Κοινή Διακήρυξη της Διάσκεψης Υψηλού Επιπέδου για την Ευρωπαϊκή Προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων

Διάσκεψη Υψηλού Επιπέδου για την Ευρωπαϊκή Προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων «Από τη Θεσσαλονίκη στο Ζάγκρεμπ» (Θεσσαλονίκη, 24 Φεβρουαρίου 2020)

Οι δηλώσεις του ΥΠΕΞ Νίκου Δένδια ΕΔΩ
Κοινή Διακήρυξη
1. Σχεδόν δύο δεκαετίες μετά την ιστορική Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης το 2003, οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Ιταλικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων, της Δημοκρατίας της Αλβανίας, της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, της Δημοκρατίας της Σερβίας, της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, του Μαυροβουνίου και του Κοσόβου *, παρουσία της Κροατίας, χώρας που ασκεί επί του παρόντος την Προεδρία της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, συναντήθηκαν σήμερα την 24η Φεβρουαρίου στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να δηλώσουν για ακόμη μια φορά τον κοινό μας στόχο για μια ειρηνική, ισχυρή, σταθερή και ενωμένη Ευρώπη μέσω της πλήρους ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαστε βαθιά πεπεισμένοι ότι μόνο η πλήρης ένταξη όλης της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι προς το καλύτερο συμφέρον της Ευρώπης.
2. Η Πολιτική της Διεύρυνσης υπήρξε μια από τις επιτυχημένες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνέβαλε σημαντικά στο ρόλο της Ένωσης ως περιφερειακής και παγκόσμιας δύναμης. Η διατήρηση της διεύρυνσης στην κορυφή της ατζέντας της ΕΕ είναι ύψιστης σημασίας. Υπενθυμίζοντας την Τελική Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής στο Ζάγκρεμπ το 2000, την Ατζέντα της Συνόδου Κορυφής της Θεσσαλονίκης το 2003, καθώς και την Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής της Σόφιας ΕΕ- Δυτικών Βαλκανίων και την Ατζέντα Προτεραιοτήτων της Σόφιας του 2018 και αξιοποιώντας τις προσπάθειες των προηγούμενων Προεδριών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, επαναλαμβάνουμε την ισχυρή μας πεποίθηση ότι η ενοποίηση της Ευρώπης δεν θα είναι ολοκληρωμένη χωρίς τα Δυτικά Βαλκάνια.
3. Αναγνωρίζουμε ότι η προοπτική ένταξης στην ΕΕ έχει αποδειχτεί το πιο ισχυρό κίνητρο για την υλοποίηση των απαραίτητων εσωτερικών μεταρρυθμίσεων καθώς και το καλύτερο μέσο για τη διασφάλιση, μακροπρόθεσμα, της ειρήνης, σταθερότητας, ασφάλειας και ευημερίας για ολόκληρη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Η προοπτική ένταξης στην ΕΕ δίνει επίσης ισχυρή ώθηση για την πλήρη μεταμόρφωση της περιοχής και την εδραίωση της δημοκρατίας μέσω της προώθησης των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων ειδικά στους τομείς του Κράτους Δικαίου, της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, της χρηστής διακυβέρνησης καθώς και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες καθώς και των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.
4. Επαναλαμβάνουμε την πλήρη στήριξή μας στις προσπάθειες που στοχεύουν στην ενίσχυση των σχέσεων καλής γειτονίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις απαιτήσεις της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπίπτουν στο πλαίσιο της Διαδικασίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, καθώς και στην προώθηση της συμφιλίωσης, της περιφερειακής σταθερότητας και της χωρίς αποκλεισμούς περιφερειακής συνεργασίας στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.
5. Είναι σημαντικό η ΕΕ να προσφέρει μια αξιόπιστη διευρυνσιακή προοπτική και τα Δυτικά Βαλκάνια να επιταχύνουν όλες τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στις ευρωπαϊκές ατζέντες τους, βάσει της αυστηρής και δίκαιης τεθείσας αιρεσιμότητας καθώς και των επιδόσεών τους.
6. Εκφράζουμε την προσδοκία ότι σύμφωνα με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΕΕ θα αποφασίσει να αρχίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Δημοκρατία της Αλβανίας και τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας πριν τη Σύνοδο Κορυφής του Ζάγκρεμπ τον Μάιο 2020.
7. Προς αυτό το σκοπό, καταγράφουμε την πρόσφατη Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την « Ενίσχυση της διαδικασίας προσχώρησης – Μια αξιόπιστη προοπτική της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια » η οποία επιβεβαιώνει τη δέσμευση της ΕΕ έναντι της Πολιτικής Διεύρυνσης, καθιστώντας την πιο αξιόπιστη, αποτελεσματική και δυναμική, διατηρώντας παράλληλα τις θεμελιώδεις αξίες και στόχους της.
