301 ανθρακωρύχοι έχασαν τη ζωή τους στο τραγικό δυστύχημα, που σημειώθηκε το μεσημέρι της Τρίτης 13 Μάη, σε υπόγειο ορυχείο της επαρχίας Μανίσα της γειτονικής μας Τουρκίας, κοντά στην πόλη Σόμα. Το ιστολόγιο έστειλε απ’ την πρώτη στιγμή τα συλλυπητήρια στην οικογένεια των Τούρκων ανθρακωρύχων κι ενημερώνει σήμερα για τις τελευταίες εξελίξεις στην υπόθεση, ως φόρο τιμής στη μνήμη των αδικοχαμένων εργατών.
8 στελέχη της εταιρείας που εκμεταλλεύεται το ορυχείο είχαν εξαρχής συλληφθεί και κρατούνται, μεταξύ αυτών ο Διευθύνων Σύμβουλος, ο Γενικός Διευθυντής κι ο Διευθυντής Παραγωγής. Ο ιδιοκτήτης δεν συνελήφθη, καθώς το δικαστήριο απέρριψε τη σχετική εισαγγελική πρόταση, με το σκεπτικό ότι “δεν υπάρχει απόδειξη ευθύνης του για το δυστύχημα”. Βρίσκεται ωστόσο αντιμέτωπος με έρευνα για απάτη σε άλλη υπόθεση και αναμένεται να κλητευθεί από την Επιτροπή του Κοινοβουλίου που ερευνά το δυστύχημα.
Δυο μήνες πριν το δυστύχημα οι Επιθεωρητές Εργασίας είχαν δώσει τη μέγιστη βαθμολογία στο ορυχείο. Δεν ασκήθηκε ωστόσο δίωξη εναντίον τους, καθώς το …
Υπουργείο Εργασίας τους απάλλαξε, λέγοντας ότι “μια Επιθεώρηση Εργασίας δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια ούτε για ένα λεπτό, ακόμα και σε ένα χώρο εργασίας που λαμβάνει τη μέγιστη βαθμολογία”.
Μια προκαταρκτική έκθεση του Τεχνικού Επιμελητηρίου τον Ιούλιο έδειξε ότι ενδεχομένως οι προσπάθειες διάσωσης με διοχέτευση νερού και οξυγόνου στα υπόγεια έργα δεν ήταν οι ενδεδειγμένες, καθώς θύματα βρέθηκαν με εγκαύματα από βρασμό. Ωστόσο 85% των θυμάτων πέθαναν από δηλητηρίαση από ειπνοή μονοξείδιου του άνθρακα.
Μια δεύτερη έκθεση στις αρχές Σεπτεμβρίου είχε ως αποτέλεσμα να διαταχθεί η κράτηση άλλων 12 ατόμων, από αυτούς που ήταν υπεύθυνοι για την ασφάλεια της εργασίας και την παρακολούθηση των καταγραφών των αισθητήρων ασφαλείας.
Η έρευνα των στοιχείων της εταιρείας έφερε στο φως ένα έγγραφο που έλεγε ότι σε περίπτωση οποιουδήποτε ατυχήματος υπεύθυνος απέναντι στα δικαστήρια θα ήταν μόνο ο Γενικός Διευθυντής, αλλά αποδείχθηκε ότι το έγγραφο έφερε πλαστογραφημένη υπογραφή!
Μετά απ’ όλα αυτά, βγήκε πριν λίγες μέρες η πολυαναμενόμενη τελική έκθεση των εμπειρογνωμόνων για το δυστύχημα, έκτασης 126 σελίδων και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω ο αριθμός των συλληφθέντων, καθώς, όπως αναφέρει η IndustriALL Global Union, που εκπροσωπεί 50 εκατ. εργαζόμενους στα μεταλλεία, την ενέργεια και τις κατασκευές, η έκθεση τεκμηριώνει αμέλεια και πλήρη έλλειψη σεβασμού στα μέτρα ασφάλειας: ενδείξεις των προειδοποιητικών αισθητήρων αγνοήθηκαν, αναφορές ασφαλείας παραποιήθηκαν και το σύστημα αερισμού ήταν ελαττωματικό.
