Σε ακόμα μια ευθεία πρόκληση και αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο προχωρά η Τουρκία, καθώς όπως αποκάλυψε η αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα Daily Sabah, η Άγκυρα θα σχεδιάσει τα δικά της θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο, σε μία κίνηση αντιποίνων για την ανακοίνωση από τη χώρα μας του ανοίγματος δύο τέτοιων πάρκων μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Σύμφωνα με τα όσα είπε στην εφημερίδα Τούρκος αξιωματούχος, το Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας σχεδιάζει να χαρτογραφήσει τα δικά του θαλάσσια πάρκα στην περιοχή, καθώς η Άγκυρα κατηγορεί την Αθήνα ότι εκμεταλλεύεται περιβαλλοντικά ζητήματα για να προωθήσει τη γεωπολιτική της ατζέντα!
Η Daily Sabah αναφέρει επίσης ότι το πρώτο ελληνικό πάρκο στο Αιγαίο θα έχει στον πυρήνα του μια σειρά από βραχονησίδες, που θα καλύπτουν περισσότερα από 8.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (3.088 τετραγωνικά μίλια) ή λίγο περισσότερο από το 6,6% των χωρικών υδάτων της Ελλάδας.
Το δεύτερο πάρκο, στο Ιόνιο Πέλαγος, θα εκτείνεται σε πάνω από 14.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (πάνω από 5.400 τετραγωνικά μίλια) από τα βόρεια της Κεφαλονιάς έως τα Αντικύθηρα στα νότια, καλύπτοντας το 11% των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Τα δύο πάρκα θα παρακολουθούνται με drones, δορυφόρους και τεχνητή νοημοσύνη μετά το 2026. Βάσει σχεδιασμού, η περιοχή θα προορίζεται για επιστημονική έρευνα όπου θα ελέγχεται η κυκλοφορία των πλοίων και δεν θα υπάρχει κατασκευαστική δραστηριότητα.
Τουρκική διπλωματική πηγή σχολίασε ότι η Άγκυρα δεν είχε προηγουμένως ενημερωθεί από την Ελλάδα για το θέμα, ούτε έλαβε κάποιου είδους διαβούλευση ή πρόταση για συνεργασία.
Κατά την Daily Sabah που επικαλείται τον αξιωματούχο, η ελληνική κίνηση θεωρείται ως τετελεσμένο γεγονός.
Και αυτό για την Τουρκία είναι «κόκκινο πανί», καθώς βλέπει σχεδόν το μισό Αιγαίο σαν γκρίζα ζώνη και ειδικά την περιοχή του ελληνικού θαλάσσιου πάρκου που την χαρακτηρίζει «αμφισβητούμενη» και είναι χαρακτηριστικό αυτού, το σχόλιο της τουρκικής εφημερίδας:
«Η δημιουργία θαλάσσιων πάρκων σε μια τέτοια αμφισβητούμενη περιοχή θα επιδεινώσει τα πράγματα εάν δεν βρεθεί μια φόρμουλα συνεργασίας. Η μονομερής κίνηση της Ελλάδας χωρίς διαβούλευση με την Τουρκία, μεταφράζεται σε εδαφικοποίηση μέσω οριοθέτησης και ρύθμισης της χρήσης των πόρων εντός αυτής της γεωγραφικά καθορισμένης περιοχής».
Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα, η οποία «ανήκει» στους αυλικούς του Ταγίπ Ερντογάν, το θέμα είναι «ευαίσθητο» καθώς το διεθνές δίκαιο «δεν παρέχει σαφείς οδηγίες»!
Γράφει συγκεκριμένα:
Τα θαλάσσια πάρκα, τα καθορισμένα πάρκα που διαχωρίζουν μια συγκεκριμένη περιοχή για την επίτευξη οικολογικής βιωσιμότητας και τη δυνατότητα θαλάσσιων ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, μπορούν να αποτελέσουν χώρο συνεργασίας ή αμφισβήτησης, ακόμη και περιφερειακών συγκρούσεων.
