διακόπτη ,να αλλάξεις το Παραγωγικό Μοντέλο μίας Χώρας…
H Οικονομία άλλωστε, το Κράτος,η Χώρα, δεν λειτουργεί απλά σαν μία επιχείρηση, με έσοδα-έξοδα, όπως έχουν βαλθεί μερικές «βουβουζέλες» να πείσουν τον κόσμο.
Το πράγμα είναι απείρως πιό σύνθετο…
Χρειάζονται προσεκτικές κινήσεις,χειρουργικής ακρίβειας για να βρείς καινούρια επίπεδα ισορροπίας, για να μην «διασπάσεις» την κοινωνία και κάθε απόκλιση ακόμα και του «0,1»,αφορά αρκετά δις και έχουν αντίκτυπο σε πάρα πολλούς ανθρώπους.
Πρέπει πάντοτε να έχεις αξιόπιστα, μετρήσιμα στοιχεία,να συγκρίνεις και να συνδυάζεις λογαριασμούς που έχουν μεταξύ τους σχέση και να «φαντάζεσαι» τον αντίκτυπο των ενεργειών που θα έχει το οποιοδήποτε μέτρο πάρεις γιά μία κοινωνία.
Πρέπει να έχεις όραμα.
Είναι μία δύσκολη διαδικασία και πρέπει να έχεις πάντα υπόψιν σου ότι μιλάς για Ανθρώπους και όχι για Ινδικά χοιρίδια…
Και πολλές φορές δεν μιλάμε για μία τυπική διαδικασία, αλλά μιλάμε για μιά Διεργασία,με τους κλασσικούς νόμους της Φυσικής, την Δράση και της Αντίδραση να βρίσκουν εφαρμογή στο Κοινωνικό πεδίο…
Βέβαια αν ενδιαφέρεσαι μόνο και μόνο να «μαζέψεις» χρήμα και να ικανοποιηθούν «εδώ και τώρα» οι Δανειστές σου, σίγουρα μπορείς να το κάνεις…
Ταράζεις τον κόσμο στη Φορολογία «μαζεύεις το χρήμα»,το «διώχνεις» στο εξωτερικό και εδώ, αφού στραγγίσουν και όλες οι αποταμιεύσεις των ανθρώπων (και αν δεν εκδοθούν ή δεν μπούν από το εξωτερικό τραπεζογραμμάτια) σε πολύ λίγο καιρό είναι βέβαιο ότι μπορείς να επιστρέψεις και στην ανταλλακτική Οικονομία….
Η Ανεργία θα φτάσει στο Εβερεστ, και μπορεί να προχωρήσεις άνετα,και σε ένα επιπλέον μέτρο, που μπορεί να δώσει «λύσεις»,στην εθελοντική ευθανασία…!!!
Ο στόχος βέβαια επιτεύχθη…οι δανειστές πληρώθηκαν,εσύ υποχώρησες στο συνολικό επίπεδο διαβίωσης,πεθάνανε εθελοντικώς…κανά δύο εκατομμύρια άνθρωποι, έμειναν ρακένδυτοι οι υπόλοιποι, (εδώ μας πήραν και τα σώβρακα) και ίσως,λέω ίσως, τώρα «φιλοτιμηθεί» κανά χριστιανός ή μουσουλμάνος και γίνει καμία επένδυση.
Γάλλοι ? Γερμανοί ?Αραβες ? Κινέζοι ? νεφελίμ ?
Αν είναι εξαφανισμένα και τα εργατικά δικαιώματα τότε βέβαια, αυτό δεν θα λέγεται στα οικονομικά απλώς «επένδυση»…αλλά δανείζεται όρο από την Διπλωματία και ονομάζεται «αποικιοκρατία»…
Τέλος πάντων,δεν επεκτεινόμαστε περισσότερο…γνωρίζετε καλά.
Δεν φιλοδοξώ να κάνω σε αυτήν τη ανάρτηση καμία «περισπούδαστη» Οικονομική ανάλυση…όχι.Ο χώρος ενός blog άλλωστε δεν ενδείκνυται για τέτοιες δουλειές.Ισως έγραψα ήδη και πολλά…απλά δεν ήθελα να δώσω τα στοιχεία νέτα-σκέτα, «ξεροσφύρι»…Δεν πρόκειται να υποπέσω σε αυτό το ατόπημα,…θα αφήσω μόνοι σας να ρωτήσετε φίλους,γνωστούς,ειδικούς,να διαβάσετε,και να ψάξετε περισσότερο εάν θέλετε,κρατώντας σαν βάση αυτά τα βασικά στοιχεία της οικονομίας μας.
