Το πρώτο στάδιο της κοινωνίας των ανδραπόδων…

Γράφει ο Γιάν. Μαντάς
Σκεφτείτε πόσο εύκολα αποδεχτήκαμε την καραντίνα και πώς θα αντιδρούσαμε αν, τρεις μήνες πριν, κάποιος απαγόρευε την κυκλοφορία, τις συναθροίσεις, τις λαϊκές διαμαρτυρίες, έκλεινε τα σχολεία, έβαζε λουκέτο σε χιλιάδες μικρομάγαζα, συμπίεζε τις δουλειές, κούρευε μεροκάματα, «μόλυνε» τις ζωές με την ανασφάλεια.
Όχι, δεν απωλέσαμε, αίφνης, την (απείθαρχη) μεσογειακή φύση μας. Απλώς, νιώσαμε ανυπεράσπιστοι απέναντι στην ασύδοτη χρήση του υπερόπλου που λέγεται φόβος.
Ο φόβος της ΜΕΘ μάς έκανε από μαύρο πρόβατο θετικό παράδειγμα, μετατρέποντας κατακτήσεις και δικαιώματα σε «παράπλευρες απώλειες» του πολέμου με έναν άγνωστο, μυστηριώδη και ανεξερεύνητο ιό. Βέβαια, είχαν προηγηθεί οι βίαιες επιχειρήσεις εκφοβισμού, ανασφάλειας και αβεβαιότητας για την επιβολή των Μνημονίων, που μάς είχαν κάνει ευάλωτους και επιρρεπείς στον φόβο.
Η πανδημία δοκιμάζει όχι μόνον τη δημόσια υγεία και την οικονομία, αλλά και την αντοχή των κυβερνώντων στον πειρασμό να περιορίσουν ελευθερίες και να σμικρύνουν τη δημοκρατία, στο όνομα των έκτακτων συνθηκών της κρίσης.
Κι αν δεν νοείται δημόσια υγεία χωρίς ελευθερία, ατομικά δικαιώματα και προσωπικά δεδομένα, ο φόβος, που έχει καταλάβει την κοινωνία, γίνεται το περιτύλιγμα κάθε αντιδημοκρατικής απόφασης. Ωθεί την κοινωνία να αποδεχτεί την υπονόμευση δικαιωμάτων της στο όνομα κάποιου ασαφούς «δημοσίου συμφέροντος», το οποίο κατά περίπτωση θα ορίζεται από έναν ολοένα και πιο στενό πυρήνα εξουσίας.
Πώς θα είναι ο κόσμος, άραγε, αν οι περιορισμοί που βιώνουμε σήμερα γίνουν καθημερινότητα κι εθιστούμε σ’ αυτούς;
Πώς θα αποδεχτούμε ένα τρομακτικό πλέγμα παρακολούθησης, που θα χρησιμοποιεί την τεχνολογία και θα ελέγχει τα πάντα, την κίνησή μας, τις παρέες μας, τη διάθεσή μας, τις ασθένειες που έχουμε, ακόμη και τις σκέψεις μας;
Μπορεί όλα αυτά να φαντάζουν συνωμοσιολογικά. Όμως, αυτό που ζούμε τώρα είναι το πρώτο στάδιο της κοινωνίας των ανδραπόδων.
«Η καταιγίδα θα περάσει, αλλά οι επιλογές που κάνουμε τώρα θα αλλάξουν τις ζωές μας για τα επόμενα χρόνια», γράφει για την πανδημία ο διάσημος Ισραηλινός ιστορικός και στοχαστής Γιουβάλ Νώε Χαράρι, εστιάζοντας στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων.
Το «αύριο» ξεκίνησε. Θα είναι χτισμένο πάνω σε πανανθρώπινες αξίες, κοινωνικές και ατομικές κατακτήσεις ή θα είναι μια βαρβαρότητα με όρους περιφρόνησης και πειθαναγκασμού της «αγέλης»;
Και επί τη ευκαιρία.
1. Πόσο πειστικές είναι οι εξηγήσεις τού κ. Τσιόρδα, σχετικά με τις αιτιάσεις για υπερεκτιμημένη εικόνα τής θνητότητας του κορωνοϊού και εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων (π.χ. για να δικαιολογηθούν τα πρωτόγνωρης αγριότητας μέτρα);
2. Επιμένει ο διεθνούς φήμης καθηγητής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, Γιάν. Ιωαννίδης, που όπως λεει, προτιμά να κοιτάζει τα πραγματικά νούμερα για τον κορωνοϊό (ούτε καν τα μαθηματικά μοντέλα που συχνά βασίζονται σε εκτιμήσεις) και να μη διαδίδει «ιστορίες τρόμου» και ψευδείς ειδήσεις, που απλώς τραβούν την προσοχή ότι, «ο κίνδυνος θανάτου από Covid-19 είναι χαμηλός, συνεπώς οι πολιτικοί μπορούν να διαβεβαιώσουν το κοινό ότι οι χειρότεροι φόβοι μας έχουν περάσει». Και πως «το lockdown δεν είναι πλέον η δέουσα απάντηση. Όσο περνάει ο χρόνος, προκύπτει μια πιο αισιόδοξη εικόνα σχετικά με τις αρχικές «τρομοκρατικές» στατιστικές, που οδήγησαν πολλές κυβερνήσεις να «κατεβάσουν ρολά» στις οικονομίες τους και να βάλουν σε καραντίνα τον πληθυσμό τους».
3. Δεν είναι απλή σύμπτωση, ότι ο κ. Τσιόδρας και ο κ. Κοντοζαμάνης, κάθονταν δεξιά και αριστερά τού τότε (2009) υπουργού Υγείας κ. Αβραμόπουλου, όταν ανακοίνωνε την παραγγελία της πρώτης παρτίδας, 8 εκατ. εμβολίων, για τη γρίπη Η1Ν1.
Υ.Γ. «Περισσότερο από ένα εμβόλιο κατά του κορονοϊού, θα χρειαζόμασταν ένα εμβόλιο κατά του φόβου», επισημαίνει ο Γάλλος κοινωνιολόγος Gérard Mermet.