Μόρια – Όψεις Νέμεσης – Η Παράνομη μετανάστευση και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Βασίλης Δημ. Χασιώτης

Ασφαλώς το φαινόμενο των παράνομων μεταναστών δεν είναι καινούργιο. Πάντα υπήρχαν παράνομοι μετανάστες. Έτσι, π.χ., την περίοδο των μεγάλων μεταναστευτικών ρευμάτων τόσο από την Ευρώπη προς άλλες χώρες εκτός Ευρώπης (π.χ. τις Η.Π.Α.), ή και εντός αυτής, είναι γνωστό πως διάφοροι άνθρωποι που δεν πληρούσαν τις τυπικές ή/και ουσιαστικές προϋποθέσεις (είτε στη χώρα τους είτε στη χώρα υποδοχής, είτε και από τις δύο) να λάβουν άδεια μετανάστευσης, το επιχειρούσαν με τρόπο παράνομο. Ποτέ όμως, αυτές οι παράνομες μεταναστευτικές ροές δεν αντιμετωπιζόταν ως ένα «παράτυπο» φαινόμενο, και, το κυριότερο, δεν είχαν λάβει τον χαρακτήρα των οργανωμένων μετακινήσεων με τη ταυτόχρονη συγκάλυψη της ταυτότητας των μετακινούμενων, κάτι που ασφαλώς ουδείς επιδιώκει εξόν και αν έχει κάτι το σημαντικό να αποκρύψει, ενίοτε δε και με τέτοια εγχειρήματα, ώστε η μαζική προσπάθεια εισόδου τους σε μια χώρα, να λαμβάνει ένα χαρακτήρα καθαρής εισβολής, με το υποβόσκον πλην ηχηρό επιχείρημα πως δεν υπάρχουν σύνορα (και με τη πράξη τους δείχνουν πως αν υπάρχουν πρέπει να καταργηθούν) και πως τούτη η μετακίνηση τους ενέχει όλες τις προϋποθέσεις ώστε να θεωρηθεί ως άσκηση ενός δικαιώματός τους που απορρέει από τα Ανθρώπινα Δικαιώματά τους, επίσης δε, μια κύρια διαφοροποίηση των εδώ και κάποιες δεκαετίες και των παλαιότερων παρανόμων μεταναστευτικών ρευμάτων, είναι η δραστηριοποίηση ιδιωτικών φορέων που φανερά εμπλέκονται στην οργάνωση όλων αυτών των μεταναστευτικών ρευμάτων, που έχουν έντονη την οσμή της δουλεμπορίας ανθρώπων, και το πλέον χαρακτηριστικό είναι η εμπλοκή κρατώ στο ζήτημα αυτό, σε όλες τις ηπείρους, όχι στη λογική της αποτροπής και αποθάρρυνσης του φαινομένου να της υπόθαλψής του όταν δεν το στηρίζουν ανοιχτά.

Τα όσα εξελίσσονται τις τελευταίες μέρες στη Μόρια, δεν θα τα σχολιάσω περισσότερο από όσο «αυτοσχολιάζονται» μέσω της εικόνας τους, του μηνύματος που εκπέμπουν και της αντίληψης που γεννάται στη Κοινωνία για τα αίτια και τις συνέπειες του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης. («Παράνομη μετανάστευση» : στα συστημικά ΜΜΕ, υπάρχει μια καθόλου μη ερμηνεύσιμη τάση το «παράνομη» να αποσιωπάται, συστοιχιζόμενα κι αυτά με τη τάση όλων εκείνων που στην παράνομη μετανάστευση δεν βλέπουν «παρά» μια «απλή» «παράτυπη» μεταναστευτική ροή – επ’ αυτού, λίγο πιο κάτω).

Αυτό που βλέπουμε στη Μόρια, σήμερα, είναι, κατά τη δική μου αντίληψη των πραγμάτων, μια σκηνή από «προσεχώς», μια σκηνή που χαρακτηρίζει και το τι αναμένεται να παρακολουθήσουμε όταν δούμε το «έργο» «ολοκληρωμένο», ένα «έργο» το οποίο ακόμα βρίσκεται στο στάδιο του «γυρίσματός» του, εκτός και αν για κάποιο λόγο, σήμερα όχι ορατό, το «γύρισμα» διακοπεί. Στην «ολοκληρωμένη» του έκδοση το «έργο» αυτό, ασφαλώς δεν θα εκτυλίσσεται μονάχα στη Μόρια, μα σε πολλές «Μόριες» που ήδη αυγατίζουν ανά τη χώρα.

