Η γιορτή της Δημοκρατίας καθιερώθηκε από τον Πρόεδρο Κωνσταντίνο Τσάτσο το 1975 προς τιμήν των φυλακισθέντων και εξορισθέντων αντιστασιακών των ετών 1967-1974. Με τα χρόνια η γιορτή γίνεται σύναξη ετερόκλητων ατόμων που παίρνει μια μορφή «πανηγυργιώτικης» εκφραστικής γραφικότητας.
Δημοκράτες των καλών ευκαιριών, διατεταγμένες γραφίδες, πανεπιστημιακοί με κομματικά καλυμμαύχια, καλλιτέχνες του μακροπαράδοτου θερμοκηπίου της επιχορήγησης, κοινοβουλευτικοί της συνθηκολόγησης, δηλαδή, ευκαιριακοί θαμώνες της δημοκρατίας και προσωποποιημένα σύμβολα του κατεστημένου συναντιούνται στη ζεστή νύχτα του καλοκαιριού για να δροσίσουν με σαμπάνια και άλλα εδέσματα τον ουρανίσκο τους.
Απόντες οι αντιστασιακοί και οι εξορισθέντες. Ακούγονται κάθε χρόνο τα ίδια στρογγυλοποιημένα ηχηρά μηνύματα όπως τα δοξολογούν οι φυλλάδες και τα ηλεκτρονικά μέσα, δηλαδή, λογύδρια σκουριασμένα και κούφια του τύπου: «Κάλεσμα για ενότητα», «Προσήλωση στη δημοκρατία» και άλλα τέτοια ληγμένα φυσήματα της κενολογίας. Οι συμμετέχοντες ρεκλαμάρονται με δόξα κοκόρου, περιμένουν να τους απαθανατίσει ο φακός με το ποτήρι σαμπάνιας στο χέρι, με ζωγραφισμένο χαμόγελο και με ύφος μεγαλείου.
Η δημοκρατία όμως παραμένει σε παρένθεση, και ο λαός στο αόριστο τίποτα στέκεται μπροστά στη κλειστόπορτα της απωλεσμένης δημοκρατίας. Δεν μπορεί να παρακολουθήσει τους τενεκεδένιους μονότονους παιάνες των επισήμων, ζει τα μεγάλα προβλήματα του. Προσπαθεί να καταλάβει αν βρίσκεται στο τρενάκι του τρόμου στο λούνα παρκ της παγκοσμιοποίησης ή στο γύρο του θανάτου εκεί στο σκοτάδι του βαρελιού που θα πρέπει να κάνει το σάλτο μορτάλε.
Μνημόνια, κορονοιοί, σκάνδαλα με χρυσοδάκτυλους, θεσμοί απονευρωμένοι, ψευδολογία, όλα πολιορκούν σήμερα τον πολίτη, όλα του ζητούν να συναινέσει με τη δοσοληψία του τίποτα, να υποχωρήσει, να συνθηκολογήσει με τη νέα εποχή της υποταγής.
Η δημοκρατία έχει προσαρμοστεί στην ογκηρή βία, τρομοκρατεί με μέτρα οικονομικά, βιοπεριοριστικά, έχει υιοθετήσει τις ρετσέτες της παγκοσμιοποιημένης Υπερτάξης που θέλει να γεωργούνται οι συνειδήσεις και οι πολίτες χωρίς έρμα να καθίστανται ενεμώλια αθύρματα.
Ο Έλληνας πολίτης έχει μπροστά του ένα βουνό από ζητήματα που τίθενται και συναρμόζονται με τα νέα δεδομένα της πολιτικής κρίσης και πολιτιστικής σύγχυσης της μετανεοτερικής μας δημοκρατίας. Άραγε η γιορτή της Δημοκρατίας έρχεται στη ζεστή καλοκαιρινή νύχτα να νομιμοποιήσει τη νέα ισορροπία των «μεταξιακών» αξιώσεων του νέου θαυμαστού κόσμου; Έρχεται να προτείνει να ενταχθούμε στη στενή αυλή ενός κόσμου που μεθοδεύονται καινούργια εργαλεία διακυβέρνησης; Ή να επιβεβαιώσει και μετά τη κρίση της επιδημίας ότι πρέπει να φτιάξουμε ένα νέο τύπο ανθρώπου βυθισμένου στην αυτολησμονιά του χθες, και προσαρμοσμένου στη περιορισμένη και περιοριστική τεχνολογία του σήμερα;
Τελικά η γιορτή της Δημοκρατίας ως περιστασιακή ομήγυρη αποτελεί το πιο ρετρό θέαμα της νεότερης παράδοσης μας, είναι η πιο ψευδεπώνυμη εκδήλωση, η γιορτή των ανεόρταστων, που αρνείται να σπάσει και να ποδοπατήσει τις μάσκες. Και εκείνο που εισπράττεις είναι ότι πρόκειται για μια γιορτή της υποταγής του υπηκόου που η υποταγή χαρακτηρίζεται πλέον αρετή.
Απόστολος Αποστόλου
Δρ. Φιλοσοφίας