Χρήστος Βακαλόπουλος: Ένας κομάντο του σινεμά

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Ο Χρήστος Βακαλόπουλος (1956-1993) ήταν ερωτευμένος με το πανί. Η σχέση του με τον κινηματογράφο άρχισε τελείως τυχαία, στην καρδιά της αστικής Αθήνας, «τη δεκαετία του ’60, μέσα στις αίθουσες της Κυψέλης, τις χειμερινές και κυρίως τις θερινές, γιατί υπήρχε εκεί μια ερωτική ατμόσφαιρα καθώς μπορούσες να βλέπεις τους άλλους μέσα από το φως των ταινιών». Τόσο απλά, τόσο ποιητικά.

«Από τότε σκεφτόμουν πως δεν υπήρχε μεγαλύτερη ευτυχία! Η εξέλιξη αυτής της ασυνείδητης κινηματογραφοφιλίας – γιατί όλες οι ταινίες έμοιαζαν ωραίες – με έστρεψε σιγά-σιγά να εξετάσω τη σχέση κινηματογράφου και ιδεολογίας. Εγώ έβλεπα ότι οι ταινίες είναι ένας ύμνος στη ζωή, την εποχή που (όταν χούντα, καταναλωτισμός και κομματικές αυταπάτες κυριαρχούσαν) η ζωή αρνιόταν ουσιαστικά τον εαυτό της προς όφελος των ψευδαισθήσεων».

Οταν σπούδαζε Οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ (αργότερα έκανε τα κινηματογραφικά του σεμινάρια στη Σορβόννη με τον Ερίκ Ρομέρ), μαζί με έναν-δυο συμφοιτητές του έστησαν στη σχολή ένα εφήμερο, αυτοσχέδιο κινηματογραφικό τμήμα που πρέπει να ήταν «το πρώτο φοιτητικό πολιτιστικό τμήμα μετά τη δικτατορία». Τι έκαναν; «Θυμάμαι ότι αντιλαμβανόμασταν τότε τις προβολές μέσα στο πανεπιστήμιο σαν «επιχειρήσεις κομάντο». Διαλέγαμε το μάθημα που συγκέντρωνε τον περισσότερο κόσμο και μόλις τελείωνε η παράσταση ορμάγαμε στην αίθουσα, στο μεγάλο αμφιθέατρο του πρώτου έτους, και στήναμε την προβολή στο άψε σβήσε».

Κάτι τέτοιο υπήρξε ο Βακαλόπουλος στα καθ’ ημάς, ένας πρώιμος «κομάντο» της πολιτισμικής θεωρίας, ένας παρατηρητής αυτού του δυναμικού πλέγματος ανάμεσα στην πολιτική, στην κοινωνία και στα πολιτιστικά προϊόντα του καιρού του.
Πέθανε σε ηλικία μόλις 36 ετών από καρκίνο. Ηταν συνολικά ένας αιχμηρός μα και ουσιαστικός κριτικός του νεόκοπου πολιτισμού της Μεταπολίτευσης.

Διέγραψε μια αυτόνομη πορεία πνευματικής απείθειας ενάντια στη μαζικότητα των ρευμάτων της εποχής του. Την τελευταία όμως δεν έκανε το λάθος να την αποκηρύξει. Συνέλαβε και κατέγραψε τις αντινομίες της για λογαριασμό μιας ολόκληρης γενιάς. Εξαιτίας αυτού παραμένει επίκαιρος: έχει χαράξει τις κατευθύνσεις του προβληματισμού, έχει αρθρώσει τα αιτήματα.

Είναι ακόμη πολύ πιο μπροστά από διάφορα μηρυκαστικά που οψίμως και εκ του ασφαλούς έχουν επικηρύξει ως καταστροφικές τις πολιτικές και αισθητικές συνισταμένες αυτής της περιόδου. Ο Κώστας Λιβιεράτος στο κείμενό του «Ο Χρήστος Βακαλόπουλος και οι χαμένοι δρόμοι της Μεταπολίτευσης», ένα τεκμηριωμένο πορτρέτο για τον πεζογράφο και σκηνοθέτη βασισμένο στα γραπτά του αλλά και στα λόγια των άλλων, σκιαγραφεί το πολυδιάστατο έργο του από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ως τις αρχές εκείνης του 1990. Τον παρακολουθεί «από τη ριζοσπαστική ιδεολογικοπολιτική στράτευση», δηλαδή, ως τις πιο «προσωπικές κριτικές ή δημιουργικές αναζητήσεις εμπνευσμένες από συγκερασμούς παράδοσης και μοντερνισμού, μοναχικότητας και κοινότητας, βέβηλης ειρωνείας και ιερού δέους για τον κόσμο».

tovima

Βιογραφία του Χρήστου Βακαλόπουλου (από τον πατέρα του)

http://christosvakalopoulos.gr/%ce%b2%ce%b9%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%af%ce%b1/

Από τη wikipedia

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Γεώργιου Βακαλόπουλου, γενικού διευθυντή του ΙΚΑ. Μεγάλωσε στη συνοικία της Κυψέλης, την οποία αναφέρει εκτενώς στα έργα του, και περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στη Λεόντειο Πατησίων. Το 1973, εισήχθη στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ), ενώ παράλληλα αρθρογραφώντας παράλληλα στο περιοδικό Σύγχρονος Κινηματογράφος και στην εφημερίδα Η Αυγή. Το 1980 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο,Υπόθεση μπεστ-σέλερ, και φεύγει για τα επόμενα δύο χρόνια στο Παρίσι, όπου κάνει σπουδές κινηματογράφου με δάσκαλό του τον Ερίκ Ρομέρ.