Οι Επιθεωρητές εξέτασαν δεδομένα τριών μηνών πριν το δυστύχημα και βρήκαν ότι, παρά τις αυξομειούμενες ενδείξεις των αισθητήρων μονοξείδιου του άνθρακα και τις εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, η εργασία συνεχιζόταν κανονικά. Οι καταγραφές στις αναφορές δεν ήταν σύμφωνες με τις ενδείξεις των αισθητήρων και υπήρχαν συχνές παραποιήσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις είχε γίνει “copy+paste – αντιγραφή κι επικόλληση” των ενδείξεων της προηγούμενης εβδομάδας. Από ένα σύνολο 48 αισθητήρων αερίων και 19 αισθητήρων μονοξείδιου του άνθρακα πολλοί ήταν σπασμένοι κι ακόμα κι αυτοί που λειτουργούσαν δεν ήταν κατάλληλα βαθμονομημένοι για να δίνουν σωστή ένδειξη. Τέσσερεις μέρες μετά το δυστύχημα τα επίπεδα μονοξείδιου του άνθρακα στα υπόγεια έργα ήταν 10 φορές πάνω απ’ τα επιτρεπόμενα όρια, καθώς το σύστημα αερισμού όχι μόνο δεν είχε αναπτυχθεί παρακολουθώντας την ανάπτυξη του ορυχείου, αλλά και τα σχέδια αερισμού δεν αντιστοιχούσαν στην πραγματική κατάσταση που βρέθηκε στα υπόγεια έργα.
Η αναφορά επισημαίνει ότι το σύστημα αερισμού ήταν ανεπαρκές στην αντιστροφή της ροής του μονοξείδιου του άνθρακα, δημιουργώντας θαλάμους-παγίδες θανάτου για τους εργαζόμενους και δυσχεραίνοντας σημαντικά το έργο των συνεργείων διάσωσης.
Τα συστήματα επικοινωνίας είτε δεν λειτουργούσαν είτε ήταν ανεπαρκή για τις υπόγειες εγκαταστάσεις. Δεν υπήρχε κεντρικό σύστημα συναγερμού, σχέδιο εκκένωσης ούτε και υποχρεωτική επαγγελματική εκπαίδευση των εργαζομένων σε θέματα υγείας και ασφάλειας. Και το “κερασάκι στην τούρτα”: η παραγωγή ήταν 2,5 φορές μεγαλύτερη απ’ την προγραμματισμένη, καθώς μέχρι το Μάιο 2014 είχε ήδη εξορύξει την ποσότητα που δικαιούνταν βάσει της σύμβασης να εξορύξει μέχρι το Μάρτιο 2017!
Η έκθεση προσδιορίζει αυτούς που θεωρεί υπεύθυνους για την καταστροφή, τόσο στην εταιρεία όσο και στον κρατικό μηχανισμό: η μακρά λίστα περιλαμβάνει τον εργοδότη, τους εκπροσώπους του εργοδότη, το διευθύνοντα, τον τεχνικό διευθυντή, όλους τους επόπτες βάρδιας υπεύθυνους της ασφάλειας, όλους τους εμπειρογνώμονες ασφαλείας, το μηχανικό υπεύθυνο για το σύστημα υπόγειου αερισμού, τους αρμόδιους υπαλλήλους για την καταγραφή των δεδομένων από τους αισθητήρες, τον αρχιμηχανικό ελέγχου της κρατικής TKI-ιδιοκτήτριας του ορυχείου, όλους τους μηχανικούς ελέγχου της TKI, το Γενικό Διευθυντή Μεταλλευτικών Θεμάτων, όλους τους εκπροσώπους της Γενικής Διεύθυνσης Μεταλλευτικών Θεμάτων και επιθεωρητές από το υπουργείο εργασίας και κοινωνικής ασφάλισης.
Και η έκθεση καταλήγει: “Η ομάδα μας έχει τη γνώμη ότι υπήρξαν πολλές αμελείς πρακτικές και ανεπάρκειες και τελικά αυτό το δυστύχημα μπορούσε να είχε προληφθεί“.
Μια ξεχωριστή έκθεση απ’ το Τεχνικό Επιμελητήριο της Τουρκίας στις 29/9 θεωρεί, σε 64 σελίδες, ότι “την τραγωδία προκάλεσε η εφαρμογή των ιδιωτικοποιήσεων, η εργολαβοποίηση των εργασιών, η αποδιοργάνωση των δημόσιων επιχειρήσεων του μεταλλευτικού τομέα για πολλά χρόνια από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές”: “Soma’da 13 Mayıs günü yaşanan ve 301 maden emekçisinin ölümüne yol açan facianın sebebi, uygulamaya konulan özelleştirme, taşeronlaştırma, rödovans, örgütsüzleştirme, sendikasızlaştırma, köleci çalışma sistemi, kamu madenciliğinin yok edilmesi ve kamu kurumlarında uzun yıllar sonucu elde edilmiş olan madencilik bilgi ve birikiminin dağıtılması gibi neoliberal politikalardır.“
Οι εκθέσεις τα λένε όλα, τι άλλο να πει κανείς …
Τα λινκς τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/10/301.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!