Όπως εξήγησε ο συγγραφέας Πολ Σίγκερ, μιλώντας στο BBC, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που οδηγούν κάποιον στο να μην πει την αλήθεια.
Για προσωπικό κέρδος.
Για να αποφύγει κάποια τιμωρία.
Για να αμυνθεί σε περίπτωση που κάποιος προσπαθεί να αποκομίσει πλεονέκτημα σε βάρος του.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα «λευκά» ή «προστατευτικά» ψέματα είναι το λάδι που βοηθά τον μηχανισμό της ζωής να λειτουργεί ομαλά. «Όλοι λένε ψέματα. Φανταστείτε μια περίπτωση κατά την οποία λέγαμε συνεχώς την αλήθεια. Δεν νομίζω πως θα μπορούσαμε να κρατηθούμε για πολύ και σίγουρα δεν θα είχαμε φίλους για περισσότερους από 24 ώρες» επέμεινε.
Βάσει έρευνας την οποία επικαλείται το BBC, το 61% των ανδρών και το 60% των γυναικών στο Ηνωμένο Βασίλειο, εκτιμούν ότι είναι αποδεκτό να πει κανείς ψέματα για να αποφύγει τα συναισθήματα κάποιου άλλου. Το 25% των ανδρών και το 22% των γυναικών, πιστεύουν πως είναι αποδεκτό να λέει κανείς ψέματα για να καλύψει κάποιο λάθος του.
Σύμφωνα με την ερευνήτρια Τάλι Σάροτ, οι άνθρωποι λένε ψέματα για να λάβουν ανταμοιβή και προκειμένου να μην πληγωθούν ή να μην πληγώσουν. Για παράδειγμα, για να επιλεγεί κάποιος σε μία καλή δουλειά, ενδέχεται να σκεφτεί να πει ψέματα σε ό,τι αφορά το βιογραφικό του, πιθανώς για να κερδίσει περισσότερα χρήματα. «Οι άνθρωποι επίσης λένε συχνά ψέματα γιατί θέλουν οι άλλοι να τους βλέπουν πιο ευνοϊκά», συνέχισε η ίδια και πρόσθεσε: «Για ένα καλύτερο ταίρι, μπορεί να πουν ψέματα σε μία εφαρμογή γνωριμιών».
Πάντως, σύμφωνα με έρευνα της ComRes, το 69% δήλωσε ότι το να πει κανείς ψέματα για την ηλικία ή την εμφάνισή του σε μια εφαρμογή γνωριμιών, δεν είναι ποτέ αποδεκτό. Στον αντίποδα, σχεδόν τέσσερις στους δέκα πιστεύουν πως είναι αποδεκτό να πει κάποιος ψέματα κανείς, για να λάβει άδεια από τη δουλειά του. Ένας στους πέντε εργαζομένους που συμμετείχαν στη βρετανική έρευνα, μάλιστα, ανέφερε ότι είχε δηλώσει άρρωστος, σαν δικαιολογία για να μην δουλέψει.
Γιατί όμως πιστεύουμε μεγάλα ψέματα; Σύμφωνα με τον Τζορτζ Λακόφ του πανεπιστημίου τη Καλιφόρνια, τείνουμε στο να ερμηνεύουμε με διαφορετικό τρόπο τα στοιχεία, ανάλογα με τα πιστεύω μας.
Κατά τον συγγραφέα Πολ Σίγκερ, μία στις δέκα αλληλεπιδράσεις για κάποιον που είναι παντρεμένος, έχουν να κάνουν με μια μορφή εξαπάτησης. Ωστόσο, στην αρχή μιας σχέσης, που δεν γνωρίζουμε καλά το νέο μας σύντροφο, σχεδόν οι μισές αλληλεπιδράσεις ενδέχεται να τον εξαπατούν με κάποιον τρόπο.
Πόσο συχνά όμως λέμε ψέματα; Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Φέλντμαν του πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, λέμε ψέματα χωρίς να γνωρίζουμε πόσο συχνά το κάνουμε. Οι συμμετέχοντες σε έρευνά του, έλεγαν τρία ψέματα σε μία συζήτηση δέκα λεπτών, κατά μέσο όρο, όταν είχαν μια πρώτη συνάντηση μεταξύ τους. Μάλιστα, δεν αντιλαμβάνονταν πόσα ψέματα είχαν πει ακριβώς, μέχρι να ξαναδούν πλάνα από τη συνάντησή τους.
Σύμφωνα με την Τάλι Σάροτ, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ένα μικρό ψέμα εξελίχθηκε σε κάτι μεγαλύτερο. Κατά την ίδια, αρχικά όταν κάποιος λέει ψέματα αισθάνεται τύψεις, ωστόσο η επανάληψη των ψεμάτων, μειώνει και τα επίπεδα συναισθημάτων που νιώθει για τα ψέματα αυτά.
naftemporiki με πληροφορίες από BBC