Το 1982, επέστρεψε στην Ελλάδα και συνεργάστηκε για συναπτά έτη με το πολιτικό περιοδικό Αντί και τον ραδιοφωνικό σταθμό του Δεύτερου Προγράμματος της ΕΡΤ. Το 1984, έγραψε και σκηνοθέτησε την μικρού μήκους ταινία Βεράντες, εκδίδοντας παράλληλα το δεύτερο βιβλίο του, Οι πτυχιούχοι. Στη συνέχεια το 1986, σκηνοθέτησε την μικρού μήκους ταινία του Θέατρο, ενώ συνεργάζεται στα σενάρια των ταινιών Σχετικά με τον Βασίλη του Σταύρου Τσιώλη και Η γυναίκα που έβλεπε τα όνειρα του Νίκου Παναγιωτόπουλου. Το 1989, εξέδωσε την συλλογή διηγημάτων Νέες αθηναϊκές ιστορίες και πραγματοποίησε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Όλγα Ρόμπαρντς, που κερδίζει το Βραβείο Φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Το 1990, συγκέντρωσε πολλά από τα αδημοσίευτα δοκίμια του για τον κινηματογράφο σε έναν τόμο, με τον τίτλο Δεύτερη προβολή και έναν χρόνο αργότερα, δημοσίευσε το γνωστότερο ίσως βιβλίο του, Η γραμμή του ορίζοντος. Το 1992, έγραψε και γράφει και σκηνοθέτησε, μαζί με τον Σταύρο Τσιώλη την ταινία Παρακαλώ, γυναίκες, μην κλαίτε, που παίρνει το Βραβείο Σεναρίου και Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπως και το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου.

Στις 29 Ιανουαρίου του 1993, πέθανε σε ηλικία 37 ετών από καρκίνο του πνεύμονα[1][2][3]. Tην ίδια χρονιά, ο φίλος του Κωστής Παπαγιώργης, έγραψε στην μνήμη του το βιβλίο Γεία σου, Ασημάκη, ενώ το 2005, με την επιμέλεια του Κωστή Λιβιεράτου, εκδόθηκε από τις εκδόσεις Εστία, η συλλογή άρθρων και δοκιμίων του Χρήστου Βακαλόπουλου, με τίτλο Η ονειρική υφή της πραγματικότητας.

Εργογραφία

Υπόθεση Μπεστ Σέλλερ, α’ εκδ. Υπό σκέψιν 1980, β´ εκδ. Καστανιώτης 1984, γ´ εκδ. Εστία 1993.
Ο Τζέρυ Λούις, εκδ. Οδυσσέας 1983 (remake Σωτήρης Κακίσης, εκδ. Αιγόκερως 2006).
Οι Πτυχιούχοι, α’ εκδ. Ερατώ 1984, β´ εκδ. Εστία 1996.
Νέες Αθηναϊκές Ιστορίες, Εστία 1989.
Δεύτερη Προβολή, Αλεξάνδρεια 1990.
Η Γραμμή του Ορίζοντος, Εστία 1991.
Από το Χάος στο Χαρτί (σε επιμέλεια Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλου), Εστία 1995.
Η Ονειρική Υφή της Πραγματικότητας (σε επιμέλεια Κωστή Λιβιεράτου), Εστία 2005.
Ο Βέγγος δεν είναι Κιτς (με τον Σωτήρη Κακίση), Αιγαίον 2011.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Κωστής Παπαγιώργης, Γειά σου, Ασημάκη, Αθήνα: Καστανιώτης, 1993.
Χρήστος Βακαλόπουλος, Θεσσαλονίκη: Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 2000.
Φώτης Μπατσίλας, Οι Kinks του Χρήστου Βακαλόπουλου, Λευκωσία: Αιγαίον, 2011.
Ο Χρήστος Βακαλόπουλος, επιμέλεια Φώτης Μπατσίλας, Λευκωσία: Αιγαίον, 2012.

Φιλμογραφία

1984 Βεράντες
1986 Θέατρο
1989 Όλγα Ρόμπαρντς
1992 Παρακαλώ, γυναίκες, μην κλαίτε (με τον Σταύρο Τσιώλη)

Ντοκιμαντέρ για τον Χρήστο Βακαλόπουλο

2007 Σταύρος Καπλανίδης – Play it again, Χρήστο

ΔΗΜΟΦΙΛΗ