Εχουν δημοσιευτεί άλλωστε πολλές αναλύσεις και εντός και εκτός Ελλάδας…
Μπορείτε να τις αναζητήσετε και στο διαδίκτυο.
Ο στόχος μου είναι μόνο να δώσω σε αυτούς τους ανθρώπους που διαβάζουν πεισματικά,το blog κάποια συγκεντρωτικά βασικά στοιχεία για την Ελληνική Οικονομία της τελευταίας 30ετίας,που ίσως είναι λίγο δύσκολο να τα βρούν όλα «μαζεμένα».Επέλεξα την 30ετία, γιατί πως να το κάνουμε,…ήταν τα «φωτεινά» έτη ΠΑΣΟΚ.Το 1981 κέρδισε τις εκλογές…και το 2011 παρέδωσε από μόνο του σε «σαλτιμπάγκους» και τραπεζικούς τα ηνία της Χώρας…με την σύμφωνη γνώμη βέβαια, της «δεξιάς παράταξης» της Ν.Δ.Τα νούμερα από μόνα τους πολλές φορές βέβαια, δεν λένε και τίποτα…Πρέπει πάντα να λάβεις υπόψιν σου και τις τότε Διεθνείς Πολιτικές Εξελίξεις και να κάνεις τις ανάλογες συγκρίσεις και συσχετισμούς στον ιστορικό χρόνο…
Οσοι δεν ασχολείστε με τα οικονομικά,λάβετε υπόψιν σας τα εξής «βασικά»:
1.Το Δημοσιονομικό έλλειμμα όταν αυξάνει, αυξάνει και το Δημόσιο Χρέος.
2.Μία οικονομία όταν έχει Ανάπτυξη συνήθως δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας και μπορεί να μειωθεί το ποσοστό Ανεργίας.Οταν όμως πέφτει σε Υφεση,το ποσοστό της Ανεργίας αυξάνει ,ακόμα και με γεωμετρική πρόοδο,δεν είναι γραμικώς ανάλογο.
3.Οταν αποφασίζεις να έχεις έλλειμμα σε μία Οικονομία (μη ισοσκελισμένος προϋπολογισμός) αυτό μπορεί να αποβεί και σωτήριο για μία κοινωνία….δεν είναι λάθος ή κατάρα όπως κάποιοι παρουσιάζουν τώρα τελευταία και θεοποιούν τα «πρωτογενή πλεονάσματα»…
Μπορεί τότε και να χτυπήσεις την Ανεργία και να αυξήσεις το ΑΕΠ…αρκεί το Κράτος να δημιουργήσει τις Συνθήκες για αυτό…
Αλλωστε ο J.M.Keynes με την Περιβόητη Θεωρία του, που αποτυπώθηκε στην «Γενική Θεωρία της Απασχόλησης του Τόκου και του Χρήματος» έδειξε πως μπορεί να γίνει αυτό.Στα χρόνια που ακολούθησαν μετά το Κραχ του 1929 έσωσε κυριολεκτικά τον κόσμο.Τις επιπτώσεις του Κραχ «χοντρικά» και «επιγραμματικά» τις έχω περιγράψει και εδώ για όποιον θέλει να ρίξει μιά ματιά…
http://olympia.gr/2011/10/15/good-night-and-good-luck/
Το Ελληνικό Κράτος με το Νέο Κραχ που ζούμε, πρέπει τάχιστα να αλλάξει και να δημιουργήσει καινούριες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες,εντελώς αντίθετες με την πολιτική που ήδη εφαρμόζεται.
Να «σπάσει αυγά», όχι όμως με την Ελληνική κοινωνία αλλά την «κοινωνία» των Βρυξελλών και τις ορέξεις του Γαλλογερμανικού άξονα…
Να μου επιτρέψετε μία τελευταία παρένθεση.
