Η παρακμή της Ε.Ε. και ο άλλος δρόμος για τη χώρα μας
Οι εν πολλοίς ανίκανοι, διεφθαρμένοι πολιτικοί μας, υπάλληλοι των ξένων συμφερόντων και των τοκογλύφων, αδυνατούν να έχουν μία ολιστική προσέγγιση για την πολυδιάστατη κρίση που ταλανίζει την πατρίδα μας εδώ και χρόνια, δεν έχουν ένα μακροπρόθεσμο γεωπολιτικό όραμα και, ως εκ τούτου, δε μπορούν ή δεν θέλουν να κατανοήσουν τις βαθιές μεταβολές που έχουν λάβει χώρα στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και στη δομή της Ε.Ε.
Ίσως ξενίσει μερικούς αλλά θεωρώ ότι η παρακμή της Ε.Ε. και τα συνεπακόλουθα διαλυτικά φαινόμενα ξεκίνησαν το 1990 όταν με τη διάλυση του υπαρκτού σοσιαλισμού επήλθε η συνένωση των δύο Γερμανιών. Η τελευταία αναζωπύρωσε τη θεωρία του ζωτικού χώρου για την ενωμένη πλέον Γερμανία με αποτέλεσμα το νέο οικονομικό εθνικισμό του Δ! Ράιχ. Η δημιουργία της ευρωζώνης, η οποία κάθε άλλο παρά άριστη νομισματική ένωση ήταν, η υιοθέτηση του ευρώ σύμφωνα με τα πρότυπα του ισχυρού μάρκου και η συνακόλουθη συνθήκη του Μάαστριχτ απετέλεσαν τα βασικά εργαλεία για την επιβολή της Γερμανικής οικονομικής ηγεμονίας σε όλα τα θεσμικά επίπεδα της Ε.Ε. Παράλληλα, ο οικονομικός εθνικισμός οδήγησε, όπως ήταν φυσικό, σε μία υφέρπουσα γεωπολιτική επέκταση στην Ευρώπη (βλέπε πρώην Γιουγκοσλαβία και Ουκρανία).
Επίσης, ένας άλλος παράγοντας έπαιξε σημαντικό ρόλο και επέτεινε τα προαναφερθέντα διαλυτικά φαινόμενα και την εντεινόμενη ανισότητα μεταξύ των Βόρειων χωρών της Ε.Ε. και των αντίστοιχων της ΝΑ Ευρώπης. Αυτός ήταν η ήδη από τη δεκαετία του ’80 επερχόμενη παγκοσμιοποίηση και η πλήρης απελευθέρωση των αγορών κεφαλαίου και εμπορευμάτων. Η μία διάσταση της παγκοσμιοποίησης συνδέεται με την υπερίσχυση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου που δημιούργησε, μεταξύ άλλων, τις προϋποθέσεις για την πιστωτική επέκταση και τη συνακόλουθη υπερχρέωση των αδύναμων οικονομιών του Νότου. Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων στις διεθνείς αγορές κατευθύνθηκαν προς χρηματοοικονομικά προϊόντα με υψηλές βραχυπρόθεσμες αποδόσεις και υψηλό ρίσκο αντί σε επενδύσεις στην πραγματική οικονομία όπου οι αποδόσεις είναι μικρότερες και έχουν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα. Η δεύτερη διάσταση εστιάζεται στις διαπραγματεύσεις και τις συμφωνίες στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε έμφαση στα προϊόντα της Γερμανίας και των άλλων βόρειων χωρών με την υψηλή τεχνολογία σε βάρος των αντίστοιχων των χωρών του Νότου με χαμηλή προστιθέμενη αξία (αγροτικά κ.λπ.). Ο ανταγωνισμός από τα εισαγόμενα προϊόντα τρίτων χωρών, δεδομένου και του ακριβού ευρώ, αύξησε έτι περισσότερο το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου στις χώρες του Νότου. Η συνακόλουθη πολιτική επιβολής ποσοστώσεων (βλέπε αγροτική παραγωγή) και περιορισμών σε άλλους τομείς της οικονομίας (βλέπε ναυπηγοκατασκευαστικός τομέας, αμυντική βιομηχανία) δεν άφησαν πολλά περιθώρια για τη δημιουργία ενός εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου.
Με βάση τα παραπάνω η επιμονή των συστημικών κομμάτων, των καναλιών και των δημοσιογράφων του ισχύοντος ολιγαρχικού συστήματος στο πρόταγμα ότι το ευρώ αποτελεί μονόδρομο αποτελεί μία ψευδαίσθηση που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία φόβου στους πολίτες ώστε οι γερμανοί επικυρίαρχοι, οι τοκογλύφοι και οι εγχώριοι δωσίλογοι υπάλληλοί τους να μπορούν να ασκούν ανεπηρέαστα την εξουσία τους και να διαχειρίζονται την business του αέναου χρέους. Η όποια διαπραγμάτευση δεν έχει νόημα και η χώρα μας δεν έχει μέλλον μέσα στο ευρώ. Ακόμη και εάν μηδενιστεί το χρέος οι προαναφερθέντες παράγοντες δεν θα επιτρέψουν στην Ελληνική οικονομία να ορθοποδήσει και να ακολουθήσει μία εθνική αναπτυξιακή στρατηγική. Οι «αντιμνημονιακοί» αιθεροβάμονες υποστηρίζουν ότι είναι δυνατό να αλλάξουν τις πολιτικές της λιτότητας εντός της ευρωζώνης με τη συνεργασία και των άλλων χωρών του Νότου. Δείχνουν να αγνοούν τελείως την ισχύ του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, την κερδοσκοπική βουλιμία των μεγάλων τραπεζών και των διεθνών funds και τον Γερμανικό οικονομικό εθνικισμό. Η Ε.Ε. πρέπει να επανασυσταθεί με ένα νέο θεσμικό πλαίσιο στη βάση μίας ένωσης ισότιμων και ανεξάρτητων κρατών, όπου ο αμοιβαίος σεβασμός και η αλληλεγγύη θα χαρακτηρίζουν τις κοινές πολιτικές και θα αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης και των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών.
