Αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα της Σαρλί Εμπντό δηλώνουν σκιτσογράφοι

“Όλοι φοβούνται. Όμως πρέπει να έχουμε θάρρος”. Ανήσυχοι αλλά απολύτως αλληλέγγυοι, οι σκιτσογράφοι όλου του κόσμου απέτισαν σήμερα φόρο τιμής στους συναδέλφους τους της Σαρλί Εμπντό δηλώνοντας αποφασισμένοι να συνεχίζουν τον αγώνα τους με όπλο τα σκίτσα τους και πυρομαχικά τους το γέλιο και την πρόκληση.

Πολλοί σκιτσογράφοι γνώριζαν τουλάχιστον ένα από τα θύματα. Ανάστατοι και στεναχωρημένοι, αφηγήθηκαν μέσα από τις γελοιογραφίες τους την οδύνη και τον φόβο τους, δίνοντας όμως και την υπόσχεση να αποφύγουν την αυτολογοκρισία ώστε, στο τέλος, νικητής να αναδειχθεί το πενάκι και όχι το Καλάσνικοφ.

“Γαμώτο, το έκαναν! Σκότωσαν τους φίλους μου της Σαρλί Εμπντό. Τους δικούς σας φίλους. Γιατί ακόμη κι αν δεν τους ξέρατε προσωπικά όπως εγώ, ακόμη κι αν δεν τους ξέρατε καθόλου, ήταν φίλοι σας. Ο Καμπί, ο Βολενσκί, ο Σαρμπ, ο Τινιού, ο Ονορέ, σας αγαπούσαν” έγραψε στη σελίδα του στο Facebook ο Βέλγος σκιτσογράφος Πιερ Κρολ, μια γελοιογραφία του οποίου, με τη λεζάντα “Πέθαναν στα γέλια” κοσμεί την πρώτη σελίδα της εφημερίδας Le Soir.

Πολλές εφημερίδες, από τις Βρυξέλλες μέχρι την Κινσάσα και από τη Γενεύη μέχρι το Χονγκ Κονγκ, την Ιερουσαλήμ και το Σίδνεϊ, δημοσίευσαν σκίτσα των γελοιογράφων τους, συχνά δίπλα σε παλαιότερα σκίτσα της Σαρλί Εμπντό.

Στο Μαρόκο, η τοπική εφημερίδα Liberation αναπαρήγαγε το τελευταίο, προφητικό σκίτσο του Σαρμπ που άφηνε να εννοηθεί ότι ήταν μοιραίο να γίνει μια επίθεση τζιχαντιστών στη Γαλλία. Στην Τουρκία, όπου η ισλαμοσυντηρητική κυβέρνηση είχε επικρίνει σκληρά τη σατιρική εφημερίδα για τη δημοσίευση των σκίτσων του Μωάμεθ, αρκετές εφημερίδες δημοσίευσαν γελοιογραφίες της, αλλά σε πολύ μικρό μέγεθος.

Στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης έκανε αίσθηση το σκίτσο του Ολλανδού Ρούμπεν Λ. Οπενχάιμερ, που δείχνει δύο κάθετα, παράλληλα μολύβια, παραπέμποντας τους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης που χτυπήθηκαν από την Αλ Κάιντα στις 11 Σεπτεμβρίου 2001.

Στη γελοιογραφία του Αυστραλού Ντέιβιντ Πόουπ, ένας ένοπλος στέκει πάνω από το άψυχο σώμα του θύματος του και εξηγεί γιατί πυροβόλησε: “Αυτός τράβηξε πρώτος” γράφει η λεζάντα, κάνοντας λογοπαίγνιο με τη λέξη draw—η οποία στα αγγλικά σημαίνει “τραβάω όπλο”, αλλά και “σκιτσάρω”.
“Το καθήκον μας είναι να συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι κάναμε”, σχολίασε ο Πόουπ.

Ορισμένοι συνάδελφοί του πάντως δεν δίστασαν να εκφράσουν την αγωνία τους μετά τις δολοφονίες του Παρισιού. Μεταξύ αυτών, ο σκιτσογράφος της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz Άμος Μπίντερμαν που τιτλοφορεί το χρονογράφημά του “Φοβάμαι”. “Οι κακοί κέρδισαν, μας νίκησαν κατά κράτος στον αγώνα για την ελευθερία της έκφρασης. Όλη η Ευρώπη τρέμει, όπως και οι ΗΠΑ. Πλέον κανένας σκιτσογράφος και κανένας εκδότης δεν θα τολμήσει να αναμετρηθεί μαζί τους (…) Δημοσιογράφοι σαν αυτούς της Σαρλί Εμπντό υπάρχουν ελάχιστοι. Είναι πραγματικά θαρραλέοι. Το ήξερα ότι θα έχουμε άσχημο τέλος”.

“Κι εγώ φοβάμαι αλλά με βοηθάει πολύ ένα άλλο συναίσθημα, η οργή”, είπε από την πλευρά του ο Δανός Κουρτ Βέστεργκορντ, μιλώντας στο BBC. Ο Βέστεργκορντ είχε δεχτεί απειλές το 2005, όταν η εφημερίδα Jyllands-Posten δημοσίευσε δώδεκα σκίτσα-καρικατούρες του Μωάμεθ, τα οποία αναδημοσιεύτηκαν στη συνέχεια από τη Σαρλί Εμπντό. “Ο φόβος που γεννήθηκε χθες δεν πρόκειται να εξαφανιστεί προτού να περάσει πολύς καιρός. Ασφαλώς θα υπάρξει αυτολογοκρισία, κι αυτό είναι το χειρότερο, γιατί είναι αόρατη. Όλος ο κόσμος φοβάται. Αλλά πρέπει να κάνουμε κουράγιο. Ένας καλός σκιτσογράφος πρέπει να είναι ένα είδος αναρχικού”, πρόσθεσε.

Η Jyllands-Posten ήταν πάντως η μοναδική εφημερίδα στη Δανία που δεν αναδημοσίευσε σήμερα το σκίτσο της Σαρλί Εμπντό. “Θα ήταν ανεύθυνο εκ μέρους μας να δημοσιεύσουμε παλιά ή καινούρια σκίτσα του προφήτη τώρα”, εξήγησε ο αρχισυντάκτης της.

“Θα συνεχίσουμε”, υποσχέθηκε από την Κινσάσα ο σκιτσογράφος Κας. Η γελοιογραφία του, στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας Potentiel, δείχνει έναν κολοσσό με χέρια από μολύβια και μια γόμα. “Είμαστε όλοι Σαρλί Εμπντό και δεν θα μας αφοπλίσετε ποτέ. Ο καλύτερος τρόπος για να τους τιμήσουμε είναι να συνεχίσουμε το έργο τους, να μην παραδοθούμε στον φόβο επειδή ο φανατισμός τρέφεται από τον φόβο”, συνέχισε ο Κας.

“Είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουμε”, τόνισε από την πλευρά του και ο Αλγερινός σχεδιαστής Ντιλέμ, μολονότι γνωρίζει καλά τους κινδύνους: “Ξέρω ότι δεν πρέπει να αστειευόμαστε μ’ αυτούς τους τύπους. Πάσχουν από την πιο απόλυτη παθολογία, από ακραία βαρβαρότητα”.