Αποτελεί το «φαινόμενο Μόρια», τη Νέμεση μιας άφρονος ιδεοληπτικής πολιτικής, η οποία όμως, μονάχα τυχαία δεν είναι. Κι ακριβώς επειδή δεν είναι τυχαία είναι και σπασμωδική η επιχείρηση ριζικής αντιμετώπισης του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης : ουσιαστικά, πίσω από όσα ακούγονται εδώ και χρόνια για την «αντιμετώπισή» της, που ακούγονται τόσο περισσότερο όσο περισσότερο αυξάνονται οι ροές της, βρίσκονται πολιτικές που είναι σαφώς όχι αποτροπής με υποδοχής, ενώ, τα μηνύματα – προσκλήσεις που εκπέμπονταν προς κάθε σημείο του ορίζοντα, μονάχα μια παθολογικά μειωμένη αντίληψη δεν ήταν σε θέση να τα δει και ακούσει. 

Και για να μπούμε αμέσως στο θέμα μας.

Δεν υπάρχει κανένα καταγεγραμμένο «ανθρώπινο δικαίωμα» που να δικαιολογεί όχι απλώς μια παράνομη πράξη, όπως το να εισέρχεται κάποιος παράνομα σε μια χώρα, μα τούτη η παρανομία να λαμβάνει και τελετουργικό χαρακτήρα με προφανή στόχο την δικαιολόγηση αν όχι νομιμοποίησή της, με τους παράνομους μετανάστες να καταστρέφουν («χάνουν») κάθε έγγραφο που θα πιστοποιούσε την ταυτότητά τους, χωρίς «παραδόξως» να χάνουν π.χ. τα κινητά τους τηλέφωνα, κι εκείθεν, εξελίσσεται ένα άλλο τελετουργικό, της καταγραφής τους, (κι αυτό όχι πάντα), όπου εκεί βρίσκει την αποθέωσή του το «είσαι ό,τι δηλώσεις». Την ίδια στιγμή, αυτοί οι ίδιοι οι «αχαρτογράφητοι» από άποψη προσωπικών τους στοιχείων, παράνομοι μετανάστες, χρειάζεται πολύ προσπάθεια προκειμένου να πεισθούμε ότι ήταν «αχαρτογράφητοι» και από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, στη Τουρκία, ότι κι εκεί είχαν «χάσει» τα χαρτιά τους και πως οι Τούρκοι τους κρατούσαν εκεί αρκούμενοι στις προφορικές τους διαβεβαιώσεις περί της ταυτότητάς τους. Επομένως, δεν είναι πως η Τουρκία, μια χώρα (όχι και η μοναδική), που ανοιχτά εμπλέκεται στη ροή των παράνομων μεταναστατευτικών ρευμάτων, δηλαδή της λαθρεμπορίας ανθρώπων, γνωρίζει ποιοι είναι όλοι αυτοί που βρίσκονται στο έδαφός τους, μα επίσης, έχει και τη δυνατότητα να επιλέγει και ποιους ακριβώς θα επιτρέψει να διαβούν με τις βάρκες τα λίγα μίλια που χωρίζουν τις ακτές τους από τα ελληνικά νησιά, και ενδεχομένως αναθέτοντας και κάποιες «αποστολές» σε κάποιους απ’ αυτούς.