Εχω αναφερθεί αρκετές φορές σε αυτόν τον πολύ μεγάλο οικονομολόγο.Το βιβλίο του, ακόμα και αν κάποιος δεν έχει καμία σχέση με τα Οικονομικά,θα μπορεί κάλλιστα να διαβάσει πολλές σελίδες του, και να καταλάβει το μεγαλείο της σκέψης του.Η θεωρία του βέβαια, και εγκαταλείφθηκε,(άνοδος του Νεοφιλελευθερισμού) και διαστρεβλώθηκε, και ξεπεράστηκε από έναν παράγοντα πανάρχαιο και πανανθρώπινο.Που και αυτός ο ίδιος,ο J.M.Keyns,τον είχε προβλέψει στο βιβλίο του.
Την Απληστία.
«δεν υπάρχει σαφής απόδειξη από την εμπειρία ότι η επενδυτική πολιτική που κοινωνικά είναι συμφέρουσα, συμπίπτει με εκείνη που είναι και η πιό κερδοφόρα»*
και συνεχίζει παρακάτω
«Εξάλλου η ζωή δεν είναι αρκετά μακρόχρονη –η ανθρώπινη φύση επιθυμεί γρήγορα αποτελέσματα,ο ζήλος γιa να κάνουμε χρήματα γρήγορα,είναι μεγάλος και κέρδη σε απώτερο χρόνο προεξοφλούνται από τον μέσο άνθρωπο με πολύ υψηλή τιμή.Το παίγνιο της επαγγελματικής επένδυσης είναι ανυπόφορα πληκτικό και πολύ κοπιαστικό για οποιονδήποτε στερείται απολύτως του ενστίκτου του κερδοσκόπου…»**
Τα Χρηματιστήρια λοιπόν και ο Τόκος ήταν οι βόμβες που ανατίναξαν όλο το Οικοδόμημα του Καπιταλισμού.Καταλήξαμε (πήγαμε πίσω δηλαδή) σε Μονεταριστικές ξεπερασμένες θεωρίες αλλά και προχωρήσαμε ταυτόχρονα στον Νεοφιλελευθερισμό.Δεν επεκτείνομαι άλλο,μεγάλο το θέμα…και εδώ πιά γνωρίζετε.
Το βιβλίο αυτό,επιμένω, αξίζει να το διαβάσετε,ακόμα και αν το προμηθευτείτε από μία δανειστική βιβλιοθήκη…
Εις στο προκείμενο.
Τα «γκριζαρισμένα» χρόνια επιλέχθηκαν από εμένα γιατί:
1) To 1992 παρατηρείται το πρώτο κύμα εισαγωγής μεταναστών στην Ελληνική Οικονομία .Η χώρα από παραδοσιακός «εξαγωγέας» εργατικού δυναμικού έγινε εν ριπεί οφθαλμού, «εισαγωγέας» εργατικού δυναμικού,και κύρια από τα Βαλκανικά Κράτη (Αλβανοί,Βούλγαροι,Γιουγκοσλάβοι,Ρουμάνοι,κτλ).
2) Το 2008 η Ελλάδα πέρασε μετά από πολλά χρόνια σε Υφεση…
Τα «πρασινισμένα» τμήματα είναι οι Μέσοι Οροι που επέλεξα εγώ να βγάλω (μην σας μπερδέψει αυτό) για τους λόγους που ανέφερα για τα «γκριζαρισμένα» χρόνια..
Για τους λάτρεις του αθλήματος, όπως ο «θρυλικός» ΠΠ μπορείτε να τα μεταφέρετε σε ένα excel-άκι και να τα επεξεργαστείτε αναλόγως. Μπορείτε να τα εμπλουτίστε και με άλλα στοιχεία και δεδομένα για την Ελληνική οικονομία και να έχετε τη δική σας βάση δεδομένων… Οπως νομίζετε εσείς.
