Αρθρο της Βασιλικής Θάνου – Χριστοφίλου, προέδρου Αρείου Πάγου επίτ., πρώην πρωθυπουργού
Η εφετινή επέτειος της ημέρας της γυναίκας βρίσκεται κάτω από τη βαριά σκιά του πένθους για τον τραγικό θάνατο δεκάδων συνανθρώπων μας κατά το πλείστον νεαρών ατόμων, στο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, για την απώλεια των οποίων ενώνω και τη δική μου φωνή, για την έκφραση συλλυπητηρίων, προς τις οικογένειές τους, καθώς και για την απαίτηση προς δίκαιη, αντικειμενική και γρήγορη απόδοση ευθυνών.
Η γυναίκα στην αρχαιότητα, στην κλασσική και ρωμαϊκή εποχή, δεν είχε συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Με τη χριστιανική διδασκαλία γίνεται για πρώτη φορά αναφορά στην ισότητα της γυναίκας με τον άνδρα, αλλά χρειάσθηκε να περάσουν πολλοί αιώνες, για να αρχίσει η κοινωνία, με αργά βήματα, να συνειδητοποιεί και να αναγνωρίζει στην πράξη τα δικαιώματα των γυναικών. Με τη Γαλλική Επανάσταση (1789) διακηρύσσεται η ισότητα των δύο φύλλων και ο αγώνας εντείνεται με την ανάπτυξη του φεμινιστικού κινήματος, το οποίο άρχισε το 1897 από τη Μεγάλη Βρετανία (σουφραζέττες, suffrage-ψήφος).
Η πρόταση για την καθιέρωση της ημέρας της γυναίκας διατυπώνεται, για πρώτη φορά, το 1910, στη Διεθνή Διάσκεψη των Γυναικών και τίθενται οι τρείς βασικές διεκδικήσεις – δικαίωμα ψήφου, συμμετοχή στις δημόσιες θέσεις – ισότητα στην εργασία. Πρώτη χώρα που είχε ήδη αναγνωρίσει νομοθετικά το δικαίωμα ψήφων των γυναικών ήταν, το 1893 η Νέα Ζηλανδία και ακολούθησε το 1902, η Αυστραλία και αργότερα η Φιλανδία, το 1906 και η Νορβηγία, το 1913. Μετά τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, το κίνημα και οι αγώνες των γυναικών εντείνονται και το εκλογικό δικαίωμα αναγνωρίζεται στην Ρωσία, το 1917 και το επόμενο έτος 1918 στη Γερμανία, Αυστρία και Πολωνία, το 1920 στις Η.Π.Α. και Ουγγαρία και το 1928 στη Μ. Βρετανία. Στην Ελλάδα το δικαίωμα ψήφου των γυναικών αναγνωρίσθηκε καθυστερημένα, το έτος 1952. Στις εκλογές του έτους αυτού (1952) εκλέγεται η πρώτη Ελληνίδα γυναίκα βουλευτής, η Ελένη Σκούρα, στο Νομό Θεσσαλονίκης, με τον Ελληνικό Συναγερμό. Στις εκλογές του 1956, εκλέγεται, η δεύτερη γυναίκα βουλευτής, η Λίνα Τσαλδάρη, η οποία είναι και η πρώτη Ελληνίδα Υπουργός στην Κυβέρνηση της ΕΡΕ του Κων/νου Καραμανλή. Το ίδιο έτος, 1956, στις Δημοτικές εκλογές, εκλέγεται και η πρώτη γυναίκα Δήμαρχος, στο Δήμο Κερκυραίων, η Μαρία Δεσύλλα.
Πρέπει, επίσης, να γίνει αναφορά στην πρώτη Ελληνίδα Δημοσιογράφο, την Καλλιρόη Παρέν, το γένος Σιγανού, η οποία ξεκίνησε στην Ελλάδα τον αγώνα, για την αναγνώριση των δικαιωμάτων των Γυναικών, με την εφημερίδα της, «η εφημερίδα των Κυριών», την οποία άρχισε να εκδίδει από το έτος 1887 και επί 31 συνεχή χρόνια, δεχόμενη απαξιωτικά και υβριστικά σχόλια για τις ιδέες της.
Η πρώτη Ελληνίδα, η οποία υπέβαλε αίτηση για την εγγραφή της στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ήταν η εκ Καλύμνου Σεβαστή Καλισπέρη, το έτος 1884 και παρά το γεγονός ότι ορισμένοι καθηγητές εδέχθησαν να την εξετάσουν, στις εισαγωγικές εξετάσεις, εκ τούτοις ο τότε Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, αρνήθηκε να επικυρώσει τις υπογραφές των καθηγητών αυτών. Η Καλισπέρη μετέβη στο Παρίσι, ενεγράφη στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, μετά την αποφοίτησή της επανήλθε στην Ελλάδα, διορίσθηκε επιθεωρήτρια Δημοτικών Σχολείων και παράλληλα ανέπτυξε πλούσια πνευματική και επιστημονική δράση και μάλιστα είναι μνημειώδης η διάλεξη της, στη Νομική Σχολή Αθηνών, στις 11 Μαρτίου 1896 υπέρ της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων.
Το 1890 εγγράφεται, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η πρώτη Ελληνίδα φοιτήτρια, Ιωάννα Στεφανόπολη, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες του Πρύτανη και των φοιτητών, για την παραβίαση του ακαδημαϊκού ασύλου από τις γυναίκες. Οι δε άνδρες σχολίαζαν στα καφενεία «πάει εχάλασεν ο κόσμος». Τέλος, το 1897, εξέρχεται η πρώτη Ελληνίδα πτυχιούχος, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Αγγελική Παναγιωτάτου, η οποία υπήρξε και η πρώτη Ελληνίδα ιατρός.
Μερικά νομοθετήματα – σταθμοί, για τα δικαιώματα των γυναικών στην Ελλάδα είναι : το Ν.Δ. 3074/1954, για το διορισμό των γυναικών ως ενόρκων και ο Ν.3192/1955, για τον διορισμό των γυναικών, ως δικαστών και συμβολαιογράφων, ως δικαστικών αντιπροσώπων στις εκλογές και για την εκλογή τους ως μελών στα Διοικητικά Συμβούλια των Δικηγορικών και Συμβολαιογραφικών Συλλόγων.
Από τη σύντομη αυτή ιστορική αναφορά καταδεικνύεται ότι απαιτήθηκαν έντονοι αγώνες, για διάστημα περισσότερο από 100 χρόνια, ώστε η κοινωνία να αποδεχθεί και να αναγνωρίσει ότι οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα, ότι δικαιούνται να αξιώνουν τον σεβασμό της προσωπικότητάς τους και ότι το φύλο δεν έχει καμία σημασία ως προς τις δυνατότητες και τις ικανότητες του κάθε ατόμου.