Μάλιστα, η παραπάνω και από κάθε πλευρά ποινικά κολάσιμη πράξη, της παράνομης οργανωμένης παραβίασης των συνόρων, λαμβάνει συχνά, εκτός από το «ανθρωπιστικό πρόσημο» και ένα πρόσημο ιδεολογικής «προοδευτικότητας» από έναν εσμό ιδεοληπτικών που βλέπουν σ’ όλη αυτή τη διαδικασία ουσιαστικής δουλεμπορίας ένα φαινόμενο απόλυτα συμβατό με την ιδεοληπτική τους αντίληψη περί «προοδευτικότητας», ένα φαινόμενο που επί πλέον προσθέτει και πολιτισμικό πλούτο στον πλούτο όλων εκείνων που εννοούν να μην παραβαίνουν τους Νόμους, τουλάχιστον εκείνων των Πολιτειών, που θεωρούνται Δικαιοκρατούμενες. Τούτος ο εσμός, μοιράζει και αρές εναντίον κάθε ενός που αντιτίθεται στην ιδεοληψία του, τον οποίο συλλήβδην κατατάσσει στη χορεία των «ξενοφοβικών», των «ακροδεξιών» και εκείθεν ακόμη και στη χορεία των φασιστών, επιστρατεύοντας το πιο φασιστικό επιχείρημα, δηλαδή, να αποκαλεί φασιστικές ακόμα και απόψεις που σαφώς εκφράζουν τη πλειοψηφία της Κοινωνίας. Όμως, δεν υπάρχει πιο εμφανές χαρακτηριστικό του φασισμού, όχι από εκείνες τις απόψεις (η άποψη αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα) που αντιτίθενται στην άποψη της, σε μια Δικαιοκρατούμενη Πολιτεία, κυρίαρχης βούλησης και θέλησης της πλειοψηφίας, αλλά από εκείνες τις απόψεις των μειοψηφιών (και μάλιστα ενίοτε όχι πέραν του επιπέδου του γκρουπούσκουλου), που επιδιώκουν με βία να επιβάλλουν τις δικές τους απόψεις, συχνά λοιδορώντας κάθε αντίθετη άποψη. Απόψεις με υποτονική έως και μηδενική ανοχή στην άλλη άποψη, απόψεις που χαρακτηρίζονται ως θύελλες εν κρανίω, ιδίως όταν προσάπτουν ξενοφοβικά χαρακτηριστικά σε όποιον αντιτίθεται στη παράνομη μετανάστευση, όντας οι ίδιες οι πλέον χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της ξενοφοβίας που διαφαίνεται ξεκάθαρα στην υποτονική ή μηδενική κατά τα ανωτέρω ανοχή τους σε ο,τιδήποτε αντικρούει ή δεν αποδέχεται τις δικές τους απόψεις.

Αν πρόκειται να δικαιολογήσουμε ένα τέτοιο φαινόμενο, στη λογική της ανοχής και εν τέλει αποδοχής του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης, επειδή αναφέρεται σε ανθρώπους φτωχούς και καταπιεσμένους στις χώρες τους, τότε, θα πρέπει και στη χώρα υποδοχής τους, να αναγνωριστεί το δικαίωμα των γηγενών φτωχών και καταπιεσμένων, να διεκδικήσουν και απαιτήσουν με ανάλογης έκτασης και ποιότητας παραβατικές συμπεριφορές ό,τι θεωρούν ότι πρέπει να τους παρασχεθεί και αν αυτό δεν γίνει, να το αρπάξουν. 