Πολλά θα παρατηρήσετε και ανάλογα με την «ματιά» που βλέπετε τα πράγματα θα βγάζετε και ανάλογα συμπεράσματα…
Πάντως σε καμία περίπτωση μην βγάλετε απλοϊκά συμπεράσματα,αλλά αναζητήστε και άλλες σημαντικές παραμέτρους,πολιτικές,κοινωνικές,διπλωματικές,κτλ για να στηρίξετε την οποιαδήποτε θεωρία σας…
Συγκρίνετε επίσης αυτά τα στοιχεία, π.χ.με στοιχεία από χώρες του ΟΟΣΑ ή της Ε.Ε ή της Ασίας…Αυτό είναι εξόχως απαραίτητο (για μένα) πριν ο καθένας βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.Τολμήστε και φανταστείτε…
Αλλά…!!! Και να οδηγηθείτε σε λάθος συμπεράσματα, δεν θα είστε ούτε οι πρώτοι ούτε οι τελευταίοι…Τα οικονομικά, αλλά και το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, είναι τόσο περίπλοκα και δαιδαλώδη, που ακόμα, ούτε το δεξί χέρι της Καγκελαρίου Μέρκελ,ο κ.Γιόζεφ Ακερμαν «ξέρει ακριβώς τι συμβαίνει»***
Τουλάχιστον εσείς με τις θεωρίες σας δεν θα «πάρετε στο λαιμό σας» 11εκ.ανθρώπους…ίσα-ίσα, θα έχετε κάνει μία καινούρια, ενδιαφέρουσα αρχή…
Καλή συνέχεια λοιπόν.
_____________________________________________________________________
* & ** Κεφάλαιο 12, «Οι μακροπρόθεσμες προσδοκίες».
*** Απάντηση μεταξύ άλλων, του πρώην Καγκελάριου της Γερμανίας Χέλμουτ Σμιτ, στο ερώτημα του δημοσιογράφου Γιόζεφ Γιόφε, «ποιός είναι τελικά ο εχθρός σε αυτήν την κρίση?» (Καθημερινή 4-12-2011)
EΤΗ | Ανεργία | Δημ/κό Ελλειμμα Ως % AEΠ | Ρυθμός Ανάπτυξης | Χρέος Ως % ΑΕΠ |
1981 | 4 | 9 | -1,6 | 26,9 |
1982 | 5,8 | 6,8 | -1,1 | 30,1 |
1983 | 7,9 | 7,5 | -1,1 | 34,2 |
1984 | 8,1 | 8,3 | 2 | 41,2 |
1985 | 7,8 | 11,6 | 2,5 | 47,7 |
1986 | 7,4 | 9,4 | 0,5 | 49,8 |
1987 | 7,4 | 9,1 | -2,3 | 55,8 |
1988 | 7,7 | 11,4 | 4,3 | 61,2 |
1989 | 7,5 | 14,2 | 3,8 | 64,2 |
1990 | 7 | 14 | 0 | 71 |
1991 | 7,7 | 9,9 | 3,1 | 73,4 |
M.O.1981-1991 | 7,12 | 10,11 | 0,92 | 50,5 |
1992 | 8,7 | 10,9 | 0,7 | 78,3 |
1993 | 9,7 | 13,8 | -1,6 | 98,2 |
1994 | 9,6 | 8,3 | 2 | 96,4 |
1995 | 9,2 | 9,1 | 2,1 | 97 |
1996 | 9,6 | 6,6 | 2,4 | 99,4 |
1997 | 9,8 | 5,9 | 3,6 | 96,6 |
1998 | 10,8 | 3,8 | 3,4 | 94,5 |
1999 | 12 | 3,1 | 3,4 | 94 |
2000 | 11,2 | 3,7 | 4,5 | 103,5 |
2001 | 10,7 | 4,4 | 4,2 | 103,7 |
2002 | 10,3 | 4,8 | 3,4 | 101,7 |
2003 | 9,7 | 5,7 | 5,9 | 97,4 |
2004 | 10,5 | 7,4 | 4,4 | 98,9 |
2005 | 9,9 | 5,3 | 2,3 | 100,3 |
2006 | 8,9 | 6 | 4,5 | 106,8 |
2007 | 8,3 | 6,7 | 3 | 105,8 |
2008 | 7,7 | 9,6 | -0,2 | 110,9 |
M.O.1992-2008 | 9,80 | 6,77 | 3,47 | 134,67 |
2009 | 9,4 | 15,4 | -3,2 | 127,9 |
2010 | 11,3 | 10,5 | -3,5 | 141,4 |
2011(προβλ.) | 15,1 | 9,5 | -6 | 153 |
Πηγές:Καθημερινή-TτΕ-Υπ.Οικονομικών-ΕΛΣΤΑΤ-Βήμα-European Commission