Η χώρα μας πρέπει συντεταγμένα να εγκαταλείψει την ευρωζώνη υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Όμως η υιοθέτηση του εθνικού νομίσματος αποτελεί μόνο την αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η ικανή συνθήκη, όπως έχει καταδειχθεί από τα ιστορικά παραδείγματα άλλων χωρών, έχει σχέση με την λειτουργία των θεσμών στο πλαίσιο των οποίων οι βασικές προτεραιότητες πρέπει να είναι η εμβάθυνση της δημοκρατίας, το κράτος δικαίου και η μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων. Προς την κατεύθυνση αυτή απαιτούνται ορισμένα βασικά βήματα, όπως:
1) Ο πλήρης κρατικός έλεγχος στο τραπεζικό σύστημα, που έχει ανακεφαλαιοποιηθεί με τα χρήματα των ελλήνων φορολογουμένων, αλλά και στην ελεγχόμενη από το εξωτερικό ΤτΕ, η οποία θα πρέπει να έχει το αποκλειστικό προνόμιο έκδοσης χαρτονομισμάτων. Εάν ένα κράτος δεν έχει το εκδοτικό προνόμιο δεν μπορεί να ακολουθήσει ανεξάρτητη οικονομική πολιτική ούτε να έχει εθνική κυριαρχία.
2) Συντακτική εθνοσυνέλευση για την αναθεώρηση του συντάγματος. Υιοθέτηση ενός απλού και μόνιμου φορολογικού συστήματος και σημαντική μείωση των συντελεστών ΦΠΑ για τον περιορισμό των πληθωριστικών πιέσεων. Στην περίπτωση αυτή δεν θα μειωθούν τα κρατικά έσοδα δεδομένης της ελαστικότητάς τους ως προς τους φορολογικούς συντελεστές με την αύξηση της ενεργού ζήτησης και τη μείωση της φοροδιαφυγής.
3) Ο λογιστικός έλεγχος του δημοσίου χρέους και ο προσδιορισμός εκείνου που ενδεχομένως θεωρείται επαχθές ώστε το τελευταίο να απαλειφθεί. Kάθαρση στο πολιτικό σύστημα, διερεύνηση των σκανδάλων και τιμωρία των υπευθύνων που μας οδήγησαν στο σημερινό τραγικό αδιέξοδο. Να διεκδικηθούν με κάθε τρόπο το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο, ο χρυσός που έκλεψαν οι Ναζί από την ΤτΕ και οι πολεμικές αποζημιώσεις. Επαναδιαπραγμάτευση του χρέους με βάση το διεθνές δίκαιο (βλέπε και το παράδειγμα του Ι.Μεταξά το 1938).
4) Η επαναδιαπραγμάτευση της συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ ή απαγκίστρωση από αυτήν διότι η παρουσία μεγάλου αριθμού μεταναστών, πέραν της ανθρωπιστικής διάστασης, απειλεί την κοινωνική συνοχή και συνιστά κίνδυνο για την εθνική μας υπόσταση.
5) Ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της παραγωγικής δομής της χώρας με τη συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να υλοποιηθεί μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική με συμμαχίες που εξυπηρετούν τα εθνικά συμφέροντα (ΑΟΖ κ.λπ.). Παραφράζοντας ένα γνωστό Βρετανό πολιτικό «η Ελλάδα δεν έχει μόνιμους φίλους ή εχθρούς, έχει μόνο μόνιμα συμφέροντα».
Δυστυχώς, εδώ και πολλά χρόνια η Ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε παρακμή, χωρίς μαζική δυναμική αντίδραση ενώ έχει λησμονήσει το ακροτελεύτιο άρθρο του κουρελιασμένου πλέον συντάγματος της χώρας. Αλλά το πλέον απογοητευτικό φαινόμενο για το έθνος είναι η παρουσία τόσων πολλών δωσιλόγων και εθνομηδενιστών στην πολιτικά ζωή του τόπου οι οποίοι θα πρέπει να δώσουν απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήματα: α) Από πότε η προσφυγή στις περίφημες «αγορές», δηλαδή περισσότερος δανεισμός, μίας καταχρεωμένης και διαλυμένης στην ουσία οικονομίας αποτελεί success story; β) Πώς είναι δυνατόν οι δανειστές να έχουν την απαίτηση να αποπληρωθεί το ούτως ή άλλως μη βιώσιμο χρέος όταν με τα «μνημονιακά» μέτρα λιτότητας και υπερφορολόγησης ωθούν την οικονομία σε περαιτέρω ύφεση και διάλυση; Δυστυχώς οι φοβισμένοι πολίτες με το ραγιαδισμό που διακρίνει ορισμένους δε βλέπουν ότι οι επικυρίαρχοι έχουν άλλα σχέδια; Κρίμα!
Δρ. Γιώργος Βαφειάδης, οικονομολόγος