Φυσικά, η όποια επιχειρηματολογία εναντίον του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης, μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες πτυχές του, π.χ., της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, όπως και στο πολύ σημαντικό ζήτημα του τι μήνυμα στέλνεται στους λαούς των χωρών που υστερούν σε οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, που είναι ασφαλώς μήνυμα παραίτησης απ’ τον αγώνα για οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στις χώρες τους. Όμως ένα τέτοιο μήνυμα, εξόν απ’ την αποφυγή του αγώνα, υποθάλπει και την νοοτροπία της αναμονής της υφαρπαγής των θυσιών και κόπων κάποιων που το επίπεδο της ανάπτυξής τους, οικονομικής, κοινωνικής κ.λπ., δεν το οφείλουν στη γενναιοδωρία των κυβερνήσεών τους, μα στους αγώνες τους, ενίοτε πληρωμένους εξόν από αίμα, και με ιδρώτα. Είναι σα να λένε κάποιοι σε κάποιους : «αγωνιστείτε για τα δικαιώματά σας, κατακτείστε δικαιώματα και ανώτερο βιοτικό επίπεδο, και ακολούθως, να έρθουμε κι εμείς να τα μοιραστούμε μαζί». Το ότι τώρα, υπάρχουν λαοί, που απολαμβάνουν επίπεδα ευημερίας που δεν κατακτήθηκαν μονάχα μέσω των αγώνων τους, μα και μέσω της εκμετάλλευσης των πλουτοπαραγωγικών πόρων και της καταπίεσης φτωχών χωρών και των λαών τους, κι αυτό είναι αληθές, και επομένως, οι καταπιεζόμενοι λαοί έχουν ένα παραπάνω λόγο να διεκδικήσουν να γίνουν αφέντες στα σπίτια τους, διαφυλάσσοντας την αξιοπρέπειά του, ατομική, κοινωνική και εθνική, και να απαιτήσουν -όχι να επαιτούν- ακόμα και αποζημιώσεις για την διαχρονική λεηλασία, εκεί όπου υπήρξε και για όσο καιρό υπήρξε. Προσωπικά για τους λαούς, έχω μια πολύ πιο διαφορετική αντίληψη για την αξιοπρέπειά τους και τον ρόλο τους στο ιστορικό γίγνεσθαι, από εκείνους που διαφημίζουν την αναξιοπρεπή φυγή, την παραίτηση από τον αγώνα στις πατρίδες τους και τις πομπώδεις διακηρύξεις περί της «αλληλεγγύης των λαών», που παραπέμπουν σε ένα κόσμο φανταστικό και υπό προϋποθέσεις (καλώς να έρθουν πάντως!) δυνατό, σε ένα μη δυνατό να προσδιοριστεί μέλλον, και πάντως, άδηλο. Δεν μπορώ να μην εκφράσω δημόσια τον προβληματισμό μου για εκείνους τους παράνομους μετανάστες, τους οποίους βλέπω στους δρόμους, που μπορούν να στύψουν τη πέτρα με το χέρι τους, αυτή τους τη ρώμη, μαζί με άλλες ικανότητες και δεξιότητες που πολύ πιθανό να διαθέτουν, πως σκοπεύουν να την αξιοποιήσουν εδώ, σε ποιους τομείς και με ποιο τρόπο, και που επί του παρόντος (που μάλλον θα είναι πολύ μακρύ χρονικά αυτό το «επί του παρόντος»), να είναι στημένοι στα φανάρια για να πλένουν τα τζάμια των αυτοκινήτων, ή να περιφέρονται με λαθραία εμπορεύματα προσπαθώντας να τα πουλήσουν, ή, άλλοι, να καταλήγουν στις ελληνικές φυλακές, και γιατί δεν παρέμειναν στις χώρες τους, αγωνιζόμενοι κατά τα ανωτέρω για προκοπή ατομική, κοινωνική μα και εθνική.

Κινδυνεύοντας να γίνω κουραστικός, δεν θα πάψω να υπενθυμίζω, πως το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης, όταν αναλύεται, πρέπει να αναλύεται στη διάσταση που του αξίζει ως πραγματικό γεγονός : Δεν αποτελεί τη μεγάλη εικόνα του κάδρου. Αποτελεί ένα μέρος του. Η παράνομη μετανάστευση με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της, αποτελεί μέρος της μεγαλύτερης εικόνας που ονομάζεται «Νεοφιλελεύθερη Τάξη Πραγμάτων», η Νέα (μια ακόμα «Νέα») Παγκόσμια Τάξη Πραγμάτων. 

Σε τίτλους : 

Για τον Νεοφιλελευθερισμό, η μαζική μετανάστευση έχει τεράστια σημασία στο σημειολογικό μα και το πρακτικό επίπεδο. Συμβολίζει, δηλώνει, υπογραμμίζει μια θεμελιώδη αγοραία αρχή του νεοφιλελευθερισμού που είναι η ελεύθερη μετακίνηση σε παγκόσμια κλίμακα των συντελεστών παραγωγής και κυρίως του κεφαλαίου, της εργασίας, της επιχειρηματικότητας και την ανάγκη κατάρρευσης όλων των εμποδίων που ορθώνονται σ’ αυτό το στόχο, όπως κι αν ονομάζονται αυτά τα εμπόδια : σύνορα, εθνικά κράτη κ.λπ. (Οι άλλες δύο θεμελιώδεις αρχές είναι αυτή της ιδιωτικοποίησης του Κοινωνικού Κράτους και της συμμόρφωσης του θεσμικού πολιτικού συστήματος στις άνω τρεις αρχές.

Υπ’ αυτή την έννοια τα μεταναστευτικά ρεύματα που υποθάλπονται από τις Νεοφιλελεύθερες στρατηγικές, ουσιαστικά εργαλειοποιούνται ως επιχειρήσεις αποικισμού και εποικισμού σε περιοχές οι οποίες κρίνονται ως στρατηγικά κρίσιμες είτε ως προς όλες τις στρατηγικές στοχεύσεις του Νεοφιλελευθερισμού που αναφέρονται παραπάνω, για κάποιες απ’ αυτές.

Στην Τελική Νεοφιλελεύθερη Τάξη Πραγμάτων, (η μόνη αποδεκτή μορφή Παγκοσμιοποίησης, οι άλλες εκδοχές της απορρίπτονται), όλες οι «ιδεολογικές» και «συναισθηματικές αγκυλώσεις» (εδώ και οι «εθνικές»), πρέπει να εκλείψουν, αφού σ’ ένα Παγκόσμιο Χωριό υπό μια Παγκόσμια (Νεοφιλελεύθερη) Κυβέρνηση, που αποτελεί τον ομολογημένο στόχος της, δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης. Εθνικά σύνορα, Κράτη (γενικώς και όχι μονάχα τα «εθνικά Κράτη»), εθνικές κυβερνήσεις, εθνικές νομοθεσίες, εθνικά δίκαια και Συνταγματικές πρόνοιες και ρυθμίσεις στα πλαίσια εθνικών νομοθεσιών, Ατομικά, Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα, εθνικά η τοπικά πολιτιστικά πρότυπα, Κοινωνικό Κράτος, χαρακτήρας και περιεχόμενο εκπαίδευσης, δομή και λειτουργία του οικογενειακού θεσμού, είναι κάποιοι ενδεικτικοί τομείς οι οποίοι οφείλουν να ευθυγραμμιστούν πλήρως προς τους Στρατηγικούς Στόχους του Νεοφιλελευθερισμού.

Αυτό το Παγκόσμιο Χωριό θα διοικείται από μια Παγκόσμια Κυβέρνηση η οποία την μόνη αρμοδιότητα που θα έχει θα είναι απλώς να αποτρέπει κάθε απόπειρα «σοσιαλιστικοποίησης» (προσέξτε, δεν μιλώ για «σοσιαλισμό» σοβιετικού τύπου, μα «Δυτικού» και βορειοευρωπαϊκού τύπου) ή «κοινωνικοποίησης» οποιουδήποτε τομέα (και σε οποιοδήποτε βαθμό) που θα απειλεί να πλήξει την (σύμφωνα με το νεοφιλελεύθερο περιεχόμενό τους αγοραία, οικονομική) «ελευθερία» των ατόμων, το καθένα από τα οποία θα συνιστά και τον ανώτατο βαθμό οργάνωσης του Παγκόσμιου Χωριού, στο οποίο ακόμα και η «δημόσια ασφάλεια και τάξη» και οι ένοπλες δυνάμεις, θα ανήκουν ως αρμοδιότητες στον ιδιωτικό τομέα.

Όμως, αρκεί αυτές οι επισημάνσεις σε «τίτλους». Σε άλλα άρθρα μου, έχω αναλυτικά αναφερθεί σε αυτές.

Κι επιστρέφουμε πάλι στο φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης για μερικές πρόσθετες παρατηρήσεις.

Στις δικαιοκρατούμενες Πολιτείες, όπως θέλουν να θεωρούνται τα «Δυτικά» Κράτη, τα Θεμελιώδη Ανθρώπινα Δικαιώματα, όπως αυτά έχουν οριστεί και περιγραφεί σε Διεθνείς Διακηρύξεις και Συμβάσεις, σε κάθε περίπτωση βρίσκονται ενσωματωμένα στις εθνικές τους νομοθεσίες και κυρίως, στους Συνταγματικούς τους Χάρτες.