8. Χαιρετίζουμε τη συνολική πρόοδο που έχει επιτελέσει το Μαυροβούνιο και η Σερβία στις ενταξιακές τους διαπραγματεύσεις και ενθαρρύνουμε τις δύο αυτές χώρες να επιταχύνουν τις μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες. Πιστεύουμε ότι έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν γρηγορότερα στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές τους πορείες. Αναμένουμε από τη Βοσνία Ερζεγοβίνη να εφαρμοστούν οι βασικές μεταρρυθμίσεις που προσδιορίζονται στη Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2019, η οποία αποτελεί έναν συνολικό οδικό χάρτη για την ευρωπαϊκή πορεία της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης. Αναγνωρίζοντας τη σημασία της απελευθέρωσης του συστήματος θεωρήσεων για τους πολίτες του, ελπίζουμε ότι το Κόσοβο* θα σημειώσει αξιόλογη πρόοδο ως προς την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων.
9. Η περιφερειακή συνεργασία έχει προχωρήσει με την πάροδο των ετών. Είναι τώρα ζωτικής σημασίας οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί σε αυτό πλαίσιο να υλοποιηθούν προς όφελος των πολιτών και των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων. Η συμφιλίωση και οι σχέσεις καλής γειτονίας παραμένουν ένα σημαντικό στοιχείο για το μέλλον της περιοχής: σε αυτό το πλαίσιο η συνολική εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας χρειάζεται να γίνει πραγματικότητα στο προσεχές μέλλον.
10. Αναγνωρίζουμε ότι για την επιτάχυνση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας για όλα τα Δυτικά Βαλκάνια απαιτούνται ταχείς αξιοκρατικοί μηχανισμοί χρηματοδότησης. Σε αυτό το πλαίσιο, θα επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας, εντός της ΕΕ, στην απλούστευση των κατάλληλων μέσων, κυρίως μέσω της αποτελεσματικής χρήσης των κονδυλίων του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) καθώς και μέσω της χρήσης του Επενδυτικού Πλαισίου για τα Δυτικά Βαλκάνια (ΕΠΔΒ) ως επιτυχημένης πλατφόρμας συνδυαστικής χρηματοδότησης.
11. Επιπλέον, θα διερευνηθεί η δυνατότητα προκειμένου οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων να αξιοποιήσουν τις πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των προβλέψεων της νέας Διευρυνσιακής Μεθοδολογίας, με σκοπό την ομαλή ένταξη στην ΕΕ. Είμαστε έτοιμοι να τους προσφέρουμε κάθε τεχνική βοήθεια.
12. Υπογραμμίζουμε την πολύτιμη συνεργασία μας στο πλαίσιο και άλλων περιφερειακών σχημάτων, όπως η Στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή Αδριατικής-Ιονίου και η Στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη, οι οποίες αποτελούν επιπλέον εργαλεία βοηθείας στην πορεία των Δυτικών Βαλκανίων προς την ΕΕ.
13. Εν όψει της Συνόδου Κορυφής ΕΕ- Δυτικών Βαλκανίων τον Μάιο του 2020 στο Ζάγκρεμπ, τα γειτονικά Κράτη Μέλη της ΕΕ, μαζί με τους εταίρους τους στα Δυτικά Βαλκάνια, αναγνωρίζουν τη σημασία της ενεργούς προώθησης μιας φιλικής προς τις επενδύσεις αγοράς και οικονομίας στα Δυτικά Βαλκάνια, προκειμένου να επιτευχθεί μια γρηγορότερη μετάβαση προς την ψηφιακή οικονομία, καθώς και προς τη διαμόρφωση βιώσιμων και φιλικών προς το κλίμα κοινωνιών, συμφώνως με τη Συμφωνία του Παρισιού, καθώς και τη σημασία της ανάπτυξης σύγχρονων δικτύων και υποδομών, προκειμένου να επιτευχθεί συνδεσιμότητα στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας αλλά και ψηφιακή συνδεσιμότητα εντός της περιοχής αλλά και πέρα από αυτή. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ενεργειακή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της διαφοροποίησης των πηγών και των οδών. Ειδική έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών για τους νέους. Η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών προκειμένου να ενισχυθεί η συμμετοχή στα έργα είναι ουσιαστικής σημασίας για την αποτελεσματική μεταμόρφωση της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων.
14. Εν όψει του επερχόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2020, συμφωνούμε να παραμείνουμε σε στενή επαφή και να συντονίσουμε τις δράσεις μας.
* Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν θίγει τις θέσεις ως προς το καθεστώς, είναι δε σύμφωνος με την απόφαση 1244/1999 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου για τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου.