Γράφει ο Αντώνης Αντωνής ΕΑ/ΕΔ.
ΜΙΑ ΠΥΡΡΕΙΟΣ ΕΠΙΚΗ ΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΑ ΣΤΙΓΜΑ ΕΝΔΟΤΙΣΜΟΥ.ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΤΟΥ 1964.
Η πιο πάνω φώτο λήφθηκε καθ΄ οδόν προς Κ. Πύργο Τηλλυρίας,
Είναι ένα στίγμα ντροπής, αφού όταν ο Γ. Καρούσος Διοικητής και ιδρυτής της 31ης Μοίρας Καταδρομών, έφτανε με τα παλληκάρια του σαρωτικά στα 50 μέτρα από τα τουρκικά φυλάκια, με άνωθεν εντολές σταμάτησε την νικηφόρα επίθεση.
Είναι το ακριτικό φυλάκιο των Τούρκων το οποίο τελευταία το έχουν κάνει φρούριο και ότι απέμεινε από τα 40 τχ. που είχαν καταλάβει και τους είχε εκδιώξει η αποφασιστικότητα και ηρωϊσμός της νεοσυσταθείσης Ε.Φ. με εντολή Γ. Γρίβα Διγενή και υπό την έγκριση του Προέδρου Μακαρίου τότε….
Το πιο πάνω τουρκικό φυλάκιο συνδέεται με μια στενή λωρίδα γης με το παραθαλάσσιο κεντρικό στρατόπεδο των Τούρκων το οποίο απέχει περί τα 500 μέτρα, αλλά επίσης απέχει από την κεντρική αρτηρία που συνδέει Πάφο με Αγία Τηλλυρία γύρω στα 750 μέτρα! Οπότε λαμβανομένου υπ όψιν ότι ο η Τηλλυρία είναι αποκλεισμένη από Βόρεια λόγω της κατεχόμενης περιοχής Λιμνίτη σε περίπτωση ύπουλης επίθεσης των Τούρκων στα Κόκκινα … αυτή η ιερή μας γη θα αποκλεισθεί …
Σημειώνεται ότι από την τουρκική «κουτσουλιά» υπάρχει μεγάλο στρατόπεδο των ειρηνευτών στο ένα περίπου χλμ. Και τα φυλάκια τους είναι στραμμένα προς το παρακείμενο Ελληνικό στρατόπεδο της Εθνικής Φρουράς που βρίσκεται περίπου στα 2 χλμ. ( Ενδιάμεσα υπάρχει μεγαλοπρεπές μνημείο των πεσόντων Ελλήνων Κυπρίων και Ελλαδιτών αδελφών) Συνεχίζουν οι δόλιοι να προστατεύουν τους εισβολείς και θύτες όπως έπραξαν και το 1964, που προσπάθησαν να παρεμποδίσουν τις νικηφόρες επιχειρήσεις του Καρούσου, αλλά βρήκαν τον άγιο τους όταν τελεσιγραφικά τους απείλησε ότι αν σε πέντε λεπτά δεν αποχωρήσετε …. Θα παραμέινετε ΕΔΩ μαζί με τους δεκάδες νεκρούς εξτρεμιστές και αποσύρθηκαν ντροπιασμένοι σαν λαγοί…
Η «κουτσουλιά» των Τούρκων όπως είναι σήμερα. Από δεκάδες τ.χ. γης και χωριά ΤΚ φρούρια που κατείχαν …έμεινε μια τρύπα…. φιδιών….Ένα καντόνιο αποκλεισμένο που επικοινωνεί μόνο μέσω θαλάσσης….Και έχουν το θράσος κάθε χρόνο με νταούλια και ζορνέδες οι ηττημένοι γιουρούκκηδες να εορτάζουν οι βάρβαροι …Νίκη. Ποια νίκη; Κατατροπωθήκατε και σας έσωσαν τελευταία στιγμή οι σύμμαχοι σας Αγγλοαμερικάνοι και ο ενδοτισμός της τότε Ελληνικής Κυβέρνησης….
