Μεγάλα μυαλά: Γιαν Μπρόζεκ

Ο Γιαν (Ιωάννης) Μπρόζεκ (1 Νοεμβρίου 1585 – 21 Νοεμβρίου 1652) θεωρείται ο πλέον πολυμαθής Πολωνός της Αναγεννήσεως: Υπήρξε μαθηματικός, αστρονόμος, ιατρός, ποιητής, συγγραφέας, μουσικός και πρύτανης της Ακαδημίας της Κρακοβίας.

Ο Μπρόζεκ γεννήθηκε στο χωριό Κουζέλουφ (Kurzelów) του βοεβοδάτου Σαντομίερς και έζησε στην Κρακοβία, στο Στάσουφ και στο Μιεντζίρζετς Ποντλάσκι. Σπούδασε στην Ακαδημία της Κρακοβίας (το σημερινό Γιαγκελονιανό Πανεπιστήμιο), και ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβας (1620-1624). Το 1629 χειροτονήθηκε ιερέας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Υπήρξε ο πλέον διακεκριμένος Πολωνός μαθηματικός του 17ου αιώνα, με έργο στη Θεωρία αριθμών (ιδιαίτερα των τέλειους αριθμούς) και στη γεωμετρία. Μελέτησε επίσης θεολογία και γεωδαισία. Ανάμεσα στα προβλήματα με τα οποία ασχολήθηκε είναι και το γιατί οι μέλισσες κατασκευάζουν εξαγωνικές κερήθρες: απέδειξε ότι αυτός είναι ο αποδοτικότερος τρόπος δημιουργίας κελιών για δεδομένη ποσότητα υλικών.
Ο Μπρόζεκ συνεισέφερε στην ευρύτερη γνωστοποίηση των θεωριών του Νικολάου Κοπέρνικου και υπήρξε υποστηρικτής και επίδοξος βιογράφος του: Περί το 1612 ή το 1618 επισκέφθηκε τη Βαρμία και με τη συγκατάθεση του «πρίγκιπα-επισκόπου» Σίμωνα Ρουντνίκι πήρε έναν αριθμό επιστολών και άλλων ντοκουμέντων του Κοπέρνικου με σκοπό να τα δημοσιεύσει, πράγμα όμως που δεν έγινε τελικώς.
Ο Ιωάννης Μπρόζεκ απεβίωσε στο Μπρονόβιτσε της Κρακοβίας. Το «Βροσκιανό Κολέγιο» (Collegium Broscianum), ένα από τα κτήρια του Γιαγκελονιανού Πανεπιστημίου, ονομάσθηκε έτσι προς τιμή του.
wikipedia