Το θέμα είναι ευαίσθητο καθώς το διεθνές δίκαιο δεν παρέχει σαφείς οδηγίες για τη διασυνοριακή θαλάσσια διατήρηση.
Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες τα κράτη έχουν χρησιμοποιήσει θαλάσσια πάρκα για να αποκτήσουν δικαιώματα επί των αμφισβητούμενων θαλάσσιων πόρων, να περιορίσουν την ελευθερία των άλλων και να θεσπίσουν κυριαρχία στον θαλάσσιο χώρο.
Ωστόσο, πετυχημένα παραδείγματα υπάρχουν και σε επίπεδο συνεργασίας. Ένα παράδειγμα είναι η συνεργασία μεταξύ της Μαλαισίας και των Φιλιππίνων το 1996 για την πρώτη θαλάσσια διασυνοριακή προστατευόμενη περιοχή στην Ασία, δηλαδή την προστατευόμενη περιοχή κληρονομιάς του νησιού Turtle Island στη Θάλασσα Sulu. Στο πλαίσιο αυτό, έγινε μνημόνιο συμφωνιών μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), περίπου το ένα τρίτο όλων των χερσαίων τοποθεσιών υψηλής βιοποικιλότητας διασχίζουν τα εθνικά χερσαία σύνορα.
Η ταμπακιέρα
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η Daily Sabah με βάση τα παραπάνω, είναι ότι «η συνεργασία είναι αναπόφευκτη»!
Να λοιπόν ο λόγος που γίνεται αυτή η κίνηση. Ως ένας ακόμη μοχλός πίεσης προς την Ελλάδα, για να μην πούμε εκβιασμός, για τη συνδιαχείριση του Αιγαίου, ή ακόμα καλύτερα τις «Πρέσπες του Αιγαίου» που ονειρεύονται οι «άριστοι» της Κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Και συνεχίζει η εφημερίδα φτάνοντας «στο ζουμί» της συνεκμετάλλευσης:
Μια φόρμουλα κοινής διακυβέρνησης για τις προστατευόμενες περιοχές μπορεί να επιτευχθεί μετά από μια διαδικασία διαβούλευσης και ανταλλαγής πληροφοριών, μετά την οποία μπορούν να δημιουργηθούν κοινές επιτροπές διαχείρισης και παρακολούθησης. Νομικά μέσα, όπως η σύνταξη διμερών συνθηκών ή μνημονίων κατανόησης, μπορούν να ενισχύσουν τη διαδικασία.
Όταν η Τουρκία χαρακτήρισε την κίνηση ως «τετελεσμένο γεγονός», η Ελλάδα απάντησε ότι η Άγκυρα «πολιτικοποιεί ένα ξεκάθαρα περιβαλλοντικό ζήτημα», αν και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε ότι «η Τουρκία είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος».
Αντί για αμοιβαίες κατηγορίες, οι δύο χώρες πρέπει να βρουν μια συνταγή για να ξεπεράσουν αυτήν την τελευταία πρόκληση που τίθεται από τις μονομερείς δηλώσεις θαλάσσιων πάρκων.
Η Αθήνα πρέπει να αναγνωρίσει την προσφορά συνεργασίας της Άγκυρας και να σταματήσει τη δημιουργία των πάρκων μέχρι να επιτευχθεί συντονισμός σε επίσημο επίπεδο μεταξύ των αρμόδιων θεσμών.
Τα θαλάσσια πάρκα και οι διασυνοριακές προσπάθειες διατήρησης, γενικά, είναι ένας ιδανικός τρόπος για τη διατήρηση της φύσης, ενώ παράλληλα τροφοδοτούν τη συνεργασία μεταξύ των κρατών και των λαών τους. Για άλλη μια φορά, ο διάλογος είναι απαραίτητος.