Οι ΕΚ καταδρομείς με λάφυρο την τουρκική σημαία, μετά την κατάληψη του προτελευταίου φρουρίου των Τούρκων στις οχυρωμένες περιοχές, που είχαν καταλάβει υπουλα και με την συνέργεια των δόλιων ειρηνευτών του ΟΗΕ.
Στον τοίχο του μαζί με άλλα υβριστικά συνθήματα έγραφε «Γκιαούρηδες δεν θα περάσετε….»
Χονδρή γραμμή περικλείει τα εδάφη, που κατείχαν οι εξτρεμιστές, πριν τις νικηφόρες μάχες της ΕΦ. Λεπτή γραμμή, τα εδάφη συρρίκνωσης τους, τα οποία διατήρησαν όχι χάριν του «ηρωισμού» τους, αλλά χάριν των «υποχωρήσεων» μας. Σε μισή ώρα θα είχε εξαφανισθεί, η «κουτσουλιά», που μολύνει, τ΄ Άγια χώματα της Τηλλυρίας, την οποία οι Τούρκοι σχεδίαζαν να καταλάβουν ολόκληρη.
Τα Κόκκινα ήταν τουρκοκυπριακός ισχυρός θύλακας και οι Τουρκοκύπριοι τα χρησιμοποιούσαν για λαθραίες εισαγωγές όπλων και στρατιωτών στην Κύπρο από την Τουρκία.
Αρχές Αυγούστου δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς επιτέθηκαν στον θύλακα και τις γύρω κατεχόμενες περιοχές από τους Τούρκους με διαταγή του Γρίβα. Η νίκη αυτή δυστυχώς εξελίχθηκε σε Πύρρειο Νίκη.
Η Τουρκία αντέδρασε βίαια βομβαρδίζοντας τις ελληνοκυπριακές θέσεις και τα χωριά με βόμβες ναπάλμ. Από τους βομβαρδισμούς σκοτώθηκαν 55 Έλληνες (Κύπριοι και Ελλαδίτες), μεταξύ των οποίων 28 πολίτες, ενώ τραυματίστηκαν 125 (69 στρατιώτες και 56 πολίτες).
Οι Τούρκοι είχαν βαρύτατες απώλειες δεκαπλάσιες από τους ΕΚ και μάλιστα η τουρκική αεροπορία βομβάρδισε τουρκικά φυλάκια που τα εξέλαβε ως ελληνικά… Κάτι παρόμοιο συνέβη και το 1974, όταν βομβάρδισαν τουρκικά πολεμικά πλοία με εκατοντάδες θύματα Τούρκους ( 21 Ιουλίου 1974, 2.35 μέρα μεσημέρι, ΚΟΤΣΑ ΤΕΠΕ, ΦΕΣΒΗ ΤΣΑΚΜΑΚ, ΑΝΤΑΤΕΠΕ…)
Στρατηγική σημασία στους τουρκικούς σχεδιασμούς ήταν χωρίς αμφιβολία ο θύλακας που δημιουργήθηκε στην περιοχή Τηλλυρίας, που είχε ως βάση του τα χωριά Κόκκινα και Μανσούρα, τα οποία είναι παραθαλάσσια και αποτέλεσαν το προγεφύρωμα της Τουρκίας στην Κύπρο αφού επέτρεπαν την δια θαλάσσης επαφή με τους Τ/κ.
Η Τηλλυρία έμελλε ακριβώς 10 χρόνια πριν την τουρκική εισβολή να πέσει θύμα βομβαρδισμών από την Τουρκική αεροπορία, το 1964.
Οι θύλακες – φρούρια των Τ/κ διοικούνταν και ήταν υπό τον άμεσο έλεγχο Τούρκων αξιωματικών που έφτασαν μυστικά στην Κύπρο και εκπαίδευαν τους Τ/κ στον πόλεμο ενώ η Τουρκία είχε αναλάβει κατά 100% την τροφοδοσία των θυλάκων με με βαρύτατο οπλισμό και χιλιάδες γιουρούκκηδες εκ Τουρκίας…
Ανακεφαλαίωση….
Τον Αύγουστο του 1964 έγινε επιδρομή και βομβαρδισμός από την Τουρκική αεροπορία.
Ο θύλακας των Κοκκίνων – Μανσούρας αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή πονοκέφαλο για τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τις ελληνοκυπριακές ομάδες ασφαλείας του νησιού. Εκτός από το γεγονός ότι ήταν το προγεφύρωμα της Τουρκίας στην Κύπρο, ήταν ορατός και ο κίνδυνος επέκτασής του ενώ ουκ ολίγες φορές Τ/κ στρατιώτες μέλη της ΤΜΤ, προκαλούσαν και δημιουργούσαν με κάθε ευκαιρία ένταση.
Η νεοσύστατη τότε Εθνική Φρουρά έχοντας στις τάξεις της κυρίως εθελοντές, επιχείρησε κατά της περιοχής και οι πρώτες επιτυχίες της τόσο με τους Εθελοντές Εθνοφρουρούς όσο και με τους καταδρομείς της 31 ΜΚ στο Λωρόβουνο, έδωσαν τη θέση τους στο απόλυτο χάος και την τραγωδία που κόστισε τη ζωή δεκάδων ανθρώπων.
Οι Τούρκοι για δύο μέρες από τις 4 το απόγευμα της 8ης Αυγούστου βομβάρδιζαν από αέρος με βόμβες ναπάλμ περιοχές του διαμερίσματος Τηλλυρίας, από τον Παχύαμμο μέχρι τον Κάτω Πύργο.
Ακολούθησε χάος, τόσο σε πολιτικό επίπεδο για τη διαχείριση της κρίσης, όσο και σε στρατιωτικό. Στη Λευκωσία το Υπουργικό Συμβούλιο συνεδρίασε στην παρουσία του Γεώργιου Γρίβα Διγενή ο οποίος ήταν Αρχηγός της ΑΣΔΑΚ και ήταν αρχιστράτηγος όλων των εν Κύπρο στρατιωτικών Δυνάμεων και του Αρχηγού της ΕΦ , Στρατηγού Καραγιάννη. Η διαφωνία των δύο εκείνο το βράδυ στο υπουργικό, έφερε την παραίτηση του Γεωργίου Γρίβα.
Συγκεκριμένα ο Γρίβας πρότεινε να συνεχιστούν το βράδυ οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, με τον Καραγιάννη να διαφωνεί. Τελικά ο Γεώργιος Γρίβας απεχώρησε και παραιτήθηκε με τον Καραγιάννη να αναλαμβάνει την Αρχιστρατηγία.
Λίγες ώρες αργότερα, τα ξημερώματα της 9ης Αυγούστου, στις 2 το πρωί ο Πολύκαρπος Γιωρκατζης τηλεφώνησε στον Έλληνα Υπουργό Άμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά για να τον βολιδοσκοπήσει κατά πόσον θα ήταν εφικτό να χρησιμοποιηθούν στις επιχειρήσεις της Τηλλυρίας που τελούσε υπό βομβαρδισμό δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ που βρίσκονταν στην Κύπρο, με την απάντηση να είναι αρνητική.
Την ίδια ώρα ο τουρκικός στόλος κατέπλεε με αντιτορπιλικά ανοιχτά της Μανσούρας ενώ τα τουρκικά αεροπλάνα απογειώνονταν και πάλι από την Τουρκία με προορισμό τον κυπριακό ουρανό.
Οι βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν το πρωί της 9ης Αυγούστου με στόχους σε Παχύαμμο και Πύργο. Το μεσημέρι η ελληνική κυβέρνηση στην παρουσία του Βασιλιά Κωνσταντίνου συνεδρίασε έκτακτά και αργότερα ανακοινώθηκε από το ΓΕΕΘΑ η προπαρασκευή της επιχείρησης «ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ» το βράδυ της ίδιας ημέρας, με ελληνικά μαχητικά να υπερίπτανται στο FIR Λευκωσίας από τις 7 το απόγευμα ενώ οι δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ βρίσκονταν σε επιφυλακή και κατευθύνθηκαν προς τον Άγιο Γεώργιο.
Κι εκεί που όλα έδειχναν ότι η σύγκρουση ήταν θέμα ωρών όλες οι πλευρές έκαναν πίσω μετά από τη Συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που καλούσε την Τουρκία και την Ελλάδα να τερματίσουν οποιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση.
Μετά την απόφαση του ΓΕΕΘΑ για σχεδιασμό επιχείρησης και παραίνεσης του Έλληνα ΥΠΑΜ ο Στρατηγός Γρίβας επέστρεψε στη θέση του όπου και πάλι διαφώνησε με τον Καραγιάννη.
Παρά την εκεχειρία που αποφασίστηκε, στις 8 το πρωί της 10ης Αυγούστου τουρκικά μαχητικά πέταξαν πάλι πάνω από την Κύπρο και πολυβόλησαν την Πόλη Χρυσοχούς.
Ο Έλληνας ΥΠΑΜ διαμήνυσε και πάλιν προς όλους τους εμπλεκόμενους στην Κύπρο μεταξύ των οποίων ο Γεώργιος Γρίβας, ο Καραγιάννης και ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης πως δεν θα επιτρεπόταν καμία στρατιωτική ενέργεια χωρίς την έγκριση του.
Η Κυπριακή Κυβέρνηση προσέφυγε εκ νέου στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο με ένα consensus (ομόφωνη απόφαση) κάλεσε τις δύο Κοινότητες να συμμορφωθούν με το ψήφισμα της 9ης Αυγούστου το οποίο θα ήταν υπό την επίβλεψη του Διοικητή των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο.
Μετά από την απόφαση του Σ.Α του ΟΗΕ η κατάσταση εξομαλύνθηκε και επικράτησε «ηρεμία».
Τιμής ένεκεν αναφέρωνται τα ονόματα των ηρωϊκώς πεσόντων. Ανάμεσα τους και στενοί μου φίλοι από ηρωϊκή Λάρνακα.
Από τους βομβαρδισμούς σκοτώθηκαν 55 Έλληνες (Κύπριοι και Ελλαδίτες), μεταξύ των οποίων 28 πολίτες, ενώ τραυματίστηκαν 125 (69 στρατιώτες και 56 πολίτες).
Πολίτες: Σπύρος Δημοσθένους 45 ετών, Κώστας Αγαπίου 28, Σάββας Νεοφύτου 23, Μιχαήλ Λαμπής 85 από τον Κ.Πύργο, Άντης Φιλήτας 28 από τη Μόρφου, Μαρτού Σοφοκλή 45 και Κώστας Χαραλάμπους 8 από τα Πηγαίνια, Παύλος Μιχαηλάς 28 από την Αραδίππου, Γεώργιος Χαρ. Νεάρχου 20, Ευριπίδης Χαραλάμπους 18, από την Έμπα. Ανδρέας Δ. Χαραλαμπίδης 20 από την Άρμου, Ανδρέας Χρυσοστόμου 30 από το Κτήμα, Ανδρέας Μιχαήλ 23, Τηλέμαχος Χριστοδούλου 18 Ανδρέας Λόρδος, Γιαννάκης Ανδρέου, Στέφανος Σάββα 20 από το Πολέμι. Φρίξος Ανδρέου 22 από το Ψάθι, Δημήτριος Μαυρογένης 52, γιατρός, Πανίκος Παστίδης 30, Κωστάκης Πενταλιώτης 30, Χριστόδουλος Θ. Αργυρού 26, Ανδρέας Χρυσοστόμου 30 από το Κτήμα. Ανδρέας Χαρ. Ορφανίδης από τον Πωμό. Γιαννάκης Προδρόμου 20 από τη Γεροσκήπου. Γεώργιος Χριστοδούλου από το Βαρώσι.
Εθνοφρουροί: Ξενοφώντος Γεώργιος από τη Νήσου. Χαραλάμπους Παναγιώτης από το Έξω Μετόχι. Μιχαήλ Γρηγόρης από τη Μόρφου. Ζαβού Αναστάσιος από το Λευκόνοικο. Μιχαηλίδης Σάββας από τον Άγιο Παύλο. Απληκιώτης Γεώργιος από το Καϊμακλί. Νικολάου Γρηγόρης από την Ψημολόφου. Κοντού Παντελής από την Αραδίππου. Βραχίμης Μιχαήλ από την Ξυλοφάγου. Θεοφάνους Νικόλαος από την Ξυλοφάγου. Χριστοδούλου Σταυράκης από τη Νήσου. Γεωργίου Γεώργιος από την Ασγάτα. Πτωχόπουλος Χριστάκης από τη Λάρνακα. Παπάς Νικόλαος –υπολοχαγός. Δημητρίου Πολύκαρπος- λοχίας. Χριστοδούλου Γεώργιος, δεκανέας, από το Στρόβολο. Ζαφειρίου Παναγιώτης- σημαιοφόρος. Προκοπίου Σπύρος- υποκ. Α. Τσίμπρης Νικόλαος-υποκ Α. Ρήγας Νικόλαος, ναύτης. Μαράτος Παναγιώτης, ναύτης. Γεωργίου Λάζαρος, λοχίας, από την Αλαμινό. Στρουθίδης Ανδρέας, δεκανέας, από τη Λάρνακα. Θεορή Ανδρέας από την Άρμου. Ρούσος Ευάγγελος από τον Πωμό.
“Συνεχίζουμε να παραμένουμε στον τόπο μας”, δηλώνουν σήμερα οι κάτοικοι
Ο Πρόεδρος του Κοινοτικού συμβουλίου Κάτω Πύργου Τηλλυρίας Νίκος Κλεάνθους, μιλώντας σήμερα (08/08/2020) στο ΚΥΠΕ, χαρακτήρισε τη σημερινή μέρα ως αποφράδα μέρα, για την περιοχή της ακριτικής Τηλλυρίας και όλη την Κύπρο γενικά. Είναι μέρα μνήμης και τιμής για τους ηρωικούς νεκρούς που υπερασπίστηκαν την Τηλλυρία το 1964 με την τουρκανταρσία και για όλους τους κατοίκους της περιοχής που αντιστάθηκαν και κράτησαν τον τόπο τους ελεύθερο μέχρι σήμερα. Οι μνήμες, είπε, στρέφονται 56 χρόνια πίσω, με τους παλιούς να θυμούνται τα εγκλήματα που έγιναν από πλευράς Τουρκίας στην περιοχή της Τηλλυρίας, με τους δολοφονικούς βομβαρδισμούς της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας τον Αύγουστο του 1964 εις βάρος του άμαχου πληθυσμού της περιοχής.
Δυστυχώς συνέχισε ο κ. Κλεάνθους είναι και η μέρα που εγκλωβίστηκε η Τηλλυρία, έχει αποκοπεί από τον υπόλοιπο άξονα της Κύπρου και έκτοτε παραμένει εγκλωβισμένη, παραμελημένη και εγκαταλειμμένη στην μοίρα της. Πρόσθεσε πως οι κάτοικοι από τότε αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες και προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατηθούν στον τόπο τους, όπως είπε.
Δυστυχώς σημείωσε ο κοινοτάρχης του Κάτω Πύργου Τηλλυρίας τα γεγονότα του 1964 έχουν αποκλείσει την περιοχή της Τηλλυρίας και από ανατολικά προς την περιοχή του Λιμνίτη.
Επιπρόσθετα αναφέρθηκε και στο μεγαλύτερο πρόβλημα της περιοχής που αυτό έχει να κάνει με το θύλακα των Κοκκίνων, λέγοντας πως από τότε παραμένει κλειστός ο δρόμος που συνδέει την περιοχή με την Πάφο και την Πάφο με τη Λευκωσία, προκαλώντας τεράστιες δυσκολίες προς τους κατοίκους της περιοχής.
Παρά ταύτα συμπλήρωσε ο κ. Κλεάνθους και παρά τις δυσκολίες, “συνεχίζουμε να παραμένουμε στον τόπο μας”.
Η Τηλλυρία, είπε ο κ. Κλεάνθους, πλήρωσε βαρύ τίμημα σε μια προσπάθεια να κρατήσει την περιοχή αλώβητη και ελεύθερη από τον επεκτατισμό της Τουρκίας.
Χάρτες του 1964, του ειδησεογραφικού πρακτορείου AP, από την περιοχή όπου έγιναν οι συγκρούσεις.
Στο δια ταύτα, θα εισηγούμουν στον φίλο Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου του πανέμορφου ειδυλλιακού παραθαλάσσιου ακριτικού ηρωϊκού Κ. Πύργου, ( Θα πρότεινα ανεπιφύλακτα να τον επισκεφθείτε, διότι θα τον λατρέψετε), κ. Νίκο Κλεάνθους και τα μέλη, όπως στο δρόμο εισόδου στο οδόφραγμα, από κατεχόμενη τουρκική περιοχή δοθεί τιμητικά το όνομα του αείμνηστου Γεώργιου Καρούσου και στηθεί αδριάντας του, για να τον βλέπουν οι αλαλάζοντες Τούρκοι, καθ΄ οδόν προς Κόκκινα, για να εορτάσουν την πανωλεθρία τους και να τους συνοδεύει ο φόβος και ο τρόμος του, όπως το ίδιο να γίνει και στην είσοδο του καντονίου των Τουρκικών Κοκκίνων επίσης.
Σαράντα χρόνια μετά, την 1η Αυγούστου 2004, στα αποκαλυπτήρια του μνημείου πεσόντων της μάχης της Τηλλυρίας, ο Στρατηγός Γεώργιος Καρούσος αναφέρει: «Σας βεβαιώνουμε, νεκροί συμπολίτες μας, ότι είμαστε έτοιμοι να λογοδοτήσουμε για τον απρόσφορο θάνατο σας. Έτοιμοι για όλα, όταν σε λίγο εκμετρώντας τον βίο μας, βρεθούμε απέναντι σας. Αλίμονο στους ανέτοιμους που ζουν με τις ψευδαισθήσεις ότι θα αποφύγουν το κολαστήριο της αδέκαστης ιστορίας, που επέρχεται ως καταλύτης και κριτής αδυσώπητος, για όσα έπραξαν εις βάρος αυτών που τους εμπιστεύτηκαν».
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΦΙΛΤΑΤΟΥ ΕΥΤΟΛΜΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΩΝ ΤΟΥ, ΠΟΥ ΕΠΕΣΑΝ ΗΡΩΪΚΑ ΜΑΧΟΜΕΝΟΙ…..
Επιμέλεια κειμένου από Αντώνη Αντωνά – Συγγραφέα.
ΙΔΕΤΕ GOOGLE ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ.
Ξεχασμενοι αφανεις ηρωες και τα διδαγματα, που μας αφησαν …
https://www.olympia.gr › ellada › xe…
“
Ξεχασμενοι αφανεις ηρωες και τα διδαγματα, που μας αφησαν …
https://www.olympia.gr › ellada › xe…
20 Apr 2020 — Ο Αντιστράτηγος Γεώργιος Καρούσος γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας το 1928. Έλαβε μέρος σε 97 μάχες. Προήχθηκε 2 φορές επ΄ανδραγαθία.
1964, Αγία Τηλλυρία – Κύπρος: Μια ξεχασμένη Επική επέτειος
https://www.olympia.gr › ellada › ky…
“
1964, Αγία Τηλλυρία – Κύπρος: Μια ξεχασμένη Επική επέτειος
https://www.olympia.gr › ellada › ky…
30 Jul 2020 — Πρώτος Διοικητής της Μοίρας διετέλεσε ο Ταγματάρχης Γεώργιος Καρούσος. Στις 7 Αυγούστου 1964, η 31 Μοίρα Καταδρομών έλαβε μέρος στις …