Ένα εξίσου Θεμελιώδες Δικαίωμα που βγαίνει από όλα τα κατά τα ανωτέρω καταγεγραμμένα Ανθρώπινα Δικαιώματα, είναι πως σε κανένα άτομο ή ομάδα ανθρώπων δεν τους αναγνωρίζονται τέτοια Δικαιώματα, που η άσκησή τους να καταργεί ή υποβαθμίζει Ανθρώπινα Δικαιώματα άλλων ανθρώπων ή ομάδων ανθρώπων. Συνεπώς, η παραβίαση του Νόμου μιας  Δικαιοκρατούμενης κατά τα ανωτέρω Πολιτείας, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή σε καμία περίπτωση και υπό κανένα πρόσχημα, και ασφαλώς με καμία δικαιολογία εν ονόματι ουδενός Ανθρωπίνου Δικαιώματος, εκτός σε μια μόνο περίπτωση : ο παραβιαζόμενος Νόμος να είναι αντίθετος προς τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ή προς κάποια από αυτά. Ο σεβασμός του Δικαιοκρατούμενου Νόμου, αποτελεί μια Θεμελιώδη Ανθρώπινη Υποχρέωση, το ίδιο σημαντική και το ίδιο ισχυρή με τα Δικαιώματα του αναγνωρίζονται στον Άνθρωπο. 

Βεβαίως, όταν κανείς έχει να κάνει με ζητήματα όχι απλά κοινωνικών συμβάσεων με νομικές διατυπώσεις, μα συμβάσεων που ενσωματώνουν σε μεγάλο βαθμό και ιδεολογικά ζητήματα που διαχέονται σε όλο το μήκος και πλάτος των κειμένων αυτών, μπορεί με σχετική ευκολία, να αμφισβητήσει αν όχι ένα Ανθρώπινο Δικαίωμα αυτό καθαυτό, τουλάχιστον την ερμηνεία του. Όμως, είναι το ίδιο το πολιτισμικό, πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό «κεκτημένο» μιας χώρας, το οποίο ως συνισταμένη «συνθέτει» σε ένα «κοινά αποδεκτό» επίπεδο τις όποιες αντιθέσεις και ερμηνείες, και λέγοντας «κοινά αποδεκτό» εννοούμε σε τέτοιο επίπεδο, ώστε να εκφράζει την πλειοψηφία της Κοινωνίας. Αυτή ακριβώς τη λειτουργία επιτελεί η Δημοκρατία, η οποία όμως, την ίδια στιγμή μεριμνά ώστε και οι μειοψηφούσες απόψεις, να τυγχάνουν σεβασμού μα και του δικαιώματός τους να επιχειρούν να επιβάλλουν με τη δύναμη των επιχειρημάτων και των λόγων τους τις δικές τους απόψεις ώστε να τις καταστήσουν πλειοψηφικές, όχι όμως και του δικαιώματος της βίαιης ανατροπής της Θεμελιώδους Αρχής της Δημοκρατίας της κατίσχυσης της βούλησης και θέλησης της πλειοψηφίας. 

Αυτό που συμβαίνει, όχι τόσο με την παράνομη μετανάστευση καθαυτή, όσο με την μεθόδευσή της και τους στόχους της, (εκτός και αν πούμε ότι γίνεται χωρίς κανένα στόχο), είναι ένα μνημείο υποκρισίας εκ μέρους όλων εκείνων που επιχειρούν να τη δικαιολογήσουν (δικαιολογώντας έτσι και όλα εκείνα τα κυκλώματα που την υποθάλπουν έχοντάς την μετατρέψει σε μια καθαρά δουλεμπορική επιχείρηση), είναι πως έχει καταργηθεί κάθε έννοια Ανθρωπίνου Δικαιώματος σε όλα τα επίπεδα :

Στο ίδιο το επίπεδο των ίδιων των παράνομων μεταναστών.

Στο επίπεδο των ανθρώπων εκείνων που μεταναστεύουν νόμιμα.

Στο επίπεδο των κοινωνιών και λαών «υποδοχής» των παράνομων μεταναστευτικών ροών, που υφίστανται την έντονη πίεση του φαινομένου που οδηγεί σε υποβιβασμό και ενίοτε σε κατάργηση δικών τους Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Είναι τόσο προφανή τα ανωτέρω, ώστε διερωτώμαι αν θα πρέπει να προσθέσω κάτι παραπάνω από την απλή τους μνεία, χωρίς να κατηγορηθώ πως δεν προσβάλλω, αν επισημάνω τα αυτονόητα, τη νοημοσύνη όσων τύχει να διαβάσουν τούτες τις γραμμές. Όχι, δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτα…