Το ερώτημα, είναι αν το ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ μπορεί να δημιουργήσει ένα μεγάλο προγραμματικό, εικονοκλαστικό και ενωτικό γεγονός, που θα απελευθερώσει δυνάμεις της -πραγματικής- κοινωνίας, με επίκεντρο την συμμετοχή και την αλλαγή πορείας της χώρας και όχι απλά της παράταξης ή του χώρου.
Και η απάντηση εμπεριέχει την αλλαγή παραδείγματος, ταυτόχρονα, και σε επίπεδο ηγεσίας, με νέα χαρακτηριστικά και ουσιαστικά νέες μορφές διοίκησης και ανοίγματος στα μέλη και στα στελέχη.
Το ερώτημα, είναι αν το ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ μπορεί να δημιουργήσει ένα μεγάλο προγραμματικό, εικονοκλαστικό και ενωτικό γεγονός, που θα απελευθερώσει δυνάμεις της -πραγματικής- κοινωνίας, με επίκεντρο την συμμετοχή και την αλλαγή πορείας της χώρας και όχι απλά της παράταξης ή του χώρου.… pic.twitter.com/8fqbDpUKXJ
— Μαριζέτα Αντωνοπούλου (@marizeta_antono) June 16, 2024
Οι εκλογές της 9ης Ιουνίου παρήγαγαν ήδη γεγονότα. Έναν ανασχηματισμό με τα χαρακτηριστικά του εσωτερικού rotation για επικοινωνιακή χρήση. Μια αναμπουμπούλα στον ΣΥΡΙΖΑ που δείχνει να είναι πλήρως διαχειρίσιμη, για την ώρα. Καθώς, και τεκτονικές εξελίξεις εντός ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ, οι οποίες έχουν μόνη τελική επιλογή την προσφυγή στη βάση του κόμματος για όλα και όλους. Δυο είναι τα κύρια ερωτήματα που προκύπτουν άμεσα. Το γεγονός ότι ο Κ. Μητσοτάκης έχασε πάνω από ένα εκατομμύριο ψήφων, δεν θα έπρεπε να οδηγήσει όλα τα ΜΜΕ αλλά και όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης σ’ ένα ανελέητο σφυροκόπημα απέναντι του; Το ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ αφού κατέγραψε αναιμική άνοδο, αλλά έστω άνοδο, δεν θα έπρεπε να είναι έστω κάπως ικανοποιημένο; Αυτά απασχολούν τις τελευταίες μέρες, τους μυημένους και ελάχιστα την πλειοψηφία της κοινωνίας.
Η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, και όχι η ΝΔ ως τέτοια, έχει ανέβει στο άρμα πολλαπλών νικηφόρων αποτελεσμάτων από το 2016 και τώρα υπέστη την πρώτη μεγάλη ρωγμή της. Για να είμαστε ακριβείς και δίκαιοι -μόνο έτσι άλλωστε κάνεις πολιτική και όχι συνδικαλισμό, μετά από 8 εκλογικές αναμετρήσεις, είναι η δεύτερη φορά που ο Κ. Μητσοτάκης βγήκε εμφανώς λαβωμένος. Η πρώτη ήταν όταν το απόλυτο αουτσάιντερ (στα μάτια όσων αναλύουν την πολιτική με όρους 1994-2009) νίκησε τον Κ. Μπακογιάννη στο Δήμο της Αθήνας.
Ωστόσο, οι ευρωεκλογές του 2024 έχουν ήδη καταγραφεί στην ιστορία ως η πρώτη μεγαλειώδης ήττα αυτού του άρματος, που φαινόταν αήττητο μέχρι τον Οκτώβρη του 2023. Δεν είναι τυχαίο, ότι τα ποσοστά της ΝΔ μπορούν να συγκριθούν μόνο με εκείνα που είχε καταγράψει το 2012, όταν ο δικομματισμός περνούσε την πρώτη σοβαρή κρίση του. Γιατί, λοιπόν δεν είναι αυτό το γεγονός των ημερών, γιατί δεν έχουν παραχθεί γεγονότα εντός του κυβερνώντος κόμματος ή γιατί η συζήτηση δεν επικεντρώνει σε αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός. Και η απάντηση, βρίσκεται πάλι εντός των εκλογικών αποτελεσμάτων, και είναι τόσο δυνατή που απορεί κανείς με όσους δεν την βλέπουν.
Η ΝΔ κατάφερε να χάσει μόνη της, κατάφερε να χάσει χωρίς η αντιπολίτευση να καρπωθεί έστω και ελάχιστο από την φθοράς της. Είναι ίσως η πρώτη φορά που η κατακρήμνιση του κυβερνώντος κόμματος δεν συνοδεύεται από μια ανάλογη κίνηση ανόδου ή έκπληξης –έστω- στην βεντάλια της αντιπολίτευσης αλλά αντίθετα η ίδια η αντιπολίτευση δείχνει αδυναμία να πιάσει το νήμα της εποχής, αδυναμία να θέσει την ατζέντα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρ’ όλες τις προσδοκίες που γέννησε το αρχηγικό σοκ στις εσωκομματικές του εκλογές, δεν κατάφερε παρά να συντηρήσει κάποιες από τις δυνάμεις του. Το αποτέλεσμα του, συγκρατεί κάπως την εσωτερική γκρίνια, αλλά δεν φαίνεται να μπορεί να αγγίξει τελικά την κοινωνία. Αυτή άλλωστε δεν είναι το ζητούμενο;
Το ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ έχασε, ας μην φοβηθούμε τις λέξεις. Πώς αλλιώς λέγεται η διαρκής χρήση υποκοριστικών για κάθε του πράξη, βηματισμό και θέση; Στις δεύτερες εκλογές του Ιουνίου του 2023 είχε την χρυσή ευκαιρία να αυξήσει τα ποσοστά του, να ανέβει στην ορμή του ποταμού που παρέσερνε τον ΣΥΡΙΖΑ προς την διάλυση και να του αλλάξει ρώτα. Μετά την αδύνατη αλλά τελικά δυνατή, νίκη στον δήμο Αθηναίων αλλά και στην Θεσσαλονίκη και στην Θεσσαλία, μπορούσε να πιάσει και πάλι την ιστορική συγκυρία, να ανοίξει το κόμμα, να κατέβει προς την κοινωνία, να θέσει ατζέντα, να αλλάξει εικόνα, να σταματήσει να ακολουθεί τους δημοσκόπους και να κάνει υπερβάσεις. Αντίθετα, περιορίστηκε σε τακτικές κινήσεις.
Το ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ δεν έχει απαντήσεις εντός του, για τον ρόλο που θέλει να έχει στο υπάρχον πολιτικό σύστημα, θέλει να γίνει ένα κεντροαριστερό συμπλήρωμα στην επόμενη κυβέρνηση του Κ.Μητσοτάκη ή θέλει να κυβερνήσει τη χώρα, και αν αυτή είναι η απάντηση, σε ποιες κοινωνικές συμμαχίες θα στηριχθεί; Αυτό το δίπολο, φάνηκε στην απουσία σαφούς στρατηγικής στις ευρωεκλογές. Γιατί αν δεν θες να είσαι συμπλήρωμα, δεν πανηγυρίζεις για την υιοθέτηση μιας επιμέρους πρότασής σου -όπως το επίδομα μητρότητας για τις ελ.επαγγελματίες- από την κυβέρνηση, ενώ αν θες όντως να γίνεις κυβέρνηση, θέτεις στρατηγικά οικονομικά και κοινωνικά διλλήματα στην κοινωνία, ποια ήταν αυτά; Όσοι δώσαμε πολύ κόπο και ατελείωτο χρόνο εδώ και δυο χρόνια υπερασπιζόμενοι δημόσια αυτή την γραμμή, μπορούμε να πούμε πιο εύκολα, ότι σύντροφοι ηττηθήκαμε.
Το ερώτημα, είναι αν το ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ μπορεί να δημιουργήσει ένα μεγάλο προγραμματικό, εικονοκλαστικό και ενωτικό γεγονός, που θα απελευθερώσει δυνάμεις της -πραγματικής- κοινωνίας, με επίκεντρο την συμμετοχή και την αλλαγή πορείας της χώρας και όχι απλά της παράταξης ή του χώρου. Και η απάντηση εμπεριέχει την αλλαγή παραδείγματος, ταυτόχρονα, και σε επίπεδο ηγεσίας, με νέα χαρακτηριστικά και ουσιαστικά νέες μορφές διοίκησης και ανοίγματος στα μέλη και στα στελέχη.
* Η Δρ. Μαριζέτα Αντωνοπούλου είναι Διδάσκουσα Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής στο ΕΚΠΑ και Αν. Τομεάρχης Εργασίας ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